تحلیل زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی شکل‌گیری خشونت‌های رفتاری (رمان «خریف العصافیر» به مثابه گزارشی انتقادی از بحران یک نسل)
الموضوعات :
علی سلیمی
1
(استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، ایران، کرمانشاه. (نویسنده مسئول) )
شادی رحیمی
2
(دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، ایران، کرمانشاه.)
الکلمات المفتاحية: افراط‌اندیشی دینی, دیگری منحرف, خالد اقلعی, خریف العصافیر, خشونت رفتاری,
ملخص المقالة :
رمان، عموماً بازتولید تصویری از لایه‌های پنهان زندگی انسانی- اجتماعی است. رمان خریف العصافیر (پاییزگنجشک‌ها) اثر نویسندۀ مغربی خالد اقلعی، از جمله رمان‌هایی است که بخشی از بحران فکری-اجتماعی نسل جوان در کشورهای اسلامی را بازگویی نموده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، این رمان را بررسی نموده و کوشیده به این پرسش پاسخ گوید که بر اساس باور نویسندۀ رمان، چه عواملی روانی و اجتماعی‌ای، بستر شکل‌گیری و رشد خشونت‌های رفتاری را در جامعه فراهم می‌کنند و افراط‌اندیشی دینی چه رابطه‌ای با این مقوله دارد؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مؤلفه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی‌ای مثل طلاق، فساد اجتماعی، نابرابری اقتصادی، بی‌عدالتی و استفادۀ ابزاری از تعالیم دینی، همگی زمینه‌ساز شکل‌گیری بحران‌های روحی نسل جوان و ترویج خشونت‌های رفتاری در میان این نسل بوده است. قهرمان رمان، یکی از قربانیان این تیپ اجتماعی است. سرنوشت تراژدیک او، وصف حال دردناک نسلی است که یک تجربه زیسته تلخ داشته و پس از آن، در رؤیای دستیابی به حقیقت و عدالت، عاشقانه دل به توهمات گروه‌های تندرو سپرده است. نویسندۀ رمان بر این باور است که افراط‌اندیشی دینی نیز به بهانه مبارزه با نابسامانی‌های وضع موجود، پندار تنش‌زای دیگری منحرف را در میان این نسل تقویت و به آن رنگ و لعاب دینی بخشیده است که در نتیجۀ آن، ایجاد دشمنی و تیرگی در روابط میان افراد جامعه و توجیه دست‌زدن به هرگونه رفتار خشونت‌آمیزی به منظور حذف دیگری‌های منحرف رفته رفته به یک معضل اجتماعی تبدیل شده است.
