نقش الگوهای تربیتی مدیران جهادی در توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان
الموضوعات :
مهدی جعفریان
1
(کارشناس ارشد مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرگان ، گرگان ، ایران)
الکلمات المفتاحية: الگوهای تربیتی مدیران جهادی, توسعه فرهنگ دینی, ادارات دولتی شرق استان گلستان,
ملخص المقالة :
این پژوهش به منظور بررسی نقش الگوهای تربیتی مدیران جهادی در توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی ، از نظر نوع داده ها کمی واز نظر نحوه گردآوری داده ها ، توصیفی است. جامعه آماری در این پژوهش کارکنان ادارات دولتی شرق استان گلستان می باشند. جامعه آماری تعداد 3500 نفر می باشد. از جامعه مذکور با توجه به ضوابط نمونه‌گیری تعداد 384 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده اند. در مرحله بعد بر اساس مدل مفهومی پژوهش ، با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، گویه های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی، توصیف داده ها در دو بخش متغیر های زمینه ای و متغیر های اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی ، جهت بررسی فرضیه های تحقیق از آزمون ناپارامتریک پیرسون و آزمون T و رگرسیون استفاده شده است. با توجه به داده های آماری می توان گفت الگوهای تربیتی مدیران جهادی در توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان تاثیر مثبت دارند.
_||_
نقش الگوهای تربیتی مدیران جهادی در توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان
چكيده:
این پژوهش به منظور بررسی نقش الگوهای تربیتی مدیران جهادی در توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف كاربردي ، از نظر نوع داده ها كمي واز نظر نحوه گردآوري داده ها ، توصيفي است. جامعه آماری در این پژوهش کارکنان ادارات دولتی شرق استان گلستان می باشند. جامعه آماری تعداد 3500 نفر می باشد. از جامعه مذکور با توجه به ضوابط نمونه‌گيری تعداد 384 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده اند. در مرحله بعد بر اساس مدل مفهومي پژوهش ، با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، گويه هاي مستخرجه در نمونه آماري تحقيق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفي، توصیف داده ها در دو بخش متغیر های زمینه ای و متغیر های اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطي ، جهت بررسی فرضیه های تحقیق از آزمون ناپارامتریک پیرسون و آزمون T و رگرسیون استفاده شده است. با توجه به داده های آماری می توان گفت الگوهای تربیتی مدیران جهادی در توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان تاثیر مثبت دارند.
واژه های کليدی: الگوهای تربیتی مدیران جهادی ، توسعه فرهنگ دینی ، ادارات دولتی شرق استان گلستان
The role of the education patterns of jihadi management on development of cultural religious at public adminestrations in the eastern of golestan state
Abstract:
This research has been conducted on the role of the education patterns of jihadi management on development of cultural religious at public adminestrations in the eastern of golestan state. The research method used in this research is descriptive in terms of the applied purpose, in terms of the type of data, and in terms of the method of collection. The statistical population in this research is the public adminestrations in the eastern of golestan state. The population of these adminestrations is 3500 people. From the statistical population according to sampling, 384 people were selected as the research sample. In the next step, based on the conceptual model of the research, using the researcher's questionnaire, the extracted items were included in the statistical research sample of the questionnaire. In descriptive statistics, the descriptions are presented in two different sections, one and the main variety, and in the inferential statistics section, non-parametric Pearson correlation, T test and regression were used to check the hypotheses. Considering the statistics data coefficient, it can be said that education patterns of jihadi management has a positive effect on development of cultural religious at public adminestrations in the eastern of golestan state.
Keywords: education patterns of jihadi management, development of cultural religious, public adminestrations in the eastern of golestan state
مقدمه
امروزه مديريت در عرصه‌های مختلف دانش، فعالیت‌ها و کنش‌های انساني نفوذ نموده و از تنوع گسترده‌ای برخوردار شده است تا جایی که قلمرو مديريت، امروزه از ابهام فراوان و شايد رو به تزايدي برخوردار باشد. در چنين شرايطي مديران براي اداره سازمان های خود ناچارند كه در ابعاد مختلف توسعه يابند، در غير اين صورت آن‌گونه كه بنيس1 می‌گوید: مديران امروز بايد در زمینه‌های مختلف كسب مهارت نموده و اقدام به بهسازي خود نمايند تا بتوانند به اهداف سازمانی نزدیک تر شوند و سازمان خود را در دنیای پررقابت امروزی نجات دهند. (بنيس، 2017: 12) تربیت مدیران جهادی در اسلام نیز نیازمند الگوست و اولین گامی که باید بدان توجه کنیم تعریف و تبیین و بیان مقصود از الگو می باشد که همان اسوه است که براساس آن بخواهیم برای تربیت مدیران الگویی طراحی کنیم؛ چراکه يكي از قوانين تكويني حاکم بر انسان، قانون « محاكا‍‌ت » است. بر اساس اين قانون هر فردي در زندگي و انجام امور و انتخاب متدها و روش‌هاي اجرايي آن، نيازمند الگويي است كه آن را سمبل و نماد حركت هاي خويش قرار دهد. (بابائی، 1401)
مسئولیت الگوسازي تا زمان حیات رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله به عهده ایشان بودند و مومنین باید از آن تبعیت می کردند و هیچ اختیاری در مقابل دستورات خداوند و ایشان نداشتند:
« وَ ما كانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لا مُؤْمِنَةٍ إِذا قَضَى اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَ مَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً مُبيناً» هيچ مرد مؤمن و زن مؤمن را سزاوار نيست كه وقتى خدا و رسولش امرى را صادر فرمودند، باز هم در امور خود، خود را صاحب اختيار بدانند، و هر كس خدا و رسولش را نافرمانى كند، به ضلالتى آشكار گمراه شده است (احزاب: 36 ) بعد از وفات پیامبر گرامی اسلام این وظیفه به عهده ائمه اطهار علیهم السلام قرار گرفت که تا امام یازدهم ادامه داشت و مردم برای دریافت دستورات و نحوه اجرای آنها به خود آنها یا نماینده آنها در بخش های مختلف کشور اسلامی مراجعه می کردند تا این که امام دوازدهم به مشیت الهی از دید چشمان ظاهری غایب و چون آفتاب پشت ابر به پرتو افشانی معنوی و هدایت عامه و خاصه مردم را ادامه می دهد و با واسط فیض شدن بین عالم معنی و دنیا امکان ادامه حیات برای مردم و دیگران را فراهم می نمایند و مردم نیز برای اخذ دستورات و نحوه اجرای آنها باید به نماینده خاصه و عامه ایشان مراجه نمایند و این امر تا زمان ظهور ایشان ادامه خواهد داشت. (بابائی، 1401)
از طرفی فرهنگ یکی از مهم ترین و تأثیر گذارترین بخش های زندگی بشر در طول تاریخ بوده است، به طوری که بدون فرهنگ حیات و هویت یک جامعه معنا ندارد. در واقع تمام ابعاد حیات یک جامعه اعم از سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی-ارتباطی، امنیتی ، آموزش و خدمات تحت تأثیر فرهنگ آن جامعه قرار دارند. (شیرکرمی، 1400: 1). فرهنگ به عمق و جهت زندگی بشر توجه دارد، بنابراین سطحی و بخشی نیست . فرهنگ وجهی فرابخشی و عمیق در تاریخ دارد. (سوزنچی و پورکیانی، 1399: 97). اسلام، دین فرهنگ است و در فرهنگ اسلامی، محور اصلاحات، فرهنگ سازی است. فرهنگ عصاره زندگی اجتماعی است و به وسیله فرهنگ است که انسان از جهات مختلف با مردم پیرامونش همراه می‌شود و هماهنگی می‌یابد و از مردم جوامع دیگر متمایز و مشخص می‌شود و یقینا هستی و بقای انسان و جامعه منوط به فرهنگ اوست (نجفی و همکاران، 26:1394).
