بررسی سطح برخورداری شهرستان‌های استان گلستان از شاخصهای مسکن
الموضوعات :
1 - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی توریسم، پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: تحلیل خوشه‌ای, تکنیک تاپسیس, استان گلستان, شاخصهای مسکن,
ملخص المقالة :
مقدمه: وضعیت مطلوب بخش مسکن یکی از شاخص های مهم توسعه اجتماعی و اقتصادی محسوب می شود برنامهریزی در بخش مسکن به‌منظور دستیابی به وضعیت مطلوب مستلزم شناسایی و تجزیه‌وتحلیل ابعاد گسترده این بخش است. یکی از گام های مهم در جهت برنامهریزی مسکن آگاهی و بررسی وضع موجود مسکن است. از راه‌های مهم آگاهی از وضع موجود مسکن در جهت برنامهریزی مسکن، استفاده از شاخص های مسکن است. این شاخص ها از یک‌سو بیانگر وضعیت کمی و کیفی مساکن در هر مقطع زمانی بوده و از سوی دیگر راهنمای مؤثر جهت بهبود بخشی برنامهریزی مسکن برای آینده (ابزار کلیدی برای ترسیم چشم‌انداز آینده مسکن) است.هدف پژوهش: پژوهش حاضر رتبه‌بندی و سطح‌بندی شهرستان های استان با استفاده از شاخص های مسکن است.روش شناسی تحقیق: رویکرد حاکم بر پژوهش حاضر کاربردی و روش تحقیق به کار گرفته‌شده، توصیفی- تحلیلی است. در جهت جمع‌آوری اطلاعات از روش اسنادی و کتابخانه ای استفاده شده و اطلاعات موردنیاز شاخص های بخش مسکن، از نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 استان گلستان استخراج‌شده است. به‌منظور تحلیل داده ها از تکنیک تاپسیس و تحلیل خوشه‌ای و به‌منظور نمایش فضایی سطوح برخورداری شهرستان های موردمطالعه از نرم‌افزار Arc Gis استفاده‌شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش حاضر شهرستان های استان گلستان که در برگیرنده 14 شهرستان گرگان، گنبد، آق قلا، بندرترکمن، مینودشت، کلاله، آزادشهر، رامیان، علی آباد، کردکوی، بندرگز، گمیشان، گالیکش و مراوه تپه است.یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد، از بین شهرستان های استان، شهرستان های گرگان، رامیان، علی‌آباد و گنبد جزء برخوردارترین و مراوه‌تپه، گالیکش، مینودشت و ترکمن جزء شهرستان های محروم استان ازنظر شاخص های مسکن می باشند.نتایج: نتیجه گیری کلی این پژوهش حاکی از آن است که توزیع شاخص های مسکن در استان به صورت نابرابر می باشد و شهرستان های که از مرکز استان فاصله دارند از نابرابری بیشتری برخوردار هستند.
ابراهیم زاده، عیسی، و قادرمرزی، جمیل. (1394). تحلیلی بر کیفیت مسکن محلات شهری راهکاری جهت بهبود کیفیت زندگی شهروندان مطالعه موردی: محلات شهر دهگلان. جغرافیا و توسعه، 13(40)، 156-139.
بزی، خدارحم و جواهری، عباس. (1390). بررسی افتراق مکانی- فضایی محله‌های شهر زابل در برخورداری از شاخصهای مسکن سالم. جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، 22(3)، 202-185.
پورغفار مغفرتی، محمدرضا و پوررمضان، عیسی. (1397). ارزیابی وضعیت شاخصهای اجتماعی مسکن در نواحی روستایی استان گیلان. فصلنامه نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، 10(2)، 268-249.
پورمحمدی، محمدرضا؛ صدرموسوی، ستار و عابدینی، اصغر.(1391). تحلیلی بر سیاستهای تامین مسکن دولت با تاکید بر برنامههای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی. نشریه مطالعات شهری، 1(3)، 121 -100.
جلالی، مینا، و ناجی اصفهانی، زهرا. (1398). کیفیت مسکن از نگاه شهروندان اصفهانی. صفه، 29(86 )،36 -21.
حکمت نیا، حسن، و انصاری، ژینوس. (1391). برنامهریزی مسکن شهر میبد با رویکرد توسعه پایدار. پژوهشهای جغرافیای انسانی، 44(79)، 207-191.
سالاریپور، علیاکبر؛ غیاثوندمحمدخانی، سعید و شعبانی کلاچاهی، سجاد. (1401). ارزیابی کیفیت زندگی ساکنین مسکن مهر (مطالعه موردی: شهر رشت). پژوهش و برنامهریزی شهری، 13(48 )، 102-87.
