جنبه تعلیمی هزل در مثنوی مولوی

الموضوعات :

محمدرضا ساکی ¹

1 -  استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد

تاريخ الإرسال : 06 الأحد , ربيع الثاني, 1439 تاريخ التأكيد : 06 الأحد , ربيع الثاني, 1439 تاريخ الإصدار : 23 الثلاثاء , رمضان, 1432

الکلمات المفتاحية: مثنوی, مولوی, طنز, تعلیم, هزل,

ملخص المقالة :

مولانا جلال الدین محمّد مولوی از عارفان و بزرگان این مرز و بوم است. وی کتاب گران سنگ مثنوی را برای آموزش و تعلیم مریدان و دیگر خوانندگان خویش به نظم درآورده است، لیکن در این کتاب، به ظاهر با زننده ترین هزل ها و کلمات سست روبرو می شویم و همین، سبب شده بسیاری از محققان وی را سرزنش کنند و مدعی شوند که مولوی مجاز به آوردن چنین هزل ها و کلماتی نبوده است. در این جستار تلاش می کنیم ابتدا طنز و هزل را از دیدگاه برخی صاحب نظران تعریف کنیم و سپس این نکته را باز کنیم که مولانا جلال الدین بلخی منحصراً در جهت تعلیم و آموزش نکته های عالی اخلاقی و عرفانی سود جسته است.

المصادر:

 

1- قرآن مجید

2- ابن مسکویه. (1961). تهذیب­الاخلاق، ج 5، بیروت.

3- پزشک­زاد، ایرج. (1353). طنز پلی استوار به سوی مردم، روزنامه اطلاعات.

4- تبریزی، شمس الدین. (1385). مقالات شمس، تهران: مرکز.

5- جاحظ. (1950). الحیوان، تحقیق و شرح عبدالسّلام محمد هارون، مصر.

6- جوادی، حسن. (1384). تاریخ طنز در ادبیات فارسی، تهران: کاروان.

7- حلبی، علی­اصغر. (1377). تاریخ طنز و شوخ­طبعی در ایران و جهان اسلامی،  تهران: بهبهانی.

8- زرین­کوب، عبدالحسین. (1367). بحر در کوزه، تهران: علمی.

9- حسینی، سیدرضا. (1371). مکتب­های ادبی، تهران: نگاه.

10- شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1376). تازیانه­های سلوک، تهران: آگه.

12_______________. (1379). طنز حافظ، سالنامه گل آقا.

13- کردعلی، محمد. (بی­تا). امرالبیان، ج 2.

14- مجابی، جواد. (1353). قلمرو طنز، تهران: آیندگان ادبی.

15- مولوی، جلال­الدین محمّد. (1364). مثنوی معنوی، تصحیح نیکلسون، تهران: امیرکبیر.

16- معین، محمّد، (1380). فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر.