تحلیل محتوای منطق‌الطیر بر اساس ساحت های شش‌گانه تربیتی

الموضوعات :

ناصر ناصری تازه شهری ¹ (استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی)
سینا ترکاشوند ² (دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی، تهران (نویسنده مسئول))
فرامرز محمدی پویا ³ (دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی، تهران)

تاريخ الإرسال : 15 الأحد , جمادى الأولى, 1438 تاريخ التأكيد : 15 الأحد , جمادى الأولى, 1438 تاريخ الإصدار : 03 الأحد , ربيع الثاني, 1438

الکلمات المفتاحية: منطق‌الطیر عطار نیشابوری, سند تحول بنیادین آموزش و پرورش, ساحت های تربیت,

ملخص المقالة :

پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای منطق‌الطیر عطار بر اساس ساحت‌های تربیتی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و به روش تحلیل محتوای کیفی و مفهومی صورت پذیرفته است. بدین منظور، ابتدا مؤلفه‌های سند تحول بنیادین در هر یک از ساحت‌های تربیتی تبیین شده است؛ بدین صورت که برای ساحت تربیت اعتقادی- عبادی 43 مؤلفه، برای ساحت تربیت اجتماعی و سیاسی 15 مؤلفه، برای ساحت تربیت زیستی و بدنی 4 مؤلفه، برای ساحت تربیت زیبایی‌شناختی و هنری 7 مؤلفه، برای ساحت تربیت اقتصادی و حرفه‌ای 7 مؤلفه و برای ساحت تربیت علمی و فناوری 6 مؤلفه تبیین شد و سپس منطق‌الطیر عطار نیشابوری بر اساس این مؤلفه‌ها تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که ارتباط زیادی بین ساحت‌های تربیتی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و منطق‌الطیر عطار، به‌عنوان یکی از ارزشمندترین متون اسلامی- عرفانی، وجود دارد و منطق‌الطیر سرشار از مباحثی است که کل وجود انسان را مورد خطاب قرار داده است و تربیت همه جانبه انسان را شامل می‌شود و هیچ جنبه‌ای از وجود انسانی را فروگذار نکرده است؛ پس منبعی این چنین ارزشمند باید در بطن فرایند تعلیم و تربیت و بالأخص اسناد بنیادی نظام تعلیم و تربیت که زمینه‌ساز تحولی عظیم در کل جامعه است، گنجانده شود و از رهنمودهای آن برای پر ثمر نمودن تحولات آموزشی بهره برده شود.

المصادر:

1- بیجنوند، فرامرز. (1390). تبیین مؤلفه­های تفکر انتقادی و بررسی رابطه­ آن با تولید علم در بین اعضای هیأت علمی دانشگاه شاهد در سال­ تحصیلی 90-1389 و ارائه­ راهکارها. پایان­نامه کارشناسی ارشد علوم تربیتی، دانشگاه شاهد تهران.

2- بیجنوند، فرامرز (1389)، تبیین مؤلفه‌ها و مصادیق تربیت مدنی از منظر نهج‌البلاغه، همایش ملی سیره علوی (بازشناسی اخلاق اجتماعی در سیره­ی علوی)، لرستان، دانشگاه لرستان، ص.ص. 19-1.

3- بیجنوند، فرامرز و ضرغامی، همراه و سعید قائدی، یحیی و محمودنیا، علیرضا. (1393). تحلیل مفهوم تفکر انتقادی و تبیین روش­های پرورش آن با تأکید بر آموزش عالی. فصلنامه تدریس پژوهی دانشگاه کردستان، سال اول، شماره اول، ص.ص. 45-23.

4- بیجنوند، فرامرز؛ باقری، خسرو (1391)، تبیین مؤلفه‌ها و مصادیق عبودیت از منظر نهج­البلاغه، اولین همایش نهج‌البلاغه و علوم انسانی، همدان، دانشگاه بوعلی سینا. ص.ص. 54-67.

5- پاکدل، مسعود. (1390). وحدت وجود و بازتاب آن در منطق‌الطیر. فصلنامه عرفان اسلامی، شماره 35، ص.ص. 216-236.

6- ترکاشوند، سینا. (1392). بررسی و نقد مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش. چکیده مقالات چهارمین همایش ملی انجمن فلسفه تعلیم و تربیت ایران (ص.ص. 624-627). مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.

7- حاجی­بابایی، حمیدرضا. (1391). ویژگی­های مدرسه­ای که دوست دارم، با توجه به سند تحول بنیادین. فصلنامه­ نوآوری­های آموزشی، شماره 42، ص.ص. 74-51.

8- رفیعی، بهروز. (1381). آرای دانشمندان مسلمان در مبانی تعلیم و تربیت. قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

9- رهنما، اکبر، میرزامحمدی، محمدحسن و بیجنوند، فرامرز (1392)، بررسی رابطه­ تفکر انتقادی با تولید علم در میان اعضای هیئت علمی دانشگاه شاهد. دو فصلنامه پژوهش­های آموزش و یادگیری. سال 20، شماره 3، ص.ص. 288-257.

