تحلیل عوامل فناورانه مؤثر بر پذیرش فناوری بر اساس نظریه اشاعه نوآوری راجرز: مورد پژوهشی نرم‌افزار نمایه نشریات
الموضوعات : دانش شناسینوراله عبادالهی 1 , مظفر چشمه سهرابی 2 , فاطمه نوشین فرد 3
1 - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، کتابدار کتابخانه شهید باهنر، اداره کل کتابخانههای عمومی استان ایلام، نهاد کتابخانههای عمومی کشور،
2 - استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان،
3 - استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران،
الکلمات المفتاحية: کتابداران کتابخانههای عمومی, پذیرش فناوری اطلاعات, نرمافزارهای کتابخانه‌ای, نرم‌افزار نمایه نشریات, نظریه اشاعه نوآوری راجرز,
ملخص المقالة :
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی تأثیر ویژگی های پنجگانه اشاعه نوآوری بر پذیرش نرم افزار نمایه نشریات توسط کتابداران کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در مناطق 22 گانه شهر تهران انجام شد. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی و از نوع تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را مدیران و کتابداران کتابخانههای عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران تشکیل می دهند که تعداد آنها 131 نفر بوده است. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه است و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار آماری SPSS 16 در دو سطح توصیفی و استنباطی استفاده شد. در سطح آمار توصیفی از جداول، نمودار فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار، و در سطح آمار استنباطی از آزمون تک نمونه ای t و ضریب همبستگی پیرسون بهره گرفته شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، کلیه ویژگیهای اشاعه نوآوری (مزیت نسبی، آسانی استفاده، سازگاری، آزمون پذیری و قابل رویت بودن) با پذیرش نرم‌افزار نمایه نشریات توسط کتابداران کتابخانه های عمومی شهر تهران رابطه‌ای معنی‌دار، مثبت و مستقیم داشته‌اند. در بین این ویژگی‌ها، سازگاری به عنوان قوی‌ترین ویژگی و سادگی استفاده به عنوان ضعیف‌ترین ویژگی مؤثر در پذیرش این فناوری شناسایی گردیدند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد همه ویژگی های اشاعه نوآوری بر پذیرش نرم افزار نمایه نشریات در کتابخانه های عمومی مؤثر بوده اند. بنابراین پیشنهاد می شود در بدو ورود و به کارگیری فناوریهای اطلاعاتی به کتابخانهها، آموزش‌های لازم و کافی به کتابداران داده شود، و مدیران کتابخانهها و خریداران نرمافزارهای کتابخانه‌ای نیز در هنگام خرید و به کارگیری چنین فناوری‌هایی، ویژگیهای مزیت نسبی، پیچیدگی (آسانی استفاده)، سازگاری، آزمون‌پذیری و قابل رؤیت بودن فناوری‌ها را مد نظر داشته باشند.
ازکیا، م.؛ نوابخش، م.؛ ایمانی، ع. (1388). عوامل مؤثر بر نشر فناوریهای اطلاعاتی در جامعه روستایی (مطالعه تجربی روستای قرن آباد). مجله جهانی رسانه. 7. قابل دسترس در: http://gmj.ut.ac.ir/maghale (تاریخ بازدید: 20/9/1389).
اکبری، م. (1389). تحلیل روند پذیرش موتورها و ابرموتورهای جستجو در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه اصفهان بر اساس نظریه اشاعه نوآوری راجرز. پایاننامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران.
حسینی خواه، ع. (1387). بررسی نظریه انتشار نوآوری در حوزه آموزش. فصلنامه نوآوریهای آموزشی. (26)7، 151-177. قابل دسترس درwww.sid.ir (تاریخ بازدید: 23/8/1389).
جوکار، ط. (1384). بررسی فرایند منابع مرجع الکترونیکی در سطح کتابخانههای مرکزی دانشگاههای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بر اساس نظریه اشاعه نوآوری‌ها. پایاننامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه شیراز، شیراز.
راجرز، ا.ام. ؛ شومیکر، اف. ف. (1379). رسانش نوآوری‌ها: رهیافتی میان فرهنگی. ترجمه عزت اله کرمی و ابوطالب فنایی، شیراز: دانشگاه شیراز.
رضایی، م. (1388). نظریههای رایج درباره پذیرش فناوریهای اطلاعات و ارتباطات. فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی،60 (4)، 63-93.
ضابط، ش.؛ چشمه سهرابی، م. (1388). تأملی بر نظریههای جامعه شناسی استفاده از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی (اشاعه، نوآوری و تصاحب). فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، 60 (4)، 37-61.
ناخدا، م.؛ حری، ع. (1384). عوامل مؤثر بر کاربرد فناوری اطلاعات با تأکید بر کتابخانههای دانشگاهی: پژوهشی در متن. مجله کتابداری، (39)43، 57- 76.
Al-Gahtani, Said. A (2004). Computer Technology Success Factors in Saudi Arabia: An Exploratory Study. Journal of Global Information Technology Management. 7(1), 5-29.
Do, Troman (2008). Rogers’ five main attributes of innovation on the adoption rate of online learning. Hawaii pacific university. Dissertation MA.
Rogers, E (1997).Diffution of Innovations theory. Viewed December 2011. Available at: http://nnlm.gov/pnr/eval/rogers.html. (accessed 8 feb.2011).
Rogers, E (1995). The Diffusion of Innovations. New York: The Free Press.
Tornatzky,L.G. & Klein,K.l(1982). Innovation Characteristics and Innovation Adoption-Implementation: A Meta-analysis of Findings. IEEE Transactions on Engineering Management, 29(1), 28-45.
Yi,M.Y.;Jackson, J.D.; park, J.S. & Probst, J.C (2006).Understanding Information Technology Acceptance by Individual professionals:Toward an Integrative view. Information & Management, 43,350-363.
