نقش و جایگاه کتابخانه های صدا و سیما در ارتقاء سواد اطلاعاتی کاربران
الموضوعات : دانش شناسی
1 - کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال
2 - دکتری کتابداری و اطلاع رسانی و عضو هیات علمی گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاداسلامی واحد تهران شمال
الکلمات المفتاحية: سواد اطلاعاتی - کاربران - آموزش – کتابخانه های صدا و سیما,
ملخص المقالة :
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش آموزشهای غیر رسمی کتابخانه های صدا و سیما در ارتقاء سطح سواد اطلاعاتی کاربران انجام شده است. روش: روش این تحقیق پیمایشی، جامعه آماری 400 نفر از کاربران و شیوه نمونه گیری آن تصادفی با طبقه بندی می باشد. یافته ها:یافته های این تحقیق نشان می دهدکه 43 درصد کاربران در حد خیلی زیاد و زیاد و 57 درصد درحد کم وخیلی کم سواد اطلاعاتی دارند. نتایج حاکی از آن است که 9/36 درصد کاربران درحد خیلی زیاد و زیادو1/63 درصد در حد کم وخیلی کم کتابخانه را در کسب مهارتهای بازیابی اطلاعات موثر می دانند.از نظر کاربران مهمترین عامل افزایش توانایی مراجعان در کسب مهارت های بازیابی اطلاعات خودفراگیری (آزمون و خطا )(4/51 درصد) بوده است. 84 درصد کاربرانی که سواد اطلاعاتی بالایی دارند میزان تاثیر کتابخانه را در رفع نیازهای اطلاعاتی اشان در حد خیلی زیاد و زیاد دانسته اند. یافته ها بیانگر آن است که مهمترین اولویت های آموزشی سواد اطلاعاتی کاربران آشنایی با منابع مرجع الکترونیکی (3/74 درصد)و مهمترین موانع دستیابی به اطلاعات در کتابخانه نداشتن ارتباط با سایر مراکز علمی ( 3/46 درصد ) بوده است. نتیجه گیری: تحلیل نتایج پژوهش نشان می دهد که کاربرانی که 4بار و بیشتر، به کتابخانه مراجعه می کنند(2/56 درصد)، بیشتر از سایرین و افرادی که اصلاً به کتابخانه مراجعه نمی کنند(7/14 درصد) کمتر از سایرین در حد خیلی زیاد و زیاد دارای سواد اطلاعاتی هستند. همچنین می توان گفت با افزایش تعداد دفعات مراجعه به کتابخانه بر میزان سواد اطلاعاتی کاربران در حد خیلی زیاد و زیاد افزوده می شود.
افشار،م؛ دانش،ف،1387.بررسی تأثیر برنامه های آموزشی غیر رسمی کتابخانه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر اصفهان برای ارتقاء سواد اطلاعاتی دانش آموزان از دیدگاه کتابداران و آموزگاران .فصلنامه کتاب، ص 83-98.
پیش بین، مژگان ،1386، بررسی نقش و جایگاه کتابخانه های آموزشگاهی در ارتقاء سواد اطلاعاتی دانش آموزان مقطع پیش دانشگاهی منطقه 3 آموزش و پرورش شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده علوم انسانی واحد تهران شمال.
حافظی، ا. و بختیاری، ز. ،1383، نقش سواد اطلاعاتی مراجعان در بهره گیری از منابع کتابخانه ای کتابخانه آستان قدس رضوی .همایش آموزش استفاده کنندگان و توسعه سواد اطلاعاتی در کتابخانه ها، مراکز اطلاع رسانی و موزه ها، مشهد 1و2 خرداد 1383. مشهد: سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مراکز اسناد آستان قدس رضوی، ص.155.
رضایی خاچکی، ف.،بای ،ط.،1386، کتابخانه ها و علم آموزی، قابل بازیابی در سایت اینترنتی
رضوی اصل، م.، نقش کتابخانه ها در گسترش سواد اطلاعاتی در هزاره سوم، قابل بازیابی در سایت
Collins, B. L., 2009. Integration information literacy skills into academic summer programs for precollege students, Reference - services Review, 37 (2): 143 - 154 from http://www.emeraldinsight.com, accessed 14 june 2010.
Olugbade, Oladokun, 2006, The Networked World of Lifelong Learning and the Challenging Role of the Library, Information Development, V. 22, N. 2, 102-109. from http://idv.sagepub.com, accessed 20 june 2010.