سرحانی، فائقه؛ یزدانی، محمدحسن و امان پور، سعید. (1398). رتبه بندی محلات حاشیه نشین اهواز براساس شاخصهای پایداری اجتماعی مسکن با استفاده از مدل ELECTRE. مطالعات مدیریت شهری، 11(37 )، 45-33.
سیفالدینی، فرانک؛ زیاری، کرامتالله، و عظیمی، آزاده. (1392). تحلیل شکاف جغرافیایی کیفیت مسکن در مناطق 22 گانه شهر تهران. فصلنامه جغرافیا، 11(39)، 233-212.
صادق ابرکوهی، مریم؛ طلایی، آویده و کابلی، محمد هادی. (1401). طراحی مسکن اجتماعی با رویکرد بهینه سازی مصرف انرژی در شهر تهران. مطالعات برنامهریزی سکونتگاههای انسانی، 17(4)، 1173-1154.
قره بگلو، مینو و روحی فر، سولماز. (1397). تاریخ ذهنیت عامه عاملی تاثیرگذار بر کیفیت مسکن. معماری و شهرسازی (هنرهای زیبا)، 23(1 )، 80-67.
قلیچ خانی، نسیم؛ یزدانفر، سیدعباس؛ حسینی، سیدباقر و نوروزیان ملکی، سعید. (1398). روابط مولفههای اثرگذار بر قیمت مسکن و مولفه های کیفیت فضایی مسکن. مدیریت شهری، 18(54 )، 62- 45.
گلچینی، سحر؛ مرادی، اسکندر و خضرنژاد، بخشان. (1397). ارزیابی تطبیقی سیر تحول شاخصهای مسکن نقاط شهری استان کردستان و کشور ایران طی دوره (1390-1345). فصلنامه علمی برنامهریزی منطقهای، 8(30)، 66-51.
محمدی دوست، سید سلیمان؛ خانیزاده، محمد علی و نمازیان، فریبا. (1397). سنجش میزان رضایت‌مندی از مسکن مهر با تأکید بر ابعاد پایداری اجتماعی (مطالعه موردی: مسکن مهر شهر یاسوج). مطالعات برنامهریزی سکونتگاههای انسانی, 13(1)، 266-251.
همتی لوحه سرا، جواد؛ رشیدکلویر، حجت الله؛ مولائی هشجین، نصرالله و اکبری، حسن. (1401). ارزیابی اثرات سیاستهای مقاوم‌سازی بر الگوهای مسکن و هویت روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان ماسال). مطالعات برنامهریزی سکونتگاههای انسانی، 17(4)، 883-871.
کلانتری، خلیل. (1395). مدل یابی تحقیقات کمّی در تحقیقات اجتماعی. جلد دوم، تهران: انتشارات فرهنگ صبا.
Adedire, F., & Adegbile, M. (2018). Assessment of housing quality in Ibeju-Lekki periurban settlement, Lagos State. Nigeria. Acta Structilia, 25(1), 126-151.
Babalola, O. D., Ibem, E. O., Olotuah, A. O., Opoko, A. P., Adewale, B. A., & Fulani, O. A. (2019). Housing quality and its predictors in public residential estates in Lagos. Nigeria. Environment, Development and Sustainability, 2(3),1-33.
Barreca, A., Curto, R., & Rolando, D. (2018). Housing vulnerability and property prices: Spatial analyses in the Turin real estate market. Sustainability, 10(9), 30-68.
Buglione, F. (2020). A new approach to urban planning. A reiterable model of co-housing. UPLanD-Journal of Urban Planning. Landscape & environmental Design, 5(1), 111-122.
D’Souza, R. (2019). Housing poverty in urban India: The failures of past and current strategies and the need for a new blueprint. New Delhi: Observer Research Foundation. ORF Occasional Paper, 3(6). 187 -198.
Dizdaroglu, D. (2017). The role of indicator-based sustainability assessment in policy and the decision-making process: A review and outlook. Sustainability, 9(6), 1018.
Fakunle, A., Ogundare, J., Olayinka-Alli, L., Aridegbe, M., Bello, T., Elujulo, O., & Saliu, I. (2018). Housing quality and risk factors associated with respiratory health conditions in Nigeria. In Housing, 3(8),1-22.
García-Vélez, D. F., Contreras-Jaramillo, M. A., Torres-Gutiérrez, T. P., & Correa-Quezada, R. F. (2020). Social Exclusion in Ecuador with Housing Indicators: A Regional Analysis. In Entrepreneurship and the Community (pp. 159-176). Springer, Cham.
Inch, A., & Shepherd, E. (2020). Thinking conjuncturally about ideology. housing and English planning, Planning Theory, 19(1), 59-79.
