بررسی عناصر محوری ایدئولوژی ملی‌گرایی ایرانی در دوره‌ی پهلوی اول

الموضوعات : تاریخ ایران اسلامی

شهرزاد رومز ¹ , علیرضا ابطحی فروشانی ² , ناصر جدیدی ³

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
2 - گروه تاریخ. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه آزاد واحد نجف آباد. نجف آباد. ایران
3 - تاریخ/علوم انسانی/دانشگاه ازادنجف اباد/ایران

تاريخ الإرسال : 12 الأربعاء , رمضان, 1443 تاريخ التأكيد : 15 الأحد , صفر, 1444 تاريخ الإصدار : 15 الإثنين , محرم, 1443

الکلمات المفتاحية: پهلوی, ملی‌گرایی, وحدت ملی, باستان‌گرایی, میهن‌دوستی و شاه محوری,

ملخص المقالة :

بررسی عناصر محوری ایدئولوژی ملی‌گرایی ایرانی در دوره‌ی پهلوی اولشهرزاد رومزدانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایرانسید علیرضا ابطحی (نویسنده مسئول)استادیار گروه تاریخ، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایرانناصر جدیدیدانشیار گروه تاریخ، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایرانچکیدهجنبش مشروطیت در ایران به دلیل آماده نبودن بسترهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی جامعه ایران و دخالت‌های کشورهای بیگانه به‌جای استقرار حکومتی مردم‌سالار، به بی‌نظمی و آشوب انجامید. در چنین شرایطی برقراری امنیت و حفظ یکپارچگی کشور از مهم‌ترین ضرورت‌های جامعه ایران بود. در دوره‌ی انتقال قدرت از قاجار به پهلوی علاوه بر اینکه در ساختار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دگرگونی گسترده‌ای رخ داد، تلاش زیادی برای بازسازی نظام فکری و هویتی ایرانیان صورت گرفت و مفاهیم و مقولات بدیعی وارد ادبیات و واژه‌های مورداستفاده عامه مردم شد. روشنفکران با الگوبرداری از کشورهای اروپایی بهترین راه چاره اوضاع آشفته ایران را تقویت وحدت ملی از طریق تشکیل دولتی مقتدر دانستند. در این مقاله ضمن بررسی روند ملی‌گرایی در دوره‌ی رضاشاه و اینکه عناصر و مؤلفه‌های محوری ایدئولوژی ملی‌گرایانه در آن دوره چه بود؟ موردبحث است و تلاش می‌گردد با استفاده از روش تاریخی و شیوه تحلیلی و با تکیه بر منابع و مآخذ معتبر موردبررسی قرار گیرد. به نظر می‌رسد وحدت ملی، باستان‌گرایی، میهن‌دوستی و شاه‌پرستی از عمده مؤلفه‌های محوری ملی‌گرایی ایران در زمان رضاشاه بوده است.