ارزیابی عملکرد کتابخانه‌ های دانشگاهی شهر سمنان بر اساس استاندارد ایزو 11620

الموضوعات : دانش شناسی

منیره مؤذن ¹ , داریوش مطلبی ² , مهردخت وزیرپور کشمیری ³

1 - کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی-مدیریت اطلاعات، مدیر داخلی کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی سمنان کتابخانه مرکزی، دانشگاه علوم پزشکی سمنان، سمنان، ایران
2 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام شهرری
3 - مشاور دبیرکل و عضو هیات امنایی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور

تاريخ الإرسال : 11 الأربعاء , محرم, 1438 تاريخ التأكيد : 10 الجمعة , ربيع الأول, 1438 تاريخ الإصدار : 24 الإثنين , رمضان, 1438

الکلمات المفتاحية: عملکرد کتابخانه&lrm, دانشگاهی, استاندارد ایزو 11620, کتابخانه&lrm, های دانشگاهی سمنان,

ملخص المقالة :

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی عملکرد کتابخانه‎های دانشگاهی شهر سمنان بر اساس استاندارد ایزو 11620 است. روش‌ پژوهش: این پژوهش، از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، پیمایشی است. جامعه آماری، کتابداران کتابخانه‎های دانشگاهی شهر سمنان شامل 29 نفر است. برای سنجش عملکرد کتابخانه، از پرسشنامه محقق ساخته ـ براساس استاندارد ایزو 11620 ـ به عنوان ابزار گردآوری داده ها استفاده شد و برای آزمون فرضیه از آزمون‌های t استیودنت یک نمونه‌ای، تحلیل واریانس یک طرفه و دانکن استفاده شد، نرم افزار آماری مورد استفاده SPSS ویرایش 22 بوده است. یافته‌ها: عملکرد کتابخانه‎های دانشگاهی شهر سمنان از منظر منابع و زیرساخت‎ها با میانگین89/1، پایین تر از سطح متوسط است. عملکرد کتابخانه‎های دانشگاهی شهر سمنان از منظرکاربرد با میانگین 67/2، پایین تر از سطح متوسط است. همچنین از منظر کارآمدی با میانگین 18/2، عملکرد کتابخانه‎های دانشگاهی پایین تر از سطح متوسط است. کتابخانه‎های دانشگاهی شهر سمنان تنها از منظر پتانسیل ها و توسعه با میانگین 27/3، بالا تر از سطح متوسط بوده است. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که میزان عملکرد کتابخانه‎های دانشگاهی شهر سمنان بر اساس استاندارد 11620 پایین تر از سطح متوسط است. آزمون فرضیه برای مقایسه عملکردها در ابعاد مختلف استاندارد نشان داد که از نظر عملکرد در شاخص منابع دسترسی و زیرساخت، کاربرد یا استفاده، و پتانسیل‌ها و توسعه تفاوت معناداری بین عملکرد کتابخانه‎های مورد بررسی وجود نداشت و عملکرد کتابخانه‌ها در زمینه منابع دسترسی و زیرساخت، کاربرد و پتانسیل‌ها و توسعه بین هر سه دانشگاه یکسان و ضعیف است.

المصادر:

آخشیک، س. (1389).خلاصه مباحث روش های تحقیق و آمار. تهران: نشر کتابدار، 1389.

ابراهیمی،ک. (1387). مقایسه نیروی انسانی، مجموعه، فضا و بودجه کتابخانه مرکزی و کتابخانه‎های دانشکده ای دانشگاه علوم پزشکی تبریز با استانداردهای کتابخانه‎های دانشگاهی ایران و استانداردهای انجمن کتابخانه‎های دانشگاهی و پژوهشی (ACRL). پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز.

ابراهیمی، ک.؛ حبیبی، ش.؛ کلبخانی، ع. (1389). مجموعه های کتابخانه‎های دانشگاه علوم پزشکی تبریز در مصاف با دو استاندارد. فصلنامه کتاب، 3 (83)،164-177.

