بررسی ساختار تشریحی اندام‌های رویشی و مراحل تکوین اندام‌های زایشی در گیاه مارچوبه (Asparagus officinalis L.)

الموضوعات :

فرشته عباسی ¹ (گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
احمد مجد ² (گروه زیست شناسی،دانشکده علوم زیستی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
فرهاد فرح وش ³ (گروه کشاورزی، دانشکده کشاورزی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)
طاهر نژاد ستاری ⁴ (گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران،)
علیرضا تاری نژاد ⁵ (گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران)

تاريخ الإرسال : 14 الجمعة , ذو القعدة, 1439 تاريخ التأكيد : 16 الأحد , ربيع الثاني, 1440 تاريخ الإصدار : 04 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1440

الکلمات المفتاحية: دانه گرده, تخمک, استوانه مرکزی, تک لپه,

ملخص المقالة :

گیاه مارچوبه با نام علمی Asparagus officinalis L. از تیره Asparagaceae گیاهی تک لپه است. گونه های مختلف این گیاه، دارای خاصیت ضد سرطانی، ضد قارچی و ضد التهابی بوده و برای مصارف دارویی، تزئینی و خوراکی کشت می شوند. هدف از این پژوهش مطالعه ساختار تشریحی اندام های رویشی و بررسی بعضی از مراحل تکوین گل در گیاهان مارچوبه جمع آوری شده از شهرستان دزفول است. به منظور بررسی اندامهای رویشی شامل ریشه، ساقه و برگ و اندامهای زایشی، نمونه اندام های رویشی و زایشی در مراحل متفاوتی از تکوین انتخاب و با استفاده از روش های متداول سلول- بافت شناسی و با به کار گیری میکروسکوپ نوری در آزمایشگاه زیست گیاهی دانشگاه علوم تحقیقات، در سال 1395 بررسی شدند. مشاهده ساختار اندام های رویشی نشان داد که استوانه مرکزی ریشه شامل دایره محیطیه، دسته های آوندی (چوب، آبکش) و مغز است، استوانه مرکزی ساقه یک نوع اتکتواستل است که در آن دسته های آوندی به طور نامرتب پراکنده شده اند و از نوع یک سویه می باشند. تخمک ها در این گیاه از نوع، واژگون بوده و کیسه رویانی آنها از نوع پلی گونوم است. دانه ی گرده در این گیاه تک شیاری است و تزئینات اگزین آن از نوع مشبک منفذدار می باشد. بر اساس این یافته ها ساختار تشریحی اندام های رویشی و مراحل تکوین دانه ی گرده و مادگی این گیاه با ساختار عمومی تشریحی و تکوینی گیاهان تک لپه مشابه است.

المصادر:

[1]     مجد، ا.، 1391. زیست­شناسی تکوینی در گیاهان. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.

[2]     Camadro E. 1992, Cytological Mechanism of 2n Microspore Formation in Garden Asparagus. Hort Science, 27(7): 831-832.

[3]     Chase M., Reveal J., Fay M. 2009. A subfamilial classification for the expanded asparagalean families Amaryllidaceae, Asparagaceae and Xanthorrhoeaceae. Botanical Journal of the Linnean Society, 161: 132–136.

[4]     Chehregani rad A., Hajisadeghian S., Mohsenzadeh f. 2010. Study on the developmental stages of ovule and pollen grains of Inula aucheriana DC. Journal of Plant Biology, 2nd Year, 33(6): 859-873. Persian.

[5]     Dahlgren RMT C.H. 1985. The families of the monocotyledons. Springer, Heidelberg .

[6]     Diderot D. 2015. The Encyclopedia of Diderot & d'Alembert Collaborative Translation Project. USA: Michigan Publishing.

[7]     Fahn A. 1990. Plant anatomy. Pergamon Press.

[8]     Flora Europaea. Royal Botanic Garden Edinburgh. (Retrieved 19 May 2010). Asparagus officinalis.

[9]    Grubben G., Denton O. 2004. Plant Resources of Tropical Africa. Nordic Journal of Botany, 23: 298.

[10] Guvenc A., Koyuncu M. 2002. Studies on the anatomical structure of cladodes of Asparagus L. species (Liliaceae) in Turkey. Israel Journal of Plant Sciences, 50: 51-65.

[11] Hurgoiu F., Sipos M. 2005. A comparative study on the root and stem anatomy of Asparagus (Asparagus officinalis L.) exvitro plantlets and vitro plantlets. Analele Univ. Oradea, Fasc. Biologie, Tom, 181-184.

[12] Jafari E., Karimi A.H. 1996. Polynological study of visited medicinal plants by hony bee in fars province. Research Center for Agricultural & Natural Resources of Fars p.o.Box 71555-617.

[13] Kim By C.Z. 2009. Effects of Asparagus officinalis extracts on liver cell toxicity and ethanol metabolism. Food Science.

[14] Kubota S,K.I. 2012. Molecular phylogeny of the genus Asparagus (Asparagaceae) explains interspecific crossability between the garden asparagus (Asparagus officinalis) and other Asparagus species. Theor Appl Genet, 124: 345-354.

[15] Lazarte J., Palser B. 1979. Morphology, vascular anatomy and embryology of pistillate and staminate flowers of Asparagus officinalis L. Am J Bot, 753-764.

[16] Mohamad S.F. 2016. Botanical Investigation On Asparagus officinalis L. (Asparagaceae). Egypt: Department of Agricultural Botany Faculty of Agriculture Cairo University Egypt.

[17]  Nakayama H., Yamaguchi T., Tsukaya H. 2012. Acquisition and Diversification of Cladodes: Leaf-Like Organs in the Genus Asparagus. The Plant Cel, 24: 929–940.

[18] Nawaz T., Hameed M., Waqar-u-nisa Ahmad, M.A., Younis A., Kanwal H. 2012. Comparative anatomy of root and stem of some native and exotic Asparagus L. Species. Pak. J. Bot, 44: 153-158.

[19] Ozler H., Pehlivan S. 2007. Comparison of  pollen morphological structures of some taxa belonging to Asparagus L. and  FritillariaL. (Liliaceae) from Turkey. Bangladesh J. Bot, 36(2): 111-120.

[20] Raycheva T., Stojanov K. 2013. Comparative anatomical study of five species of genus Asparagus in Bulgaria. Trakia Journal of Sciences, 2: 104-109.

[21] Štajner N., Bohanec B., Jakše M. 2002. In vitro propagation of Asparagus maritimus- A rare Mediterranean salt-resistant species. Plant Cell Tissue Org. Cult, 70: 269 - 274.

[22]Zell H. 2010. Asparagus officinalis, Asparagaceae, Asparagus, sprouts; Karlsruhe, Germany. The fresh young subterranean sprouts are used in homeopathy as remedy. GNU Free Documentation License.