تربیت دینی نیز به منزله‌ی یکی از مهم‌ترین انواع و بلکه بهترین نوع تربیت، دربرگیرنده‌ی همهی انواع دیگر تربیت نیز است. تربیت اسلامی شکوفاسازی و به فعلیت رساندن جمیع استعدادها در جنبههای گوناگون شخصیتی یعنی ابعاد جسمانی، عقلانی، اجتماعی، عاطفی، اخلاقی است. این شکوفاسازی با موازین و ضوابط الهی میسر است و ازاین رو خلاف چنین ضوابطی شکوفاسازی محسوب نمیشود و بنابراین تربیت هم قلمداد نمیشود. (فینبرگ، 2008).
مشکلات و نابسامانی‌های هر جامعه، ریشه در مسائل تربیتی و فرهنگی دارد. پیشرفت‌های اقتصادی، علمی و آموزشی بر اثر فقر فرهنگی، خنثی و بی‌اثر می‌شوند. (ابتهاج، 7:1393). آموزههای اسلامی به تربیت فرهنگی انسان‌ها به عنوان وجهی از ملزومات تحقق انسان کامل ،اهمیت ویژه‌ای قائل هستند (نجفی و همکاران، 13:1394). بی تردید در هر جامعه می توان عوامل زیاد و متنوعی را، با میزان متفاوتی از تأثیرگذاري، شناسایی و دسته بندي کرد. اما در یک جامعه دینی و اسلامی که ماهیت ارزش هاي فرهنگی آن را آموزه هاي الهی تشکیل می دهد، یکی از عوامل مهم و بنیادي دین است. لذا واکاوي نقش دین در فرهنگ سازي و توسعه فرهنگی در این کشورها از جایگاه خاصی برخوردار است. این امر دغدغه اي شد تا در این تحقیق محقق به دنبال بررسی نقش الگوهای تربیتی مدیران جهادی در توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان باشد. چرا که همان طور که اشاره شد هم فرهنگ جامعه ما به شدت متاثر از آموزه های دینی است و هم این که نقش مدیران در توسعه فرهنگ دینی بسیار حاپز اهمیت است .
در همین راستا پژوهش حاضر در پی آن است تا نقش الگوهای تربیتی مدیران جهادی در توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان را بررسی نمايد.
پیشینه تحقيق:
ازجمله پژوهش‌های انجام‌شده در این حوزه می‌توان به پژوهشی که احسان فر ، با عنوان بررسی و تبیین شایستگی های مدیریتی مدیریت جهادی در اعتلای حکمرانی اسلامی انجام داده است، اشاره کرد. یافته های تحقیق نشان میدهد که مدیریت جهادی به عنوان یک رویکرد فرهنگی و تربیتی در اسلام، ارتباط مستقیمی با حکومت دارد و به عنوان یکی از وظایف مهم حاکمان اسلامی در نظر گرفته می شود. (احسان فر ، 1402). سواری و همکاران پژوهشی با عنوان الگوی تربیتی مدیران جهادی تمدن ساز از منظر مقام معظم رهبری(مدظله العالی)انجام داده اند. نتایج این تحقیق نشان داد ، مدیر انقلاب اسلامی از منظر مقام معظم رهبری شخصیت واحدی است که دارای سیر سلوکی و کاری مشخصی داشته و در آن افراط و تفریط نمی کنند. (سواری و همکاران ، 1400). اروانه و بدرود ، پژوهشی با عنوان آسیب شناسی تربیت دینی و اخلاقی در نظام آموزش و پرورش با تاکید بر نقش معلم انجام داده اند. نتایج این تحقیق نشان داد ، با گذشت سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، هنوز تربیت دینی دانش آموزان ما با کاستی ها و متغیرهایی رو به روست، که از آن ها به عوامل آسیب زا در حوزه تربیت دینی یاد می شود. (اروانه و بدرود ، 1398). حیدرپور و همکاران پژوهشی با عنوان بررسی آسیب های تربیت دینی در نظام آموزشی ایران به این نتیجه رسیدند که در آموزش و پرورش اسلامی تاکید بر تغییر نگرش ، بر دیگر تغییرات اولویت دارد. علت این که دوآیه از آیات قرآن و بسیاری ازاحادیث تزکیه وتربیت بر تعلیم مقدم دانسته شده، از همین روست؛ زیرا تغییر در نگرش با جهان بینی و شخصیت انسان سروکار دارد(حیدرپور و همکاران ، 1397). رضایی تحقیقی با عنوان «بررسی راه‌های افزایش گرایش عملی نوجوانان جوانان به مسائل دینی از نگاه فرهنگ اسلامی» انجام داد و راهکارهایی برای رفع دین‌گریزی و گرایش به فرهنگ بیگانه را به شرح زیر ارائه کرد: ارائه الگوهای مناسب، تقویت بینش دینی نوجوانان، زدودن فقر اقتصادی، پیشگیری از نفوذ عوامل فرهنگی دشمن و استفاده از امکانات تربیت بدنی(رضایی ، 1394). امیری ، (1393) تحقیقی با عنوان « تربیت فرهنگی با رویکرد اسلامی و علوی» انجام داد. نتایج این تحقیق نشان داد یکی از مؤثرترین راه ها برای نهادینه کردن فرهنگ سازمانی و توسعه و ترویج ارزش ها و باورهای مطلوب سازمانی، نقش کلیدی واقدامات حیاتی مدیران ارشد و الگوی رفتاری رهبران در مجموعه های سازمانی واجتماعی است.(امیری ، 1393). محمودی و خرم آبادی، (1393) تحقیقی با عنوان « تربیت فرهنگی با رویکرد اسلامی و علوی» انجام دادند. نتایج این تحقیق نشان داد تربیت فرهنگی اسلامی آینده سازان این مرز وبوم ، می تواند بستر ی آرام و به دوراز تنش در جامعه به وجود آورد. (محمودی و خرم آبادی ، 1393). به علاوه لیو و همکاران در پژوهش خود با رویکرد تفسیری -انتقادی به «موضوع لزوم بازنگری در صلاحیت فرهنگی» پرداختند. نتایج نشان میدهد که نه تنها افراد باید از نظر فرهنگی دارای صلاحیت داشته باشند، بلکه باید تیم‌ها، سازمان‌ها و سیستم اجتماعی را نیز دارای صلاحیت فرهنگی باشند. (لیو و همکاران ، 2021). لی2 (2020) در تحقیقی با عنوان بررسی دو سازه اصلی شایستگی بین فرهنگی: هوش فرهنگی و شایستگی بین فرهنگی به این نتیجه رسید که رابطه قوی بین هوش فرهنگی و شایستگی بین فرهنگی برقراراست. (لی ، 2020). شفرد و همکاران3 (2019) در تحقیقی با عنوان چالش شایستگی فرهنگی در محیط کار: دیدگاه‌های ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی به این نتیجه رسیدند که مراقبت بین فرهنگی مؤثر اغلب بر حسب داشتن دانش فرهنگی مفید (مثلاً هنجارها و آداب و رسوم) و تسهیل ارتباطات تعریف می‌شود. (شفرد و همکاران ، 2019). چوی و کیم4 (2018)در تحقیقی با عنوان تأثیر آموزش فرهنگی و تجارب فرهنگی بر شایستگی فرهنگی دانشجویان کارشناسی پرستاری به این نتیجه رسیدند که با افزودن تجربیات فرهنگی به آموزش فرهنگی، قدرت تبیین متغیر شایستگی فرهنگی دانشجویان پرستاری افزایش می یابد. (چوی و کیم ، 2018). نتایج پژوهش دیو و دای5 (2017) نیز نشان داد که هر دو گروه مرجع مبتنی بر صفات و مبتنی بر مؤسسات می توانند بر توسعه فرهنگ دینی تأثیر بگذارند. (دیو و دای ، 2017). آریستوا6 در پژوهشی با هدف باز تعریف هویت های فرهنگی، نیروها و انگیزههای اساسی پشت تغییرات فرهنگی را بررسی نموده است. نتایج نشان داد که سازگاری با فرهنگ غالب با حفظ و تقویت عمدی هویتهای فرهنگی خُرد و زبانهای اقلیت همسو است. (آریستوا ، 2016). وان هک و کایاکمپ7(2015) در تحقیقی با عنوان والدین چگونه مشارکت فرهنگی فرزندان خود را تحت تأثیر قرار می دهند؟ به این نتیجه رسیدند که بین نمونه های فرهنگ والدین و فرهنگ های والدین فعال تفاوت وجودداشت. (وان هک و کایاکمپ ، 2015).
