بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری با تأکید بر مشارکت مردمی (مطالعه موردی: محله قیلر قروه)

الموضوعات :

اکبر معتمدی مهر ¹ , رضا حسن پور ² , رقیه رضایی ³

1 - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران
2 - مربی گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران
3 - دانش آموخته کارشناسی ارشدجغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، ایران

تاريخ الإرسال : 03 الثلاثاء , ذو القعدة, 1436 تاريخ التأكيد : 03 الثلاثاء , ذو القعدة, 1436 تاريخ الإصدار : 23 الخميس , رجب, 1435

الکلمات المفتاحية: ساماندهی, بافت فرسوده, قروه, مشارکت مردمی, قیلر,

ملخص المقالة :

بافت های فرسوده و قدیمی شهرهای کشور که در اغلب موارد هسته اولیه و اصلی آن شهرها را تشکیل می دهند، از یک طرف جزو میراث فرهنگی و تاریخی آن شهرها محسوب شده و حفظ، بهسازی کالبدی و توانمندسازی عملکردی آن ها اجتناب ناپذیر می باشد و از طرف دیگر اغلب این بافت ها با گذشت زمان و عدم توجه و نگهداری مناسب، دچار فرسودگی و اضمحلال کالبدی و عملکردی می گردند. شهر قروه نیز همانند این شهرها از بافت کهن برخوردار است. یکی از محله های این شهر محله قیلر است که منطبق بر بافت قدیم و هسته اولیه شکل گیری شهر قروه می باشد. این محله با مشکلاتی از قبیل نابسامان بودن عرض شبکه معابر، وجود شیب در پارهای از معابر، فرسودگی شدید بناهای مسکونی، همجواری با گورستان، دانه بندی قطعات کوچک و خیلی کوچک مواجه است. در این جهت، هدف از تحقیق حاضر مشارکت مردمی در ساماندهی بافت فرسوده محله قیلر بود که از روش توصیفی- تحلیلی استفاده گردید و نیز روش گردآوری اطلاعات در این تحقیق، اسنادی و میدانی بوده است. ابزار گردآوری اطلاعات تحقیق حاضر نیز پرسش نامه، مصاحبه، مشاهده، و مطالعات میدانی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه شهروندان ساکن محله قیلر تعیین شد که با استفاده روش نمونه گیری کوکران 150 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. نتایج نشان داد، مشارکت مردم و شهروندان در تسریع روند بهسازی بافت فرسوده محله قیلر تأثیرگذار است و سامان دهی معابر محله مورد مطالعه باعث ارتقاء کارکرد و نقش پذیری جدید آن می شود.

المصادر:

1. حبیبی، سید محسن و مقصودی، ملیحه، 1381، مرمت شهری، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

2. حبیبی، کیومرث.، پوراحمد، احمد و مشکینی، ابوالفضل، 1386، بهسازی و نوسازی بافت­های کهن شهری، چاپ اول، انتشارات دانشگاه کردستان، کردستان.

3. رضایی، رایحه، 1387، بررسی انسان­شناختی موانع فرهنگی- اجتماعی نوسازی مشارکتی بافت­های فرسوده ، مطالعه موردی محله اتابک تهران (طرح شهید خوب بخت)، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران. 

4. رهنما، محمدرحیم، 1388، برنامه­ریزی مناطق مرکزی شهرها، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد.

5. رهنمایی، محمدتقی و شاه­حسینی، پروانه، 1383، فرآیند برنامه­ریزی شهری ایران، چاپ اول، انتشارات سمت، تهران.

6. شماعی، علی، 1380، اثرات توسعه فیزیکی شهر یزد بر بافت قدیم و راهکارهای ساماندهی و احیای آن، رساله دکتری، دانشگاه تهران.

7. عندلیب، علیرضا، 1389، اصول نوسازی شهری: رویکردی نو به بافت­های فرسوده، انتشارات آذرخش.

8. فلامکی، محمدمنصور، 1384، باز زنده­سازی بناها و شهرهای تاریخی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

9. مهدی­زاده، جواد، 1382، برنامه­ریزی راهبردی و توسعه شهری (تجربیات اخیر جهانی و جایگاه آن در ایران)، انتشارات معاونت معماری و شهرسازی وزارت مسکن و شهرسازی.

10. وفایی، ابوذر، 1386، تحلیل فرآیند و شکل­گیری فرم کالبدی بافت قدیم شهر کاشان، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان.

11. هادیان، اکرم و دانشپور، سید عبدالهادی، 1387، نوسازی بافت­های فرسوده شهری و مشارکت شهروندان. همایش بهسازی و نوسازی بافت­های فرسوده شهری، 20و21 آذرماه 1388، مشهد مقدس.

12. Hall, P., 1995, Towards a General Urban Theory, New York University site, Longman Australia publishers, 31 p.