تحلیل واژگان به کار رفته در محیط رابط کاربر پایگاه‌های استنادی وب آو نالج (Web of Knowledge) و اسکوپوس(Scopus): بررسی میزان درک دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی

الموضوعات : دانش شناسی

عذرا دائی ¹ , امیر غائبی ² , امیررضا اصنافی ³

1 - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی. مازندران، کتابخانه عمومی هادی‌شهر، [e-mail]
2 - دکتری فناوری اطلاعات، استادیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا،
3 - دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، استادیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی،

تاريخ الإرسال : 16 الأحد , ذو القعدة, 1434 تاريخ التأكيد : 09 الخميس , صفر, 1435 تاريخ الإصدار : 29 السبت , محرم, 1436

الکلمات المفتاحية: محیط رابط کاربری, تحلیل واژگان, پایگاه‌ اطلاعاتی وب آو نالج, پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس, واژگان محیط رابط, دانشگاه شهید بهشتی, دانشجویان کارشناسی ارشد,

ملخص المقالة :

هدف: هدف پژوهش بررسی میزان قابلیت درک واژگان به کار رفته در محیط رابط کاربری پایگاه های اطلاعاتی وب آو نالج و اسکوپوس است. روش: روش شناسی پژوهش حاضر، کمی و به روش پیماشی انجام گرفته است. جامعه پژوهش، دانشجویان کارشناسی ارشد شاغل به تحصیل در دانشگاه شهید بهشتی بودند و از نمونه گیری تصادفی برای انتخاب نمونه (350 دانشجو) استفاده شده است. اطلاعات از طریق پرسشنامه جمع‌آوری شد که 309 نفر (88%) از دانشجویان به پرسشنامه پاسخ دادند. در این پژوهش از آمار توصیفی و آزمون معناداری همبستگی اسپیرمن برای تحلیل داده ها استفاده گردید. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که69/4% از واژه های مورد بررسی پایگاه اطلاعاتی وب آو نالج، میزان درک خیلی زیاد و زیاد دارند. بر اساس نتایج، واژگان مورد بررسی در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس، 5/59% از واژگان مورد بررسی قابلیت درک خیلی زیاد و زیادی کسب نمودند. همچنین مشخص شد واژه های جمع نسبت به واژه های مفرد میزان درک بیشتری دارند؛ و نیز میزان درک جمله کوتاه نسبت به جمله بلند بیشتر است. نتایج نشان داد میزان آشنایی با پایگاه اطلاعاتی و همچنین استفاده از آن و نیز آشنایی با زبان انگلیسی بر درک بهتر واژگان اثر می گذارد. نتیجه گیری: واژگان مورد بررسی در هر دو پایگاه اطلاعاتی، دارای قابلیت درک خوبی هستند. واژگانی که دارای بیشترین میزان درک در هر دو پایگاه هستند، جزء واژه ها و عبارت های آشنایی هستند که در اکثر پایگاه ها وجود دارند. واژگانی با کمترین میزان درک، شامل دو دسته هستند: دسته اول واژگان علملیات رایانه ای و دسته دوم واژگان تخصصی کتابداری؛ که پیشنهاد گردید در طراحی و باز طراحی پایگاه های اطلاعاتی از این دو دسته واژگان تا حد امکان کمتر استفاده گردد و در صورت لزوم با ارائه توضیحات باشد؛ همچنین از واژگان جمع، جملات کوتاه و امری، عبارت‌های وصفی و توضیحات برای کلمات در طراحی پایگاه ها استفاده گردد.

المصادر:

اعظمی، م.؛ فتاحی، ر. ا. (1388). تطابق رابط گرافیکی کاربر پایگاه‌های اطلاعاتی با مدل رفتار اطلاع‌یابی الیس. علوم اطلاعات و فناوری اطلاعات، 25(2)، 247-264.

انتظاریان، ن.؛ فتاحی، ر. ا. (1388). بررسی درک کاربران از محیط رابط پایگاه‌های اطلاعاتی براساس مدل نیلسن (مقایسه پایگاه مقاله‌های الکترونیکی مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری با پایگاه مقاله‌های پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران). فصل­نامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 47(3)، 43-64.

خالقی، ن. (1385). مهم‌ترین معیارهای عمومی رابط کاربری مطلوب. فصل­نامه کتابداری و اطلاع رسانی، 35(3)، 86 – 96.

زره‌ساز، م. (1384). بررسی و تحلیل عناصر و ویژگی‌های مطرح در رابط کاربر نرم‌افزار سیمرغ و تعیین میزان رضایت دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد از تعامل با آن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی، مشهد.