مبانی نظری تحقيق:
الگوهای تربیتی مدیران جهادی:
تربیت فرهنگی فرایندی است که منجر به تسهیل فهم فرهنگ و میراث فرهنگی، ارزش سنجی و توسعه آن می‌گردد (بلاغت و هاشمی،1392: 9). تربیت فرهنگی نظام‌واره خاصی است که برای انتقال آداب و رسوم و عرف به یک عده یا ملت می‌کوشد و هدف آن، افزایش آگاهی و کسب التزام افراد نسبت به فرهنگ پذیری است تا پیشرفته فرهنگ تداوم یابد (فرمیهنی فراهانی، 111:1390).
نگاه تحلیلی در شکل گیری رفتارهای انسان گویای این حقیقت است که رفتارها از چهار طرف تحت تاثیر و تغییر واقع می شوند یعنی رویکرد یا بینش افراد، ارزش ها یا انگیزش ها، روش ها و منش ها از این رو اگر بخواهیم انواعی برای الگوی تربیتی مد نظر بگیریم باید آن را به چهار نوع فوق تقسیم بندی کرد و برای نفوذ در بینش، ارزش ها، روش و منش های رفتاری افراد الگوهای متناسب طراحی نمود. برای تغییر رفتار می توان از هر یک از آنها استفاده کرد و اگر بتوانیم از هر چهار مورد استفاده کنیم به همان اندازه شاهد تغییر سریع تر رفتارها و عملکردها خواهیم بود. (مکارم شیرازی ،1396)
سبک تربیت منشی
نامه 41 نهج البلاغه را می توان نمونه خوبی برای این مدل مد نظر گرفت وقتی خبر می رسد عبدالله بن عباس(پسر عموی امام) به او پشت کرده و در بیت المال تصرف کرده است لذا این نامه را می نویسد تا ضمن توبیخ عملکرد او، با سبک تربیت بینشی و روشی و منشی تلاش دارد او را از کارشان منصرف و به خط اصیل برگرداند.
«اما بعد (از حمد و ثناى الهى) من تو را شريک خود در امانتم (حکومت و زمامدارى) قرار دادم و تو را از خواص و صاحب سرّ خود گردانيدم و در ميان خاندان و خويشاوندانم کسى مطمئن تر از تو براى همکارى، يارى و اداى امانت نسبت به من نبود»; (أَمَّا بَعْدُ، فَإِنِّي کُنْتُ أَشْرَکْتُکَ فِي أَمَانَتِي، ....).
امام عليه السلام در اين عبارات کوتاه به سه نکته در مورد اين فرماندار اشاره مى کند:
1. او را در امر زمامدارى امت سهيم و شريک کرده و يکى از مهم ترين مناصب را در اختيار او گذارده است.
2. او را محرم اسرار خود و بطانه و شعار خويش قرار داده که نشانه نهايت اعتماد و خوش بينى است.
3. از ميان تمام خويشاوندان و بستگان، او را از همه مطمئن تر براى همکارى در امر مهم حکومت اسلامى شناخته است، بنابراين شايسته نبود که در برابر اين همه محبّت و اعتماد و اطمينان، خلافى از او سر بزند. (مکارم شیرازی ،1396)
سبک تربیتی بینشی
آن گاه امیرالمومنین علیه السلام به بیان تخلفات فرماندار خود پرداخته و مى فرمايد: «اما همين که ديدى زمان بر پسر عمويت سخت گرفته و دشمن در نبرد با او محکم ايستاده و به غارتگرى دست زده و امانت در ميان مردم خوار و بى مقدار شده و اين امت (از فرمان حق) تجاوز نموده و بى پناه گشته است (در چنين شرايطى تو) به پسر عمويت پشت کردى و با کسانى که از او جدا شدند همراه گشتى و با آنها که دست از ياريش کشيدند هماهنگ شدى و همراه خائنان، به او خيانت کردى; نه پسر عمويت را يارى رساندى و نه امانت را ادا نمودى»; (فَلَمَّا رَأَيْتَ الزَّمَانَ عَلَى ابْنِ عَمِّکَ قَدْ کَلِبَ...).
جمله «قَلَبْتَ لاِبْنِ عَمِّکَ ظَهْرَ الْمِجَنِّ» که معناى تحت اللفظى آن اين است: «سپر را براى پسر عمويت وارونه کردى» کنايه از پشت کردن به کسى است، زيرا مجاهدان در ميدان جنگ هنگامى که رو به روى طرف مقابل مى ايستند روى سپر به طرف آنهاست اما اگر فرار کنند باطن سپرها مقابل آنها خواهد بود به همين جهت به عنوان کنايه، اين جمله در پشت کردن به شخص يا چيزى به کار مى رود. (مکارم شیرازی ،1396)
سبک تربیتی روشی
آن گاه امام عليه السلام از زاويه ديگرى به اعمال او نگاه مى کند و براى برانگيختن وجدان مذهبى او اين جمله ها را بيان مى دارد و مى فرمايد: «گويا تو جهاد خود را به خاطر خدا انجام ندادى و گويا حجت و بينه اى از سوى پروردگارت نداشتى و گويا تو با اين امت براى غصب دنيايشان حيله و نيرنگ به کار مى بردى و مقصودت اين بود که آنها را بفريبى و غنايمشان را در اختيار بگيرى»; (وَکَأَنَّکَ لَمْ تَکُنِ اللهَ تُرِيدُ بِجِهَادِکَ، ...).
امام عليه السلام در اين سه جمله، نخست در خلوص نيّت او در امر جهاد ترديد مى کند و سپس در اين که اعمالش مستند به دليل باشد ابراز ترديد مى فرمايد و سرانجام عمل او را شبيه کسى مى شمرد که با ظاهر سازى و عوام فريبى مى خواهد حقوق مردم را که خدا در بيت المال قرار داده بربايد.
شايد اين فرماندار (هر کس که باشد) با شنيدن اين جمله ها تکانى بخورد و به راه آيد و اموال بيت المال را به جاى خود باز گرداند. (مکارم شیرازی،1396)
سبک تربیتی ارزشی
سپس امام عليه السلام در ادامه اين سخن مى فرمايد: «(و آن نيات آلوده سبب شد که) آن زمان که امکان تشديد خيانت نسبت به امت را پيدا کردى به سرعت حمله کردى و با عجله بر بيت المال پريدى و آنچه در قدرت داشتى از اموال شان را که براى زنان بيوه و يتيمان آنها نگهدارى مى شد ربودى; همانند گرگ چالاکى که بزغاله مجروح و استخوان شکسته اى را بربايد، آن گاه آن را با خاطرى آسوده به سوى حجاز حمل نمودى بى آنکه در اين کار احساس گناه کنى. دشمنت بى پدر باد گويا ميراث پدر و مادرت را براى خانواده ات مى بردى»; (فَلَمَّا أَمْکَنَتْکَ الشِّدَّةُ فِي خِيَانَةِ الاُمَّةِ أَسْرَعْتَ الْکَرَّةَ...).