 احمدی، ن.؛ رسولی آزاد،  م.؛  رضاحسینی، ه .( 1390). تعیین و تشریح وضع موجود کتابخانه‌های دانشگاهی شهرستان خمین از نظر شاخص های موجود در استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران و مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب. پژوهش اجتماعی ،10(4) ، 63 - 76 .

اسفندیاری، ع.؛ باب الحوایجی، ف. (1388). کیفیت سنجی عملکرد کتابخانه‎های دانشگاهی: رویکردی متن پژوهانه. کتابداری و اطلاع رسانی، 12(1)،  78-49.

اکبری، ع. ( 1381 ). بررسی وضعیت کتابخانه‌های منطقه پنج و مقایسه آن‌ها با استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران.  پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اهواز.

بنی اقبال، ن. (1387). الگوی توسعه کتابخانه‎های دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال براساس استانداردهای کتابخانه‎های دانشگاهی. تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی،48، 213-240.

تعاونی، ش. (1381). استانداردهای کتابخانه‎های دانشگاهی ایران. تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.

جلالی، ب. (1385). بررسی وضعیت کتابخانه‎های دانشگاه رازی، علوم پزشکی، و دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه و مقایسه با استانداردهای کتابخانه‎های دانشگاهی ایران. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 17(3)، 39-50.

چشمه­سهرابی، م.؛ اکبری، م.؛ افخ­نیا، ا.(1389). استانداردهای طراحی در کتابخانه‎های مرکزی دانشگاهی شهراصفهان. مجله مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 22 (3)، 6-23.

حاجیها، ع. (1388). رویکردى به جایگاه ویژه کتابخانه‌هاى دانشگاهى. ماهنامه اطلاع یابى و اطلاع رسانى، 26، 59-78.

حریری، ن.؛ مصفا، ن. (1390). ارزیابی عملکرد کتابخانه های وابسته به دانشگاه آزاد الامی واحد علوم تحقیقات تهران بر اساس مدل سیرز. تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه، 56، 116-132.

حسینی، ع.؛ کوهی رستمی، م. (1389). ارزیابی مجموعه های کتابخانه‎های دانشگاه‌های جامع با استانداردهای کتابخانه‎های دانشگاهی ایران. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 3 (83)، 40-59.

حیدری، ا. (1383). کارآفرینی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی. اطلاعات سیاسی – اقتصادی، 203 و 204،  182 – 191.

زابلی، ص.؛ سلیمان‎نژاد، ع.؛  زابلی، ر.  (1394).  ارزیابی عملکرد کتابخانه‎های دانشکده‌ای دانشگاه علوم پزشکی شهر کرمان بر اساس مدل امتیازی متوازن. نشریه پژوهش های سلامت محور، 1، 47-59.

شعبانی، ا.؛ نظام‌آبادی؛ف.؛ سعادت، ر. (1388). ارزیابی مجموعه کتابخانه‎های دانشگاهی شهر اراک و مقایسه آن بااستانداردهای کتابخانه‎های دانشگاهی ایران. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، 49، 138-115.

ذاکر شهرک، م.؛ اباذری، ز. (1391). ارزیابی عملکرد کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در ایران با استفاده از مدل تعالی بنیاد کیفیت اروپا EFQM  و ارائه مدل پیشنهادی ایجاد کتابخانه بین­المللی کودکان و نوجوانان. تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی ، 59، 129-149.

صرافپور، س. (1389). ارائه شاخص‌های ارزیابی عملکرد کتابخانه‎های تخصصی ایران با رویکرد کارت امتیازی متوازن و استفاده از آن در ارزیابی کتابخانه مرکزی شرکت ملی گاز ایران. پایا‎ن‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

قاسمی، ع. (1392). شاخص عملکرد کتابخانه‌ها: BS ISO 11620:2008. تهران: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، موسسه انتشارات کتاب نشر.