طبرسا، ف.؛ نوکاریزی، م. (1388). میزان و عوامل مؤثر بر فهم کتابداران از واژگان محیط رابط در نرم‌افزار کتابخانه‌ای سیمرغ. علوم اطلاعات و فناوری، 25(2)، 227-246.

عباس‌پور، ج. (1388). ارزیابی مکاشفه‌ای: روش کیفی برای ارزیابی رابط کاربر وب‌سایت­ها و پایگاه‌های اطلاعاتی. فصل­نامه کتابداری و اطلاع رسانی، 47(3)، 265-280.

مهراد، ج.؛ عصاری شهری، ر. (1386). بررسی میزان رضایت دانشجویان دانشگاه شیراز از محیط رابط نرم‌افزار پارس آذرخش و تحلیل عناصر مطرح در آن. مجله علوم و فناوری اطلاعات، 23(1)، 1-22.

نوکاریزی، م. (1385). تحلیل واژگان محیط رابط در نرم‌افزارهای جامع کتابخانه‌ای فارسی و قابلیت فهم کاربران از آنها به منظور ارائه یک الگوی مفهومی مناسب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی، مشهد.

نوروزی، ی.؛ حریری، ن. (1388). تعیین معیارهای ارزیابی رابط کاربر کتابخانه‌های دیجیتالی: رویکردی متن‌پژوهانه. فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 47(3)، 281-300.

یمینی‌فیروز، م. (1382). ویژگی‌ها و عناصر تشکیل‌دهنده رابط کاربر در وب‌سایت‌ها. فصل­نامه کتاب، 14(4)، 159-168.

Ahmed, S. M. Z., McKnight, C., & Oppenheim, C. (2006). A user-centred design and evaluation of IR interfaces. Journal of Librarianship and Information Science, 38(3), 157–172. Retrieved March 4, 2010, from http://lis.sagepub.com/content/38/3/157.full.pdf+html

Drabenstott, K. M., & Weller, M. S. (1996). Failure analysis of subject searches in a test of a new design for subject access to online catalogs. Journal of the American Society for information science, 47(7), 519-537. Retrieved November 21, 2010, from http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/(SICI)10974571(199607)47:7%3C519::AID-ASI5%3E3.0.CO;2-X/pdf

Fisch, E. A. (1993). Understanding and improving the user interface design.  ACM SIGSOFT software engineering notes, 18(2), 27 – 29. Retrieved December 10, 2010, from http://delivery.acm.org/10.1145/160000/155835/p27-fisch.pdf

Green, E., & Head, A. J. (1998). Web-based catalogs: is their design language anything to talk about. ACM Digital Library, 22(4), 98 – 104. Retrieved March 11, 2010, from  http://dl.acm.org/citation.cfm?id=297914.297929&coll=GUIDE&dl=,

Hansen, P. (1998). Evaluation of IR User interface - Implications for User Interface Design. Human IT, 2, 28-41. Retrieved May 29, 2010, from http://etjanst.hb.se/bhs/ith/2-98/ph.htm

Jasper, M., Peute, L., Lauteslarger, A., Bakker, P. (2008). Pre-post evaluation of physicians' satisfaction with a redesigned electronic medical record system. Retrieved  September 28, 2010 from

http://www.hst.aau.dk/~ska/MIE2008/ParalleSessions/PapersForDownloads/04.Eval/SHTI136-0303.pdf

Kukulska-Hulme, A. (1999). Language and Comunication: essential concepts for user interface and documentation design. New York: Oxford University Press.

Marchionini, G. (1990). Interfaces for end user information seeking.  Journal of American society for information science, 43(2), 156 – 163. Retrieved  September 24, 2010 from  http://citeseer.ist.psu.edu/viewdoc/summary?doi=10.1.1.90.6573

Nielsen, J. (1993). Iterative User Interface Design. IEEE Computer, 26(11), 32-41. Retrieved  September 24, 2010 from  http://www.useit.com/papers/iterative_design/

Shneiderman, B. (1998).  Designing the User Interface: Strategies for Effective Human-Computer Interaction (3rd Ed.). Massachusetts: Addison-Wesley, Reading, MA.

Yushiana, M., & Abdul Rani, W. (2007). Heuristic evaluation of interface usability for a web-based OPAC. Library Hi Tech, 25(4), 538-549. Retrieved March 4, 2010, fromhttp://www.emeraldinsight.com/journals.htm?articleid=1640698&show=html