تعبيرات امیرالمومنین علیه السلام بسيار گويا و تشبيه آن حضرت در اين زمينه فوق العاده کوبنده و پر معناست و براى بيان چنين مقصدى جمله هايى از اين بهتر تصور نمى شود. (مکارم شیرازی ،1396)
توسعه فرهنگ دینی:
یکی از نقاط مشترک جوامع بشری در طول اعصار فرهنگ است در واقع فرهنگ بخش مهمی از زندگی افراد را تشکیل میدهد. (سانگ، 2019: 17). حضور حداکثری دین در زندگی انسان ها باعث می شود رفتارهای آنها در تمام ابعاد صبغه دینی بگیرد. لذا وظیفه حکومت دینی برآوردن انتظارات دین از انسان است. (زارعی، 1394).
مسأله دیگری که در مورد فرهنگ دینی باید عنوان کرد، تمایز آن از نظام فرهنگی (كل) جامعه است. اثر دین و فرهنگ بر یکدیگر بسیار پیچیده است. حتی شماری که نخواسته اند سرچشمه آسمانی و الهی را برای ادیان بپذیرند، بر این نظرند که دین‌ها بستگی ژرف به فرهنگ‌ها دارند. (حاجی احمدی، 1394).
با ترسیمی که از «فرهنگ دینی» به عمل آمد «توسعه فرهنگ دینی» عبارت است از فراگیر شدن تمامی ابعاد دین که همان اسلام است به تمامی قلمروهای فردی و اجتماعی و به عبارت دیگر، معطوف شدن بیتش، سلوک، رفتار، کنش و منش مردم و دولت به سوی مطلوبیت ها و آموزه های دینی و اسلامی متناسب با مقتضیات زمان، مکان و شرایط جهانی. (عباسی، 8:1393). شکل‌گیری تربیت فرهنگی بستر لازم را برای سبک زندگی فرهنگی فراهم می‌آورد. بنابراین، شناخت بنیان‌ها و زمینه‌هایی که تربیت فرهنگی شکل می‌گیرد و متحول می‌شود، می‌تواند کمک به سزایی در ایجاد سبک زندگی اسلامی داشته باشد. (نجفی و همکاران، 27:1394). الگوهای تربیت فرهنگی با توجه به اصول و مبانی فرهنگ کلی جامعه شکل گرفته و سعی دارند فرهنگ جامعه را به افراد منتقل نمایند. (حمیدی، 29:1388) بنابراین با توجه به پیشینه و مبانی نظری تحقيق ، مدیران جهادی می توانند با الگوهای تربیتی خود نقش مهمی در توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان داشته باشند.
مدل تحقيق
همان گونه که ملاحظه می شود با توجه به مبانی و چهارچوب نظری تحقيق ، سبک های تربیتی بینشی ،ارزشی ، روشی و منشی مدیران دولتی می توانند به عنوان شاخص های الگوهای تربیتی مدیران جهادی موجبات توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان را فراهم نمایند.
نمودار 1- مدل تحليلي تحقيق، محقق ساخته برگرفته از مبانی و چهارچوب نظری تحقيق
فرضيه هاي تحقيق:
فرضیه اصلی:
سبک های تربیتی (بینشی ،ارزشی ، روشی و منشی) مدیران جهادی بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان موثر می باشند.
فرضیه های فرعی:
سبک تربیتی بینشی مدیران جهادی بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان موثر می باشد.
سبک تربیتی ارزشی مدیران جهادی بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان موثر می باشد.
سبک تربیتی روشی مدیران جهادی بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان موثر می باشد.
سبک تربیتی منشی مدیران جهادی بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان موثر می باشد.
روش تحقیق:
اصولاً با توجه به ماهيت تحقيق و متناسب با موضوع مورد بررسي ، روش هاي مختلفي وجود دارد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی میباشد زيرا هدف از انجام اين تحقيق توسعه دانش کاربردی در يک زمينه خاص، به‌قصد کاربرد نتايج يافته‌ها برای توسعه قابلیت اعتماد میباشد. همچنین در زمینه‌ی نحوه گردآوری داده‌ها نیز مطالعه حاضر مطالعه‌ای توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلیه کارکنان ادارات دولتی شرق استان گلستان می باشند که تعداد آنها حدودا 2500 نفر می باشد. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونه‌گيری تعداد 218 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده اند. در این مطالعه به منظور تحلیل داده‌ها از دو رویکرد کلی آماری آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده گردید. در آمار توصیفی به‌منظور توصیف ویژگی‌های جمعیت شناختی جامعه آماری در کنار سنجش شاخص‌های پراکندگی داده‌ها مورداستفاده قرار گرفت. همچنین، در آمار استنباطی جهت بررسی فرضیه های تحقیق از آزمون ناپارامتریک پیرسون و رگرسیون و آزمون T استفاده شده است. مطالعه حاضر دربردارنده یک فرضیه اصلی و 4 فرضیه فرعی میباشد.
یافته های تحقیق:
فرضیه اصلی
" سبک های تربیتی (بینشی ،ارزشی ، روشی و منشی) مدیران جهادی بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان موثر می باشند."
مقدار ضریب تعیین 669/0 میباشد که این موید آن است که 9/66% از تغییرات متغیر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان به کمک متغیر سبک های تربیتی (بینشی ،ارزشی ، روشی و منشی) مدیران جهادی قابل تبیین است. در این فرضیه مقدار آماره دوربین واتسون برابر 833/1 به دست آمده است که بسیار مناسب است. با توجه به مقداره آماره آزمون F و معني‌داري آن در سطح اطمينان بالاي 95% معادله رگرسيون معتبر بوده و نتايج آن قابل تحليل است.
جدول 1- خلاصه نتايج مدل رگرسيوني فرضیه اصلی
متغير | B | خطاي استاندارد | BETA (ضريب استاندارد شده بتا) | آماره t | سطح معنی داری | ||
عدد ثابت | 913/0 | 074/0 | - | 337/12 | 000/0 | ||
سبک های تربیتی مدیران جهادی | 973/0 | 058/0 | 669/0 | 775/16 | 000/0 | ||
ضریب همبستگی= 669/0 | ضریب تعیین= 447/0 | آماره دوربین واتسون=833/1 | آماره F= 725/80 | ||||
با توجه به جدول 1- مشاهده مي‌شود سطح معني‌داري متغير سبک های تربیتی (بینشی ،ارزشی ، روشی و منشی) مدیران جهادی (000/0) كمتر از 05/0 است (sig<0.05)، بنابراين متغير سبک های تربیتی (بینشی ،ارزشی ، روشی و منشی) مدیران جهادی وارد مدل رگرسيوني مي‌شود. با توجه به مثبت بودن ضريب رگرسيوني (B) مي‌توان گفت سبک های تربیتی (بینشی ،ارزشی ، روشی و منشی) مدیران جهادی بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان اثر مثبت و مستقیم دارد. فرضیه فوق تایید می گردد.
· آزمون همبستگی پیرسون بین سبک های تربیتی (بینشی ،ارزشی ، روشی و منشی) مدیران جهادی و ابعاد توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان
آزمون همبستگی بررسی رابطه‌ی میان متغیرها را به صورت دو به دو نشان میدهد. برخی از ضرایب در سطح اطمینان 99% معنادار هستند (مقدار سطح معناداری کمتر از 1 درصد می باشد) و با علامت (**)مشخص شده‌اند. برخی از ضرایب در سطح اطمینان 95% معنادار هستند و با علامت (*)مشخص شده‌اند. ضرایب که علامت خاصی ندارند نیز نشان میدهد که بین دو متغیر رابطه معناداری در سطح اطمینان 95% وجود ندارد. ضریب مثبت نشان دهنده رابطه‌ی مثبت و مستقیم بین دو متغیر میباشد و ضریب منفی نشان دهنده رابطه‌ی منفی و عکس بین دو متغیر میباشد.
