معرفی برخی از نسخههای تملیکی شیخ محمد خاتون عاملی (فقیه اعظم جنوب هند)، در کتابخانه مجلس شورای اسلامی
الموضوعات : پژوهشنامه نسخه شناسی متون نظم و نثر فارسی
1 - کارشناس ارشد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، قم
الکلمات المفتاحية: کتب وقفی کتابخانه آستان قدس, محمد بن علی خاتون, قطبشاهیان, تشیع حیدرآباد, اسدالله محمد مؤمن خاتون عاملی,
ملخص المقالة :
شیخ محمد خاتون عاملی (م1059ق) فقیه، شاعر و عالمِ ذیفنونی میباشد که حدود بیست سال، پیشوای دولت سلطان عبدالله قطبشاه (حکومت 1035ـ1083ق) در جنوب هند بوده است. وی از شاگردان میر محمد مؤمن استرآبادی (م1034ق) در هند و نیز دایی خویش، شیخ بهایی (م1031ق)، در ایران بوده است؛ و تألیفات متعددی دارد. ابنخاتون حوزه درسی در حیدرآباد هند برپا نمود و شاگردان متعددی نیز پرورش داده است. علامه فهامی شیخ محمد خاتون، کتابخانه شخصی معظمی در حیدرآباد هند داشته؛ که پس از انتقال به ایران، چهارصد نسخه خطی آن توسط فرزندش به کتابخانه آستان قدس رضوی وقف گشته است؛ و مهمترین و پر تعدادترین نسخههای خطی موجود در کتابخانه رضوی تا پیش از اهداء 700 نسخه خطی نادر شاه افشار به این کتابخانه میباشند. از عناوینِ وقفی این کتابخانۀ شخصی، حدود 25 نسخه یافت نشد؛ که در پی دستیابی آنها، به برخی از نسخههای تملیکی ابنخاتون در کتابخانه مجلس شورای اسلامی برخورد شد. به همین مناسبت، در نوشتار حاضر، بعضی از نسخههایِ تملیکی شناسایی شده از شیخ محمد خاتون در کتابخانه مجلس شورا را معرفی و بررسی مینماییم