10- شریعتمداری، علی. (1386). اصول و فلسفه تعلیم و تربیت. تهران: امیرکبیر.

11- شعاری نژاد، علی اکبر. (1376). فلسفه آموزش و پرورش. تهران: امیرکبیر.

12- عطار، فریدالدین. (1383). منطق‌الطیر. تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.

13- قبادی، حسینعلی، طاهری، قدرت الله، قاسم زاده، علی و فولادی، علیرضا. (1390). پیام‌های جهانی عطار برای مشکلات فکری انسان معاصر. پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، شماره 11، ص.ص. 52-30.

14- مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران. (1390). تهران: دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش.

15- سند تحول بنیادین آموزش و پروش. (1390). تهران. دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش.

16- مسعودی فر، جلیل. (1392). کارکرد معرفتی روان شناختی منطق‌الطیر برای انسان معاصر. مجله پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 12، ص.ص. 18-1.

17- مطهری، مرتضی. (1371). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: صدرا.

18- معین، محمد. (1389). فرهنگ فارسی. تهران: بهزاد.

19- میالاره، گاستون و ژان، یال. (1370). تاریخ جهانی آموزش و پرورش. ترجمه­. محمدرضا شجاع رضوی. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

20- Almond. G. A. and Verba. S. (1963). The civic culture. New Jersey: Prinston university press.

21- Chambliss. J. J. (1996). Philosophy of education an encyclopedia. New York: Garland Publisher.

1. Binjvand, Faramarz. (1390). An Explanation of Critical Thinking and Its Relation to Science Production in Shahed University Boards. Dissertation for the Degree of M.A. Shahed University of Tehran.


2. Binjvand, Faramarz. (1389). An Explanation of Civil Education on Nahj al-Balagha. National Congress for Alavi Way of Life. Lorestan: University of Lorestan.


3. Binjvand, Faramarz& Zarghami, Hamrah& Saeed Ghaedi, Yahya& Mahmood Nia, Alireza. (1393). Analysis of Critical Thinking and Ways of its Development Based on Post-Graduate Educations. Teaching Investigation Quarterly of University of Kurdistan, 1, pp. 23-45.


4. Binjvand, Faramarz. (1391). An Explanation of Worshiping in Nahj al-Balagha. First Congress for Nahj al-Balagha and Humanities. Hamedan: Bu Ali Sina University.


5. Pakdel, Masoud. (1390). Pantheism in Conference of the Birds. Islamic Mysticism Journal, 35, pp. 216-236.


6. Torkash Vand, Sina. (1392). A Study of Theoretic Foundation of the Document for Essential Evolution of Training and Education. Mashhad: University of Ferdowsi.  


7. Haji Babayee, Hamid Reza. (1391). Features of the School I Love; Based on the Document for Essential Evolution. Educational Innovation Quarterly, 42, pp. 51-74.


8. Rafe'ee, Behrouz. (1381). Vies of Muslim Scholars in Education and Training. Qom: Publications of the Institute for Hawze and University.


9. Rahnema, Akbar& Mirza Mohammadi, Mohammad Hasan& Binjvand, Faramarz. (1392). An Explanation of Critical Thinking and Its Relation to Science Production in Shahed University Boards. Education and Learning Quarterly, 3, pp. 257-288.


10. Shariat Madari, Ali. (1386). Principles and Philosophy of Pedagogy and Education. Tehran: Amir Kabir.


11. Sho'ari Nejad. Ali Akbar. (1381). Philosophy of Pedagogy. Tehran: Amir Kabir.


12. Attar, Farid al-din Mohammad. (1383). The Conference of the Birds. Tehran: Sokhan.


13. Ghobadi, Hussein Ali& Taheri, Ghodratullah, Ghasem Zadeh, Ali& Fooladi, Alireza. (1390). Global Messages of Attar for Human Intellectual problems. Didactic Literature Review Professional Journal A science, 11, pp.30-52.


14. Theoretic Foundations of Essential Evolution in Education and Training of the Islamic Republic of Iran. (1390). Tehran: Secretariat of The Supreme Council of Education and Training.    


15. The Document for Essential Evolution of Education and Training. (1390). Tehran: Secretariat of The Supreme Council of Education and Training.   


16. Masoudi Far, Jalil. (1392). Epistemic Psychological Function of Conference of Birds for Contemporary Man. Investigation of Language and Literature, 12, pp. 1-18.


17. Motahhari, Mortadha. (1371). Education and Training in Islam. Tehran: Sadra.


18. Moeen, Mohammad. (1389). Persian Dictionary. Tehran: Behzad.


19. Mialare, Gaston& Jean, Yall. (1370). Global History of Education and Training. Mashhad: Astan-e Qods-e Razavi.