جدول 2- آزمون همبستگی پیرسون بین سبک های تربیتی مدیران جهادی و ابعاد توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان
متغير | سبک های تربیتی مدیران جهادی |
ارزش های دینی | 312/0** |
هنجارهای دینی | 448/0** |
باورهای دینی | 591/0** |
معلومات دینی | 647/0** |
| sig<0.01 (α=0.01)** |
با توجه به جدول 2- مشاهده می شود ، مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک های تربیتی مدیران جهادی و متغیر ارزش های دینی برابر 312/0و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک های تربیتی مدیران جهادی و متغیر هنجارهای دینی برابر 448/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک های تربیتی مدیران جهادی و متغیر باورهای دینی برابر 591/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک های تربیتی مدیران جهادی و متغیر معلومات دینی برابر 647/0 می باشد. تمام روابط در سطح اطمینان 99% معنی دار بوده. علامت مثبت تمام ضرایب نشان دهنده رابطه مثبت و مستقیم بین متغیرها می باشد. شدت همبستگی بین متغیرهای مذکور در حد متوسط می باشد.
فرضیه فرعی اول
" سبک تربیتی بینشی مدیران جهادی بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان موثر می باشد."
مقدار ضریب تعیین 36/0 میباشد که این موید آن است که 36% از تغییرات متغیر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان به کمک متغیر سبک تربیتی بینشی مدیران جهادی قابل تبیین است. در این فرضیه مقدار آماره دوربین واتسون برابر 924/1 به دست آمده است که بسیار مناسب است. با توجه به مقداره آماره آزمون F و معني‌داري آن در سطح اطمينان بالاي 95% معادله رگرسيون معتبر بوده و نتايج آن قابل تحليل است.
جدول 3- خلاصه نتايج مدل رگرسيوني فرضیه فرعی اول
متغير | B | خطاي استاندارد | BETA (ضريب استاندارد شده بتا) | آماره t | سطح معنی داری | ||
عدد ثابت | 213/1 | 088/0 | - | 784/13 | 000/0 | ||
سبک تربیتی بینشی مدیران جهادی | 609/0 | 062/0 | 6/0 | 822/9 | 000/0 | ||
ضریب همبستگی= 6/0 | ضریب تعیین= 36/0 | آماره دوربین واتسون=924/1 | آماره F= 923/71 | ||||
با توجه به جدول 3- مشاهده مي‌شود سطح معني‌داري متغير ترغیب ذهنی (000/0) كمتر از 05/0 است (sig<0.05)، بنابراين متغير سبک تربیتی بینشی مدیران جهادی وارد مدل رگرسيوني مي‌شود. با توجه به مثبت بودن ضريب رگرسيوني (B) مي‌توان گفت سبک تربیتی بینشی مدیران جهادی بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان اثر مثبت و مستقیم دارد. فرضیه فوق تایید می گردد.
· آزمون همبستگی پیرسون بین سبک تربیتی بینشی مدیران جهادی و ابعاد توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان
آزمون همبستگی بررسی رابطه‌ی میان متغیرها را به صورت دو به دو نشان میدهد. برخی از ضرایب در سطح اطمینان 99% معنادار هستند (مقدار سطح معناداری کمتر از 1 درصد میباشد) و با علامت (**)مشخص شده‌اند. برخی از ضرایب در سطح اطمینان 95% معنادار هستند و با علامت (*)مشخص شده‌اند. ضرایب که علامت خاصی ندارند نیز نشان میدهد که بین دو متغیر رابطه معناداری در سطح اطمینان 95% وجود ندارد. ضریب مثبت نشان دهنده رابطه‌ی مثبت و مستقیم بین دو متغیر میباشد و ضریب منفی نشان دهنده رابطه‌ی منفی و عکس بین دو متغیر میباشد.
جدول 4- آزمون همبستگی پیرسون بین سبک تربیتی بینشی مدیران جهادی و ابعاد توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان
متغير | سبک تربیتی بینشی مدیران جهادی |
ارزش های دینی | 615/0** |
هنجارهای دینی | 309/0** |
باورهای دینی | 472/0** |
معلومات دینی | 406/0** |
| sig<0.01 (α=0.01)** |
با توجه به جدول 4- مشاهده می شود ، مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک تربیتی بینشی مدیران جهادی و متغیر ارزش های دینی برابر 615/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک تربیتی بینشی مدیران جهادی و متغیر هنجارهای دینی برابر 309/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک تربیتی بینشی مدیران جهادی و متغیر باورهای دینی برابر 472/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک تربیتی بینشی مدیران جهادی و متغیر معلومات دینی برابر 406/0 می باشد. تمام روابط در سطح اطمینان 99% معنی دار بوده. علامت مثبت تمام ضرایب نشان دهنده رابطه مثبت و مستقیم بین متغیرها می باشد. شدت همبستگی بین متغیرهای مذکور در حد متوسط می باشد.
فرضیه فرعی دوم
" سبک تربیتی ارزشی مدیران جهادی بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان موثر می باشد."
مقدار ضریب تعیین 346/0 میباشد که این موید آن است که 6/34% از تغییرات متغیر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان به کمک متغیر سبک تربیتی ارزشی مدیران جهادی قابل تبیین است. در این فرضیه مقدار آماره دوربین واتسون برابر 761/1 به دست آمده است که بسیار مناسب است. با توجه به مقداره آماره آزمون F و معني‌داري آن در سطح اطمينان بالاي 95% معادله رگرسيون معتبر بوده و نتايج آن قابل تحليل است.
جدول 5- خلاصه نتايج مدل رگرسيوني فرضیه فرعی دوم
متغير | B | خطاي استاندارد | BETA (ضريب استاندارد شده بتا) | آماره t | سطح معنی داری | ||
عدد ثابت | 606/0 | 035/0 | - | 314/17 | 000/0 | ||
سبک تربیتی ارزشی مدیران جهادی | 673/0 | 054/0 | 588/0 | 462/12 | 000/0 | ||
ضریب همبستگی= 588/0 | ضریب تعیین= 346/0 | آماره دوربین واتسون=761/1 | آماره F= 074/62 | ||||
با توجه به جدول 5- مشاهده مي‌شود سطح معني‌داري متغير سبک تربیتی ارزشی مدیران جهادی (000/0) كمتر از 05/0 است (sig<0.05)، بنابر اين متغير سبک تربیتی ارزشی مدیران جهادی بخش وارد مدل رگرسيوني مي‌شود. با توجه به مثبت بودن ضريب رگرسيوني (B) مي‌توان گفت سبک تربیتی ارزشی مدیران جهادی بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان اثر مثبت و مستقیم دارد. فرضیه فوق تایید می گردد.
· آزمون همبستگی پیرسون بین سبک تربیتی ارزشی مدیران جهادی و ابعاد توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان
آزمون همبستگی بررسی رابطه‌ی میان متغیرها را به صورت دو به دو نشان میدهد. برخی از ضرایب در سطح اطمینان 99% معنادار هستند (مقدار سطح معناداری کمتر از 1 درصد میباشد) و با علامت (**)مشخص شده‌اند. برخی از ضرایب در سطح اطمینان 95% معنادار هستند و با علامت (*)مشخص شده‌اند. ضرایب که علامت خاصی ندارند نیز نشان میدهد که بین دو متغیر رابطه معناداری در سطح اطمینان 95% وجود ندارد. ضریب مثبت نشان دهنده رابطه‌ی مثبت و مستقیم بین دو متغیر میباشد و ضریب منفی نشان دهنده رابطه‌ی منفی و عکس بین دو متغیر میباشد.
جدول 6- آزمون همبستگی پیرسون بین سبک تربیتی ارزشی مدیران جهادی و ابعاد توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان
متغير | سبک تربیتی ارزشی مدیران جهادی |
ارزش های دینی | 341/0** |
هنجارهای دینی | 365/0** |
باورهای دینی | 400/0** |
معلومات دینی | 546/0** |
| sig<0.01 (α=0.01)** |
با توجه به جدول 6- مشاهده می شود ، مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک تربیتی ارزشی مدیران جهادی و متغیر ارزش های دینی برابر 341/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک تربیتی ارزشی مدیران جهادی و متغیر هنجارهای دینی برابر 365/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک تربیتی ارزشی مدیران جهادی و متغیر باورهای دینی برابر 4/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک تربیتی ارزشی مدیران جهادی و متغیر معلومات دینی برابر 546/0 می باشد. تمام روابط در سطح اطمینان 99% معنی دار بوده. علامت مثبت تمام ضرایب نشان دهنده رابطه مثبت و مستقیم بین متغیرها می باشد. شدت همبستگی بین متغیرهای مذکور در حد متوسط می باشد.