Karji, A., Woldesenbet, A., Khanzadi, M., & Tafazzoli, M. (2019). Assessment of Social Sustainability Indicators in Mass Housing Construction: A Case Study of Mehr Housing Project. Sustainable Cities and Society, 2(50), 23-38.
Liera-Sastresa, E., Scarpellini, S., Rivera-Torres, P., Aranda, J., Zabalza-Bribián, I., & Aranda-Usón, A. (2017). Energy vulnerability composite index in social housing, from a household energy poverty perspective. Sustainability, 9(5), 65-91.
Liu, T., Hu, W., Song, Y., & Zhang, A. (2020). Exploring spillover effects of ecological lands: A spatial multilevel hedonic price model of the housing market in Wuhan, China. Ecological Economics, 10(170), 159-188.
Lynch, K. (1997). A Theory of Good City Form, translated by Bahraini, S., University of Tehran Press.
Maliene, V. and Malys, N. ( 2009). High-quality housing—A key issue in delivering sustainable communities. Building and Environment, 44(2), 426-430.
Miranda, J. (1999). Evaluating Sustainable Agriculture Utilizing Multicriteria Analysis: The Case of Guaira. The case of Guaira-SP, Brazil, Clark University, United State.
Mohan, S., Hutson, A., MacDonald, I., & Lin, C. C. (2019). Impact of macroeconomic indicators on housing prices. International Journal of Housing Markets and Analysis, 4(8), 60-86.
Monzón, M., & López-Mesa, B. (2018). Buildings performance indicators to prioritise multi-family housing renovations. Sustainable cities and society, 10(38), 109-122.
Morris, A. C., Neill, H. R., & Coulson, N. E. (2020). Housing supply elasticity, gasoline prices, AND Residential property values. Journal of Housing Economics, 10(22), 55-70.
Mulliner, E., Smallbone, K., & Maliene, V. (2020). An assessment of sustainable housing affordability using a multiple criteria decision making method. Omega, 41(2), 270-279.
Oktay, D., & Muazu, J. (2017). Challenges and Prospects for Affordable and Sustainable Housing: The Case of Yola, Nigeria. open gouse international, 36, 108-118.
Ossokina, I. V., & Verweij, G. (2015). Urban traffic externalities: Quasi-experimental evidence from housing prices. Regional Science and Urban Economics, 55, 1–13.
Rid, W., Lammers, J., & Zimmermann, S. (2017). Analysing sustainability certification systems in the German housing sector from a theory of social institutions. Ecological Indicators, 7(76), 97-110.
Saldaña-Márquez, H., Gámez-García, D. C., Gómez-Soberón, J. M., Arredondo-Rea, S. P., Corral-Higuera, R., & Gómez-Soberón, M. C. (2019). Housing indicators for sustainable cities in middle-income countries through the residential urban environment recognized using single-family housing rating systems. Sustainability, 11(16), 1-20.
Siqueira-Gay, J., Gallardo, A. L. C. F., & Giannotti, M. (2019). Integrating socio-environmental spatial information to support housing plans. Cities, 28( 91), 1-15.
Špirková, D., Stehlíková, B., & Zúbková, M. (2017). The impact of the housing quality on the socio-economic standard of the EU countries. Acta Universitatis Agriculturae et Silviculturae Mendelianae. Brunensis, 65(4), 1425-1433.
Telfar-Barnard, L., Bennett, J., Howden-Chapman, P., Jacobs, D. E., Ormandy, D., Cutler-Welsh, M., Preval, N., Baker, M. G., & Keall, M. (2017). Measuring the effect of housing quality interventions: the case of the New Zealand “rental warrant of fitness. International Journal of Environmental Research and Public Health, 14(11), 1352.
UN-Habitat.Habitat. (2017). III Issue Papers; United Nations: New York, NY, USA.
United Nations. (2017). World Urbanization Prospects: The 2018 Revision; United Nations: New York, NY, USA.1-126.
Wang, Y.J. ( 2008). Applying FMCDM to evaluate financial performance of domestic airlines in Taiwan. Expert Systems with Applications, 34(3), 1837-1845.
Wen, H., Xiao, Y., Hui, E. C. M., & Zhang, L. (2018). Education quality, accessibility, and housing price: Does spatial heterogeneity exist in education capitalization? Habitat International, 78, 68–82.
Xiao, Y., Hui, E. C. M., & Wen, H. (2019). Effects of floor level and landscape proximity on housing price: A hedonic analysis in Hangzhou, China. Habitat International, 87, 11–26.
Yap, J. B. H., Yong, P. S., & Skitmore, M. (2019). Analysing the desired quality of housing in the Klang Valley region, Malaysia. Pacific Rim Property Research Journal, 25(2), 125-140.
Zhang, F., Zhang, C., & Hudson, J. (2018). Housing conditions and life satisfaction in urbanChina.Cities, 81(November), 35–44.
_||_