شایان مهر، ع. ( 1377 ). دایر ه المعارف تطبیقى علوم اجتماعى. (ج 1). تهران: کیهان.

طبسی، ع. (1382). مقایسه وضعیت موجود کتابخانه‎های دانشگاهی زاهدان با استاندارد کتابخانه‎های دانشگاهی ایران.  مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 14( 2)،  52-58.

عصاره، ف.؛ نصیرى، م. (1383). مقایسه کتابخانه‎های واحدهای دانشگاهی منطقه شش دانشگاه آزاد اسلامی با استانداردهای کتابخانه‎های دانشگاهی ایران. تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی، 42، 77-98.

عطایی، ا. ( 1381 ).  ارزیابی نیروی انسانی کتابخانه‌های دانشگاهی شهر تهران براساس پیش‌نویس استاندارد کتابخانه‌های دانشگاهی ایران.  تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی، 46و 47،  59-64.

فرداصفهانی،  ف.،  میرحسینی،  ز. (1391). تحلیل وضعیت کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران با استفاده از استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی ایران. نظام ها و خدمات اطلاعاتی ،2 ( 1 )،  55 - 68 .

فرج پهلو، ع.؛ آخشیک،س. (1389). سنجش کیفیت عملکرد کتابخانه های دانشگاهی شهید چمران اهواز با استفاده از مدل EFQM  . کتابداری و اطلاع­رسانی، 48، 31-48.

مسعودی، ف. (1393). کاربرد شاخص­های عملکرد کتابخانه بر اساس استاندارد ایزو 11620. نقد کتاب اطلاع­رسانی و ارتباطات، 1و2،  13-20.

مومنی، م. (1388). مقایسه کتابخانه‎های دانشگاهی شهر سمنان با استانداردهای کتابخانه‎های دانشگاهی ایران. پایان‌نامه ک‍ارش‍ن‍اس‍ی‌ ارش‍د، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.

منصوری، ح.؛ نجاتی آجی بیشه، م. (1388). اجرا و پیاده سازی مدل sears: ابزاری نوین جهت ارزیابی عملکرد کتابخانه‎های دانشگاهی. کتابداری و اطلاع رسانی، 47، 233-264.

میرغفوری، ح.؛ مکی، ف. (1386)، ارزیابی سطح کیفیت خدمات کتابخانه‎های آموزشی با رویکرد LibQUAL (مورد: کتابخانه‎های دانشگاه یزد). کتابداری و اطلاع‌رسانی، 37، 40-51.

نبی‎زاده کیوی، س.؛ مومنی، ع.؛ ملکی، ر. (1392). ارزیابی عملکرد اداره کل اطلاع‎رسانی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران براساس مدل کارت امتیازی متوازن. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 96، 6-23.

نصیرى، م.؛ عصاره، ف. (1383). مقایسه کتابخانه‎های واحدهای دانشگاهی منطقه شش دانشگاه آزاد اسلامی با استانداردهای کتابخانه‎های دانشگاهی ایران. تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهیۀ،42، 77-98.

 

Ashoor, M. S. J. (2003). University libraries in Saudi Arabia: its presentand future (in Arabic). Riyadh: Mars Publishing House.

Bellini, P. (2004). The trial application of the IS0 11620: library performance indicators at the Library of the University of Trento, Italy, Fifth Northumbria, 48-57.   

Khan, B. & Tripathi, T. (2014). Performance Audit of Some Selected University Libraries in West Bengal: A Framework for Evaluation. Asian Journal of Multi disciplinary Studies, 7(2),  116-130. 

 Kyrillidou, M. and Persson, A.C(2008). The new user in Sweden:A LibQual study at lund university. Library Performance Measurement and Metrics. 7(1), 45-53.

Ogundip, e. (1982). Personal standards for university libraries, Library Science, 9, 20- 29   

Thompson,B.; Kyrillidou, M. C.(2007). Library user service disires: A LibQual+ Study. The Library Quartery. 1(78).