فرضیه فرعی سوم
" سبک تربیتی روشی مدیران جهادی بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان موثر می باشد."
مقدار ضریب تعیین 401/0 میباشد که این موید آن است که 1/40% از تغییرات متغیر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان به کمک متغیر سبک تربیتی روشی مدیران جهادی قابل تبیین است. در این فرضیه مقدار آماره دوربین واتسون برابر 894/1 به دست آمده است که بسیار مناسب است. با توجه به مقداره آماره آزمون F و معني‌داري آن در سطح اطمينان بالاي 95% معادله رگرسيون معتبر بوده و نتايج آن قابل تحليل است.
جدول 7- خلاصه نتايج مدل رگرسيوني فرضیه فرعی سوم
متغير | B | خطاي استاندارد | BETA (ضريب استاندارد شده بتا) | آماره t | سطح معنی داری | ||
عدد ثابت | 027/1 | 103/0 | - | 971/9 | 000/0 | ||
سبک تربیتی روشی مدیران جهادی | 033/1 | 048/0 | 633/0 | 021/21 | 000/0 | ||
ضریب همبستگی= 633/0 | ضریب تعیین= 401/0 | آماره دوربین واتسون=894/1 | آماره F= 899/44 | ||||
با توجه به جدول 7- مشاهده مي‌شود سطح معني‌داري متغير سبک تربیتی روشی مدیران جهادی (000/0) كمتر از 05/0 است (sig<0.05)، بنابراين متغير سبک تربیتی روشی مدیران جهادی وارد مدل رگرسيوني مي‌شود. با توجه به مثبت بودن ضريب رگرسيوني (B) مي‌توان گفت سبک تربیتی روشی مدیران جهادی بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان اثر مثبت و مستقیم دارد. فرضیه فوق تایید می گردد.
· آزمون همبستگی پیرسون بین سبک تربیتی روشی مدیران جهادی و ابعاد توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان
آزمون همبستگی بررسی رابطه‌ی میان متغیرها را به صورت دو به دو نشان میدهد. برخی از ضرایب در سطح اطمینان 99% معنادار هستند (مقدار سطح معناداری کمتر از 1 درصد میباشد) و با علامت (**)مشخص شده‌اند. برخی از ضرایب در سطح اطمینان 95% معنادار هستند و با علامت (*)مشخص شده‌اند. ضرایب که علامت خاصی ندارند نیز نشان میدهد که بین دو متغیر رابطه معناداری در سطح اطمینان 95% وجود ندارد. ضریب مثبت نشان دهنده رابطه‌ی مثبت و مستقیم بین دو متغیر میباشد و ضریب منفی نشان دهنده رابطه‌ی منفی و عکس بین دو متغیر میباشد.
جدول 8- آزمون همبستگی پیرسون بین سبک تربیتی روشی مدیران جهادی و ابعاد توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان
متغير | سبک تربیتی روشی مدیران جهادی |
ارزش های دینی | 422/0** |
هنجارهای دینی | 549/0** |
باورهای دینی | 374/0** |
معلومات دینی | 528/0** |
| sig<0.01 (α=0.01)** |
با توجه به جدول 8- مشاهده می شود ، مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک تربیتی روشی مدیران جهادی و متغیر ارزش های دینی برابر 422/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک تربیتی روشی مدیران جهادی و متغیر هنجارهای دینی برابر 549/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک تربیتی روشی مدیران جهادی و متغیر باورهای دینی برابر 374/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک تربیتی روشی مدیران جهادی و متغیر معلومات دینی برابر 528/0 می باشد. تمام روابط در سطح اطمینان 99% معنی دار بوده. علامت مثبت تمام ضرایب نشان دهنده رابطه مثبت و مستقیم بین متغیرها می باشد. شدت همبستگی بین متغیرهای مذکور در حد متوسط می باشد.
فرضیه فرعی چهارم
" سبک تربیتی منشی مدیران جهادی بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان موثر می باشد."
مقدار ضریب تعیین 26/0 میباشد که این موید آن است که 26% از تغییرات متغیر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان به کمک متغیر سبک تربیتی منشی مدیران جهادی قابل تبیین است. در این فرضیه مقدارآماره دوربین واتسون برابر 147/2 به دست آمده است که بسیار مناسب است. با توجه به مقداره آماره آزمون F و معني‌داري آن در سطح اطمينان بالاي 95% معادله رگرسيون معتبر بوده و نتايج آن قابل تحليل است.
جدول 9- خلاصه نتايج مدل رگرسيوني فرضیه فرعی چهارم
متغير | B | خطاي استاندارد | BETA (ضريب استاندارد شده بتا) | آماره t | سطح معنی داری | ||
عدد ثابت | 758/0 | 095/0 | - | 734/7 | 000/0 | ||
سبک تربیتی منشی مدیران جهادی | 353/0 | 031/0 | 51/0 | 565/11 | 000/0 | ||
ضریب همبستگی= 51/0 | ضریب تعیین= 26/0 | آماره دوربین واتسون=147/2 | آماره F= 75/69 | ||||
با توجه به جدول 9- مشاهده مي‌شود سطح معني‌داري متغير سبک تربیتی منشی مدیران جهادی (000/0) كمتر از 05/0 است (sig<0.05)، بنابراين متغير سبک تربیتی منشی مدیران جهادی وارد مدل رگرسيوني مي‌شود. با توجه به مثبت بودن ضريب رگرسيوني (B) مي‌توان گفت سبک تربیتی منشی مدیران جهادی بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان اثر مثبت و مستقیم دارد. فرضیه فوق تایید می گردد.
· آزمون همبستگی پیرسون بین سبک تربیتی منشی مدیران جهادی و ابعاد توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان
آزمون همبستگی بررسی رابطه‌ی میان متغیرها را به صورت دو به دو نشان میدهد. برخی از ضرایب در سطح اطمینان 99% معنادار هستند (مقدار سطح معناداری کمتر از 1 درصد میباشد) و با علامت (**)مشخص شده‌اند. برخی از ضرایب در سطح اطمینان 95% معنادار هستند و با علامت (*)مشخص شده‌اند. ضرایب که علامت خاصی ندارند نیز نشان میدهد که بین دو متغیر رابطه معناداری در سطح اطمینان 95% وجود ندارد. ضریب مثبت نشان دهنده رابطه‌ی مثبت و مستقیم بین دو متغیر میباشد و ضریب منفی نشان دهنده رابطه‌ی منفی و عکس بین دو متغیر میباشد.
جدول 10- آزمون همبستگی پیرسون بین سبک تربیتی منشی مدیران جهادی و ابعاد توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان
متغير | سبک تربیتی منشی مدیران جهادی |
ارزش های دینی | 374/0** |
هنجارهای دینی | 308/0** |
باورهای دینی | 516/0** |
معلومات دینی | 449/0** |
| sig<0.01 (α=0.01)** |
با توجه به جدول 10- مشاهده می شود ، مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک تربیتی منشی مدیران جهادی و متغیر ارزش های دینی برابر 374/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک تربیتی منشی مدیران جهادی و متغیر هنجارهای دینی برابر 308/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک تربیتی منشی مدیران جهادی و متغیر باورهای دینی برابر 516/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک تربیتی منشی مدیران جهادی و متغیر معلومات دینی برابر 449/0 می باشد. تمام روابط در سطح اطمینان 99% معنی دار بوده. علامت مثبت تمام ضرایب نشان دهنده رابطه مثبت و مستقیم بین متغیرها می باشد. شدت همبستگی بین متغیرهای مذکور در حد متوسط می باشد.
