راه‌حل‌های معنایی برای کتابخانه‌های دیجیتال با تأکید بر استانداردها و فن‌آوری‌های وب معنایی

الموضوعات : دانش شناسی

زهره میرحسینی ¹ (دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال)
مراد دستاران ² (دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، دانشکدۀ علوم انسانی)

تاريخ الإرسال : 05 السبت , ربيع الأول, 1441 تاريخ التأكيد : 07 الأربعاء , محرم, 1442 تاريخ الإصدار : 17 الأربعاء , رمضان, 1440

الکلمات المفتاحية: کتابخانه دیجیتال, وب معنایی, استانداردهای آردی ای و آر دی اف( RDA, RDF) فن‌آوری‌های وب معنایی, ابزارهای وب معنایی,

ملخص المقالة :

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی و مرور مفاهیم معنایی-اجتماعی در حال ظهور در کتابخانه های دیجیتال است و در این راستا توان بالقوۀ استفاده از استانداردها و فنآوری های وب معنایی را مورد کنکاش قرار داده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر به شیوۀ سندی و از نوع مروری- تحلیلی است که برای ارزیابی تغییرات در حوزۀ وب معنایی و کتابخانه دیجیتال از زمینه نظری دیرینه شناسی میشل فوکو بهره برده است. جامعه آماری نیز منابع مورد مطالعه در زمینه کتابخانه های دیجیتال و وب معنایی می باشد. یافته ها: در تحقیق حاضر پس از بررسی چالش های پیاده سازی وب معنایی و دسترسی به ابزارها و سرویس های معنایی وب، مزایای بکارگیری استانداردهای (آر دی ای و آر دی اف)، نمایان شده است و در این راستا طبقه بندی اجمالی از ابزارها و سرویس های معنایی ارائه شده است. علاوه بر این، چک لیستی برای ارزیابی بیشتر ابزارها، سرویس ها و پروژه های معنایی پیشنهاد شده است. نتیجه گیری: با توجه به این که کتابخانه های دیجیتال حجم عظیمی از داده های آینده را در اختیار خواهند داشت، استفاده از استانداردها و فن آوری های وب معنایی در کتابخانه های دیجیتال سطح جدیدی از انعطاف پذیری، تعامل، ارتباط متقابل و اشتراک گذاری دانش را میسر ساخته و موجب تقویت و گسترش قابلیت های آنها خواهد شد. لذا لازم است از استاندارهاو ابزارهای وب معنایی در کتابخانه های دیجیتال استفاده کرد. در وب معنایی، چارچوبی ارائه می شود که در آن موضوعات می توانند بر اساس ویژگی های خاص خود تعریف شوند و در عین حال، این موضوعات در میان شبکه ای از ارتباط امکان می یابند تا معنایی نیز به آنها اضافه شود. از طریق وب معنایی، کتابخانه های دیجیتال معناشناختی اجتماعی سطح جدیدی از قابلیت ها، افزایش همکاری و ارتباطات متقابل و اشتراک گذاری دانش را ارائه خواهند داد.

المصادر:

خویدکی، س.؛  نوروزی، ی. (1393). کتابخانه دیجیتالی معنایی اجتماعی: دورنمای برای کتابخانه­های دیجیتال در ایران. رهیافت، (57)،78-67.

گریگوریس، آ. (1390).  مبانی وب معنایی. ترجمه مهدیه قدسی نژاد، علی اصغر آل شیخ. تهران: دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی

مرادی، خ. (1395). فضای مفهومی؛ رویکردی جهت توسعه وب معنایی. مطالعات دانش­شناسی، 3 (9)، 109-97.

یوسفی­راد، ا. (1388). آر.دی.اف: الگویی برای توصیف منابع در وب معنایی. فصلنامه کتاب، (79)، 9-23. ­ 

Aghaei, S. ; Nematbakhsh M, A. and Farsan, H.  K. (2014). Evolution of theWorld Wide Web: from Web 1.0 to Web 4.0. International Journal of Web & Semantic Technology. 1-10. Available at:http://airccse.org/journal/ ijwest/ papers/3112ijwest01.pdf        

Anderson, C. (2010). Free: How Today's Smartest Businesses Profit byGiving Something for Nothing. London: Random House Business    Books.

Barbosa, D. (2008). Taxonomy Folksonomy Cookbook. Retrieved from.  http://solutions.dowjones.com/cookbook/ebook_sla2008/cookbookebook.pdf. 

Bishop, A. P. ; House, N.  A. and Van, Buttenfield, B (2003).  (Eds). Digital Library   Use:   Social   Practice   in   Design   and Evaluation. (MIT Press; Cambridge, MA). 

Candela, G.; Escobar, P. b. ; Rafael, C.; Carras and et. al. (2015). Migration of A Library Catalogue into RDA Linked Open Data. Semantic Web 0. (0) 1–12 IOS Press.

Chan, L. M (1994). Cataloging and classification: an introduction. 2^nd. Ed.  New York: McGraw-Hill.

Grant, D. C. (2011). RDA and RDF: A discourse analysis of two standards of resource description. In Smiraglia, Richard P., ed. Proceedings from North American Symposium on Knowledge Organization. 3. Toronto. Canada.207-16.

Dion, H.; Lian G. ; Alton, C. and et. al. (2006). A   checklist   for   evaluating   open   source   digital   library software. Online   Information   Review, 30 (4), 360 – 379.

Feigenbaum, L.; Tonya, H. ; Eric, N. and Susie, S (2007). The Semantic Web in action. Scientific American November 19.

Fuhr, N. ; Tsakonas, G.; Aalberg, T and et. al. (2007). Evaluation   of   digital   libraries.  International Journal on Digital Libraries, 8(1) 21–38.

Kamlesh, R. L (2016). Semantic Digital Library. International Conference on Advanced Computing (ICAC-2016). College of Computing Sciences and Information Technology (CCSIT). Teerthanker Mahaveer University, Moradabad.

Manola, F. and Miller, E. (2004). RDF Primer World Wide Web Consortium. Availablehttp://www.w3.org/TR/2004/REC-rdf-primer-20040210.   

Manuja, M. and Garg, D (2011). Semantic Web Mining of Un-structured Data: Challenges and     Opportunities. International Journal of Engineering, 5(3),268-276.

Massis, B. E (2011). Serendipitous” browsing versus library space. New Library World. 112(3/4). 178-182.

O’Reilly, T. and Battelle, J (2009). Web squared: Web 2.0 five years on. A white  Paper produced for the 2009 Web 2.0 Summit. O’Reilly Media. Available http://assets.en.oreilly.com/1/event/28/web2009 _websquared-whitepaper.pdf

Pandey, S. and Panda, K. C (2014). Semantic solutions for the digital libraries based on semantic web technologies. Annals of Library and Information Studies , 61, 286-293.

Ahmad Khan, S.; Bhatti, R. (2018). Semantic Web and ontology-based applications for digital libraries: An investigation from LIS professionals in Pakistan. The Electronic Library.

Weinberger, D. (2012). Too Big to Know: Rethinking Knowledge Now That the Facts Aren’t the Facts, Experts Are Everywhere, and the Smartest Person in the Room Is the Room. New York: Basic Books.