جنبه‌های زبان‌شناختی ترجمه در منطق‌الطیر عطار

الموضوعات : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

فرح جهانشاهی ¹ , محمد فرهمند ² , ابراهیم دانش ³ , فرامرز جلالت ⁴

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
4 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.

تاريخ الإرسال : 30 الأحد , ربيع الأول, 1445 تاريخ التأكيد : 30 الأحد , ربيع الأول, 1445 تاريخ الإصدار : 27 الجمعة , صفر, 1444

الکلمات المفتاحية: تأویل, منطق‌الطیر, زبان شاعرانه, دگرگونی معنایی, رومن یاکوبس,

ملخص المقالة :

آرای یاکوبسن(1896- 1982) و مقاله های تأثیرگذار او در راستای تحلیل منش شعری و شاعرانگی زبان منجر به تئوری جنبه های زبان‌شناختی ترجمه(1959) شد. او در این تئوری، ضمن آن که سه گونه ترجمه را به شیوه فلسفه زبان شناسی از هم تفکیک می کند، بر حضور معانی ضمنی و دگرگونی های معنایی در شعر تأکید می کند. طرح اصلی مقاله او، سعی دارد بین دو کارکرد پراتیک و زبان‌شناختی تفاوت قائل شود؛ زبان شاعرانه، زبان‌شناختی است و زبانی که متمرکز بر معنای نهایی پیام باشد، پراتیک خواهد بود. درنگ ما در نوشتار حاضر بر تحلیل توصیفی زبان شاعرانه عطار، عارف شعر و ادبیات فارسی است؛ از همین رو، با تکیه بر نظریه او، سعی داریم وادی های هفت گانه عرفان را در منطق الطیر مطالعه کنیم. بررسی ما نشان می دهد، تأویل، بازآفرینی و دگرگونی های معنایی، دو مؤلفه ای هستند که زبان شاعرانه منطق الطیر را به سویه ترجمه های درون زبانی و بینازبانی سوق داده اند.