بررسی مدل تحقیق
با توجه به نتایج فرضیه های تحقیق ابعاد سبک های تربیتی (بینشی ،ارزشی ، روشی و منشی) مدیران جهادی بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان تاثیر دارد. حال با کمک رگرسیون خطی چندگانه بررسی مدل تحقیق پرداخته شده است. مقدار ضریب تعیین 342/0 میباشد که این موید آن است که 2/34% از تغییرات متغیر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان به کمک متغیر سبک های تربیتی بینشی ،ارزشی ، روشی و منشی مدیران جهادی قابل تبیین است. مقدار آماره دوربین واتسون برابر 776/1 به دست آمده است که بسیار مناسب است. با توجه به مقداره آماره آزمون F و معني‌داري آن در سطح اطمينان بالاي 95% معادله رگرسيون معتبر بوده و نتايج آن قابل تحليل است.
جدول 11- خلاصه نتايج مدل رگرسيوني مدل تحقیق
متغير | B | خطاي استاندارد | BETA (ضريب استاندارد شده بتا) | آماره t | سطح معنی داری | |
عدد ثابت | 812/0 | 088/0 | - | 227/9 | 000/0 | |
سبک تربیتی بینشی | 535/0 | 067/0 | 403/0 | 958/7 | 000/0 | |
سبک تربیتی ارزشی | 624/0 | 062/0 | 489/0 | 064/10 | 000/0 | |
سبک تربیتی روشی | 754/0 | 049/0 | 562/0 | 387/15 | 000/0 | |
سبک تربیتی منشی | 311/0 | 038/0 | 39/0 | 184/8 | 000/0 | |
ضریب همبستگی= 585/0 | ضریب تعیین= 342/0 | آماره دوربین واتسون=776/1 | آماره F= 222/53 | |||
با توجه به جدول 11- مشاهده مي‌شود سطح معني‌داري متغير سبک های تربیتی بینشی ،ارزشی ، روشی و منشی مدیران جهادی (000/0) كمتر از 05/0 است (sig<0.05)، بنابراين متغير سبک های تربیتی بینشی ،ارزشی ، روشی و منشی مدیران جهادی وارد مدل رگرسيوني مي‌شود. با توجه به مثبت بودن ضريب رگرسيوني (B) مي‌توان گفت متغیر سبک های تربیتی بینشی ،ارزشی ، روشی و منشی مدیران جهادی بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان اثر مثبت و مستقیم دارد. با توجه به قدر مطلق ضریب بتای استاندارد شده می توان گفت سبک تربیتی روشی با ضریب 562/0 بیشترین تاثیر را بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان دارد و متغیر سبک تربیتی منشی با ضریب بتای 39/0 کمترین تاثیر را بر توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان دارد.
نتيجه گيري
دین اسلام دینی است برای اداره جامعه انسانی و اگر ما بتوانیم این فرهنگ را بردین منطبق کنیم در این صورت می‌توانیم تمام شئون زندگی را از دین استخراج نماییم. برای ایجاد یا آفرینش فرهنگی که بتواند صنعت اسلامی به خود بگیرد لازم است در درون دین اسلام به جستجوی شاخصه‌ها و عناصری بپردازیم که پس از کاربرد آنها در هنر، اسلامی بودن نتیجه کار را آشکار و نمایان سازند (عباسی، 31:1393).
از سویی نقش مدیران در سازمان‌ها سوق دادن سازمان‌ها به‌سوی اهداف و استراتژی های شان است. سازمان‌ها زماني به اهداف و استراتژی های خود نائل خواهند شد كه مديراني شایسته، توانمند و متعهد، اداره آن را بر عهده داشته باشند. (کارنال8، 2018).
توسعه ي فرهنگ دینی، جریانی عظیمی است که می تواند فلاح دنیوي و اخروي یک جامعه را تضمین کند، اما این که آیا جامعه اي همسو با این جریان هست یا خیر، می توان مشخصه هایی را جست و جو کرد که در صورت پروراندن آن ویژگی ها می توان به این مهم دست یافت. مشخصه های همچون پرواداري، کرامت و تکریم، اعتدال، اعتقاد محکم به موازین دینی، عمل به تعهد و پایبندي و التزام به موازین اخلاق عملی که ملاك هایی براي بررسی میزان توسعه یافتگی فرهنگ دینی در یک جامعه هستند. برخی از متفکرین، فرهنگ دینی را بخشی از نظام فرهنگی جامعه دانسته اند و معتقدند که دین به عنوان پدیده‌ای اجتماعی، در عرض دیگر نهادهای اجتماعی می باشد، براساس این برداشت که عمدتا از جانب جامعه شناسان مطرح می شود، کارکرد دین منحصر به عرصه خاصی از نیازهای انسان خواهد و در دیگر نهادهای اجتماعی نقش اساسی و تعیین کننده نخواهد داشت. در مقابل عده‌ای دیگر از اندیشمندان، تمامی فرهنگ حاکم بر جامعه ما را، فرهنگ دینی نامیده اند و عنوان کردند که نه تنها فرهنگ دینی تابع نظام های فرهنگی نیست، بلکه فرهنگ های دیگر نیز تابع و تحت تاثیر فرهنگ دینی می باشند.
نتایج این پژوهش با نتایج بسیاری از پژوهش های صورت گرفته همانند پژوهش احسان فر با عنوان بررسی و تبیین شایستگی های مدیریتی مدیریت جهادی در اعتلای حکمرانی اسلامی ، پژوهش سواری و همکاران با عنوان الگوی تربیتی مدیران جهادی تمدن ساز از منظر مقام معظم رهبری(مدظله العالی) ، پژوهش اروانه و بدرود با عنوان آسیب شناسی تربیت دینی و اخلاقی در نظام آموزش و پرورش با تاکید بر نقش معلم، پژوهش حیدرپور و همکاران با عنوان بررسی آسیب های تربیت دینی در نظام آموزشی ایران ، پژوهش رضایی با عنوان بررسی راه‌های افزایش گرایش عملی نوجوانان جوانان به مسائل دینی از نگاه فرهنگ اسلامی، پژوهش امیری با عنوان تربیت فرهنگی با رویکرد اسلامی و علوی ، پژوهش محمودی و خرم آبادی با عنوان تربیت فرهنگی با رویکرد اسلامی و علوی ، پژوهش لیو و همکاران با عنوان لزوم بازنگری در صلاحیت فرهنگی، پژوهش لی با عنوان بررسی دو سازه اصلی شایستگی بین فرهنگی: هوش فرهنگی و شایستگی بین فرهنگی ، پژوهش شفرد و همکاران با عنوان چالش شایستگی فرهنگی در محیط کار ، پژوهش چوی و کیم با عنوان تأثیرآموزش فرهنگی و تجارب فرهنگی بر شایستگی فرهنگی دانشجویان کارشناسی، پژوهش آریستوا با عنوان بررسی و باز تعریف هویتهای فرهنگی، نیروهاوانگیزههای اساسی پشت تغییرات فرهنگی و پژوهش وان هک و کایاکمپ با عنوان والدین چگونه مشارکت فرهنگی فرزندان خود را تحت تأثیر قرار می دهند؟ همخوانی دارد و این نشان می دهد که تعداد زیادی از مفاهیم و ابعاد و مؤلفه های الگوهای تربیتی مدیران جهادی و توسعه فرهنگ دینی در ادارات دولتی شرق استان گلستان در بستر عمیقی از فهم مشترک جامعه قرار دارد.
