بررسی عوامل مؤثر بر اشتراک دانش اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان بر اساس نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده

الموضوعات : دانش شناسی

نفیسه امینی نژاد ¹ (. کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کرمان)
محمد اعظمی ² (استادیار مرکز تحقیقات انفورماتیک پزشکی، پژوهشکده آینده پژوهشی در سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، نویسنده مسئول)
فرزانه ذوالعلی ³ (استادیار گروه آمار و اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی کرمان)
علی طابیان ⁴ (کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان)

تاريخ الإرسال : 09 الجمعة , شعبان, 1438 تاريخ التأكيد : 20 الإثنين , ذو الحجة, 1438 تاريخ الإصدار : 04 الجمعة , ربيع الثاني, 1439

الکلمات المفتاحية: اشتراک دانش, اعضای هیات علمی, نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده, دانشگاه علوم پزشکی کرمان,

ملخص المقالة :

هدف: اشتراک دانش یک امر حیاتی برای سازمان هاست که آن را به صورت فعالیت های ارسال و توزیع دانش از یک فرد، گروه و یا سازمان به فرد، گروه و یا سازمان دیگر تعریف کرده اند. لذا این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر بر اشتراک دانش اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان بر اساس نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر پیمایشی از نوع تحلیلی است. جامعه آماری این مطالعه شامل 395 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشگی کرمان است که با استفاده از ضریب همبستگی، حجم نمونه 120 نفر تعیین گردید. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته و بر اساس نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده است و با ضریب همبستگی 74 درصد پرسشنامه پایا است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی، توزیع فراوانی، درصد، واریانس، میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمون مدل خطی عمومی استفاده شده است و نرم افزار مورد استفاده 16spss می باشد. یافته ها: یافته‌های پژوهش بیانگر آن است میان نگرش و قصد اشتراک دانش اعضای هیأت علمی رابطه معنی‌داری وجود ندارد، اما رابطه میان هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک شده با قصد اشتراک دانش در اعضای هیات علمی مثبت و معنی‌دار است. همچنین میان اطلاعات دموگرافیک ( شامل سن، جنس، دانشکده محل فعالیت، مرتبه علمی، مدرک تحصیلی و سابقه هیات علمی) با نگرش و هنجارهای ذهنی رابطه معنی‌دار نمی باشد، اما میان اطلاعات دموگرافیک و کنترل رفتاری درک شده و قصد، فقط بر اساس مرتبه افراد شرکت‌کننده در پژوهش تفاوت معنی‌داری مشاهده شد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که نظریه رفتار برنامه ریزی شده در خصوص بیان و شناسایی عوامل موثر بر اشتراک دانش تاثیرگذار می باشد. علاوه بر سازه های این نظریه، برخی از متغیرهای زمینه ای مانند مرتبه علمی اعضای هیات علمی نیز می تواند بر قصد اشتراک دانش اثرگذار باشند. جهت ارتقاء رفتار اشتراک دانش اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، لازم است متولیان آموزش و پرورش دانشگاه اقدامات اصلاحی بهبود نگرش اعضای هیات علمی را در دستور کار قرار دهند.

المصادر:

 اسماعیل‎پناه، فرشاد؛ خیاط مقدم، سعید (1392). بررسی وضعیت موجود اشتراک‎گذاری دانش بین اعضای هیات علمی دانشگاه‎ها (مطالعه موردی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد). مدیریت بهره‌‎وری،7 (26)، 43-67.

          پورسراجیان، داریوش؛ اولیاء، محمدصالح؛ سلطانی‎علی‎آبادی، مژگان (1392). تعیین و اولویت بندی موانع به اشتراک‎گذاری دانش در دانشگاه‎ها و مراکز آموزش عالی. فصلنامه رشد فناوری، 9(34)، 34-43.

         حسین‎قلی‎زاده، رضوان؛ میرکمالی، محمد (1389). عوامل کلیدی موثر بر اشتراک دانش(مطالعه موردی دانشگاه علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی). فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، 3(1)، 61-78.

         حمیدی زاده، محمدرضا (1389). مدیریت دانش و دانایی: ساختار، فرایند و راهکارها. قم: انتشارات یاقوت.

        طاووسی، محمد؛ منتظری، علی؛ طارمیان، فرهاد؛ حاجی زاده، ابراهیم؛ حیدرنیا، علیرضا (1391). بررسی عوامل مرتبط با سوء مدیریت مصرف مواد در نوجوانان در چارچوب نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده. رفاه اجتماعی،12(44). 93-110.