پیشنهادت مبتنی بر نتایج تحقیق:
فلسفه وجودی تربیت فرهنگی این است که زمینه رشد توانمندی های فطری را فراهم سازد و نگذارد عوامل محیطی و نظام های فرهنگی تربیتی غیر صحیح در انسان تاثیر منفی گذاشته و او را به بیراهه بکشانند و موجب خسران وی شوند. از آنجا که آموزه های اسلام به تربیت فرهنگی انسان ها به عنوان وجهی از ملزومات تحقق انسان کامل اهمیت ویژه ای قایل هستند. لذا پیشنهاد می شود بررسی و غُور در متون اسلامی شامل قرآن، نهج البلاغه،صحیفه سجادیه و... می تواند، به عنوان منابعی قابل اطمینان و مفید، در امر تربیت فرهنگی نوجوانان در نظر گرفته شوند.
بسیار روشن است که در کشور ما به مدیریت جهادی علیرغم تأثیرگذاری جدی آن بر دیگر عرصه‌های زندگی بهای جدی و کافی داده نشده و بسیاری از مدیران حتی در سطوح بالای تصمیم‌گیری فاقد شرایط و خصايص ویژه مدیران جهادی می‌باشند. بر این اساس اندیشه پرورش مدیران جهادی مطلوب تر بایستی به‌عنوان یک برنامه جدی و ضروری در دستگاه‌های سیاست گذاری ادارات دولتی شرق استان گلستان پیگیری و عملی شود.
پیشنهاد می شود برای آشنایی بیشتر کارکنان و مدیران ادارات دولتی شرق استان گلستان با مدیریت جهادی،دوره‌های آموزشی برای تربیت مدیران جهادی طراحی شود.
عدم پویایی فرهنگی مدیران ادارات دولتی شرق استان گلستان ، از مسائل مبتلابه استان است. در حال حاضر یکی از گرفتاری های شایع استان ، مدیریت فرهنگی ضعیف است که دستگاه‌های سیاست گذاری دولتی استان باید این مهم را بر دوش بگیرند. در استان گلستان باید سه نوع فعالیت در حوزه مدیریت فرهنگی صورت بگیرد که شامل زمینه سازی، بهسازی و بازسازی فرهنگی است.
منابع
منابع فارسی
قرآن کریم (1390). ترجمه مهدی الهی قمشهای. تهران: انتشارات رشیدی.
ابتهاج، امیر (1393). تربیت فرهنگی و توسعه فرهنگی. اولین کنگره بینالمللی فرهنگ و اندیشه دینی.
احسان فر، ابوالفضل،1402،بررسی و تبیین شایستگی های مدیریتی مدیریت جهادی در اعتلای حکمرانی اسلامی،اولین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم دینی و حوزوی،https://civilica.com/doc/1671207
اروانه،رامین و حیدر بدرود، ۱۳۹۸، آسیب شناسی تربیت دینی و اخلاقی در نظام آموزش و پرورش با تاکید بر نقش معلم، هفتمین کنفرانس ملی روانشناسی،علوم تربیتی و اجتماعی، بابل، موسسه علمی تحقیقاتی کومه علم آوران دانش، https://www.civilica.com/Paper-SEPP07-SEPP07_012.html
امیری، ندا،1393،نقش مدیران جهادی در ترویج و توسعه فرهنگ و مدیریت جهادی،سومین همایش ملی سالیانه علوم مدیریت نوین،گرگان،https://civilica.com/doc/311224
بابائی،م. (1401). سازمان در فرهنگ قرآنی. تهران: تلموند بلورین.
حاجی احمدی، محمود. (1394). دین و توسعه اقتصادی تفاهم یا تعارض پژوهشگاه. تهران: علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
حمیدی، محسن (1388). چند گفتار پیرامون فرهنگ و تربیت اسلامی. ایرانشهر: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایرانشهر.
حیدرپور،کبری؛ اصغر سلیمی نوه و مریم پوررضاقلی، ۱۳۹۷، بررسی آسیب های تربیت دینی در نظام آموزشی ایران، چهارمین کنگره بین المللی فرهنگ و اندیشه دینی، قم، موسسه سفیران فرهنگی مبین -دانشگاه قم، https://www.civilica.com/Paper-ICCRT04-ICCRT04_200.html
رضایی، علی (1394). بررسی راه های افزایش گرایش علمی جوانان به مسایل دینی از نگاه فرهنگ اسلامی. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک.
زارعی، محمد مهدی،(1394).نقش فرهنگ دینی در توسعه اقتصادی، مشهد:کنفرانس بین المللی مدیریت، فرهنگ و توسعه اقتصادی.
سواری، محمد جواد و توانا، حمید و ابری، محمد جواد،1400،الگوی تربیتی مدیران جهادی تمدن ساز از منظر مقام معظم رهبری(مدظله العالی)،همایش ملی انقلاب اسلامی و افق تمدنی آینده،تهران، https://civilica.com/doc/1804835
سوزنچی، حسین. پورکیانی، محمد. (1399). مفهوم «فرهنگ» در گفتمان‌های سیاستگذاری فرهنگی ، دین و سیاست فرهنگی، 7(14): 99-75. http://www.jrcp.ir/article_106776.html
شیرکرمی ، جواد. (1400). آسیب های جامعه در پرتو فرهنگ با نگاه روانشناختی ، ششمین كنفرانس علمي پژوهشي رهيافت هاي نوين در علوم انساني ايران ، ایلام: آسو سیستم آرمون. https://www.sid.ir/fa/seminar/ViewPaper.aspx?ID=96754
عباسی، محسن (1393). بررسی و تبیین اصول و روشهای تربیت فرهنگی. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی.
فرمهینی فراهانی، محسن (1390). فرهنگ توصیفی علوم تربیتی. تهران: نشر شباهنگ.
محمودی ، جواد و خرم آبادی، یدالله،1393، تربیت فرهنگی با رویکرد اسلامی و علوی ، کنگره بین المللی فرهنگ و اندیشه دینی، قم،،، https://civilica.com/doc/300812
نجفی، حسن و جعفری هرندی، رضا (1394). بازیابی اصول تربیت فرهنگی از آموزههای اسلامی. ماهنامه معرفت، سال 24، شماره 209، اردیبهشت ،1394، 28-13.
منابع لاتين
Aristova, N. (2016). Rethinking cultural identities in the context of globalization: linguistic landscape of Kazan, Russia, as an emerging global city. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 236, 153-160.
Bennis, W. G. (2017). Beyond bureaucracy. In American Bureaucracy (pp. 3-16). Routledge.
Carnall, C. (2018). Managing change. Routledge.
Choi, Jeong-Sil; Kim, Ji-Soo (2018). Effects of cultural education and cultural experiences on the cultural competence among undergraduate nursing students. Nurse Education in Practice, 29(4), 159–162.
Du, K., & Dai, Y. (2018). The doctrine of the mean: Reference groups and public information systems development. The Journal of Strategic Information Systems, 27(3), 257-273.
Feinberg, M. (2008). Classification as communication: Properties and design. a dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy. Washington: Unevercity of Washington.
Li, Ming (2020). An examination of two major constructs of cross-cultural competence: Cultural intelligence and intercultural competence. Personality and Individual Differences, 164(4), 110-105
Liu, J., Gill, E., and Li, S. (2021), “Revisiting cultural competence,” Clinical Teacher, 18, 191–197.
Shepherd, S.M., Willis-Esqueda, C., Newton, D. et al. (2019). The challenge of cultural competence in the workplace: perspectives of healthcare providers. BMC Health Serv Res 19, 135.
Song, J. (2019), “Essentials for Developing Cultural Competence in Occupational Therapy: The Cultural Competence Workshop for Occupational Therapy Practitioners (CCWOT),” Ph.D. thesis.
Van Hek,M , Kraaykamp,G(2015). How do parents affect cultural participation of their children?: Testing hypotheses on the importance of parental example and active arental guidance.Poetics. Volume52, pp124-138.
[1] - Bennis
[2] .Li
[3] .Shepherd et al
[4] . Choi& Kim
[5] . Du & Day
[6] . Aristova
[7] .van Hek & Kraaykamp
[8] . Carnall