        علیپور درویشی، زهرا؛ دولت‎آبادی، رقیه (1391). ارائه مدل عوامل موثر بر قصد تسهیم دانش پزشکان بر اساس تئوری رفتار برنامه‏ریزی شده در بیمارستان‏های آموزشی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران. فصلنامه بیمارستان، 11(4)، 35-44.

       علیزاده، ندا؛ پزشکی‎راد، غلامرضا؛ صدیقی، حسن (1389). بررسی نگرش اعضای هیات علمی پیرامون تسهیم دانش در موسسات آموزش عالی.  فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، 3(2)، 125-138.

      کشاورزی، علی‎حسین؛ آخوندزاده، الهام (1391). شناسایی موانع تسهیم دانش. فصلنامه علمی پژوهشی چشم انداز مدیریت دولتی، 10، 35-57.

          مهرگان، محمدرضا؛ مانیان، امیر؛ رحیمیان، حمید؛ شامی زنجانی، مهدی (1389). ارائه مدلی برای تسهیم دانش در طرح ها بر مبنای ویژگی های آنها. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، 26(2)، 258-235.

نعمتی انارکی، لیلا، نوشین فرد، فاطمه، باب الحوائجی، فهیمه و اباذری، زهرا (1392). عوامل فردی موثر بر اشتراک دانش میان اعضای هیات علمی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی. مدیریت اطلاعات سلامت، 10(5)، 12-1.

          Ajzen,I. (1991). The theory of planned  behavior. Organizational Behavior and Human. decision Processes,  50 (2), 176-211.

         Alajmi, B (2009). The Intention to Share: Professional’s Knowledge management Behavior in Online Communities. School of Communication & Information  Rutgers University.

         Al-Rafee, S;  Cronan,T (2009).  Digital Piracy : factors that influence attitude toward behavior.  Journal of business Ethics, 63.  237-259.

         Armitage, C. (2005). Can the Theory of Planned     Behavior Predict the Maintenance of Physical Activity? Health Psychology, 24(3), 235-245.

         Chang, C., Lin, C., Chen, Y., Chin, Y. (2009). Predicting information seeking intention in academic digital libraries. The Electronic Library, 27(3), 448-460.

         Chatzoglou, P., Vraimaki, E. (2009). Knowledge-sharing behaviour of bank employees in Greece. Business Process Management Journal, 15 (2), 245–266.

         Debar, K.A. and et al. (2006).  Review of current health education theory. Californian Journal of Health Promotion, 2(1), 74-87.

          Dokhtesmati, M., Ghorbani Bousari, R (2013). Knowledge Sharing in Iranian academic institutions: Meta analysis approach. Social and Behavioral Sciences, 73, 383-387.

         Ellison, S. (2003). Nurses attitude toward family presence during resuscitative efforts and invasive procedures. Journal of Emergency Nursing, 29 (6), 515-521.

          Goh, S., Sandhu, M. (2013). Knowledge Sharing Among Malaysian Academics: Influence of Affective Commitment and Trust. The Electronic Journal of Knowledge Management, 11 (1), 38-48. Available online at www.ejkm.com.

           Liebowitz, J. (2001). Knowledge management and its link to artificial intelligence. Expert Systems with Applications, 20(1), 1–6.

          Lin, H., Lee, G. (2004). Perceptions of senior managers toward knowledge sharing behavior. Management Decision, 42(1), 108-125.

              Mansted, A., Ven Eekelen, S. (1998).  Distinguishing between perceived behavioral control self-efficacy in the domain of academic achivment intentions and behavior. Journal of Applied Social Psychology, 28, 1375-1392.

         Maro. J. (2007). Adoption of internet banking: proposition and implementation of an integrated methodology approach. International Journal of Ban Marketing, 25(2), 72-88.

         Martin, J., Oliver, K., McCaughtry, N. (2007). The theory of planned behavior: Predicting physical activity in Mexican American children. J Sport Exercise Psychology , 29(2), 225-38.

           Nordin, N., Daud, N., Osman, W. (2012). Knowledge Sharing Behaviour among Academic Staff at a Public Higher Education Institution in Malaysia, World Academy of Science. (72), 234-240.

          Ramayah, T., Rouibah, K., Gopi, M., Rangel, G. (2009). A ecomposed theory of reasoned action to explain intention to use Internet stock trading among Malaysian investors. Computers in Human Behavior, 25, 1222-1230.

          Ryu, S., Ho, H., Han, I. (2003). Knowledge sharing behavior of physicians in hospitals. Expert Systems with Applications, 25, 13–122.

         Wang, M.S., Chen, C.C., Chang, S.C., Yang, Y. H. (2007). Effects of online shopping attitudes, subjective normand control beliefs on online shopping intention: a test of the theory of planned behavior. International Journal of Management, 24(2), 296-302.