آسیب‌شناسی طرح جامع شهرخوراسگان
الموضوعات :حسن بیک محمدی 1 , فرشاد طهماسبی زاده 2 , رضا ابوالحسنی 3
1 - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
الکلمات المفتاحية: رویکرد سیستمی, طرح جامع, واژگان کلیدی: آسیب‌شناسی,
ملخص المقالة :
چکیده فرم شهر تحت تاثیر فرایندهای اجتماعی،اقتصادی،فرهنگی،زیست محیطی،ارتباطی، سیاسی و ایدئولوژیکی در طول زمان شکل گرفته و رشد کرده است.تغییرات و تحولاتی که بعد از انقلاب صنعتی به عنوان فرایند با سرعت زیاد و در زمانی کوتاه اتفاق افتاد باعث ایجاد آشفتگی‌ها و بی نظمی و اختلال در سیستم شهر شد که در نتیجه آن برنامه‌ریزی شهری ضرورت پیدا کرد.در ایران در نتیجه تغییر و تحولات بسیار زیاد در فرایند‌هاو تاثیر گذاری آنها بر حرکات جمعیت از انقلاب مشروطه به بعد روند رشد و تکامل شهرها تحول یافت به طوری که سیل بسیار زیادی از جمعیت به سمت شهرها حرکت کرد و مشکلاتی در شهرها به وجود آورد که تا قبل از آن در روند رشد ارگانیک شهری سابقه ای نداشته است. این روند رشد در دهه 40 به با رشد شتابان همراه شد. از سال 1344 برنامه‌ریزی شهری در ایران با تهیه طرح‌های جامع شهری شکل گرفت و تا امروز ادامه پیدا کیده است. اکنون بعد از گذشت بیش از 4 دهه از تهیه طرح‌های توسعه شهری ضرورت دارد تا میزان کارایی آنها مورد بررسی قرار گیرد و با آسیب‌شناسی این طرح‌هابرنامه‌ریزی شهری موفق تری را در آینده داشته باشیم.این پژوهش با روش توصیفی، تحلیلیو با استفاده از منابع اطلاعاتی، اسنادی، مطالعات کتابخانه ای، نقشه‌ها، گزارش‌ها به آسیب‌شناسی طرح جامع شهر خوراسگانبا استفاده از رویکرد سیستمیپرداخته است. و به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات رقومی از نرم افزار GIS استفاده شده است. از یافته‌های پژوهش می‌توان به وجود مشکلات مدیریتی و اداری، ضعف‌های محتوایی طرح جامع، وجود مسائل پیرامونی و محیطی، ضعف‌های نظام برنامه‌ریزی، تحقق نیافتن پیش بینی‌ها اقتصادی و جمعیتی و پیشنهاد‌های کالبدی و جهات گسترش شهر و... در نتیجه بررسی طرح اشاره نمود.
منابع
بیات، اشکان (1390) بررسی موقیت یا عدم موقیت طرح جامع تهران (نمونه موردی منطقه 3)، مجموعه مقالات اولین همایش ملی آرمانشهر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، مازندران
پور احمد، احمد و همکاران (1385) آسیب‌شناسی طرح‌های توسعه شهری در کشور، پژوهش‌های جغرافیایی _ شماره 58، صص 167 -180
پیرزاد،احمد و الهامی، حشمت الله (1390) نقش و جایگاه مدیریت یکپارچه در توسعه پایدار شهری، مجموعه مقالات اولین همایش ملی آرمانشهر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، مازندران
حسین زاده دلیر، کریم و همکاران(1389) بررسی عوامل ناکارآمدی طرح‌های جامع شهری ایران مطالعه موردی، طرح جامع تبریز، نشریه جغرافیا و برنامه‌ریزی، شماره 31، دانشگاه تبریز، صص 131-151
خاکپور، براتعلی و همکاران (1390) ارزیابی تحقق کاربری‌های آموزشی، بهداشتی و فضای سبز طرح تفصیلی شهر بجنورد، مجموعه مقالات سومین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، مشهد مقدس
رهنما، محمد رحیم (1388) گذار از برنامه‌ریزی معیار گرا به برنامه‌ریزی حل مشکل اصلاحی نمونه مقایسه بین شیوه تعیین مشکلات در برنامه میان مدت شهر داری مشهد (معیار گرا) برنامه‌ریزی حل مشکل اصلاحی (مشارکتی)، مجوعه مقالات اولین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهر، مشهد مقدس
رهنمایی، محمد تقی و شاه حسینی،پروانه (1383) فرایند برنامه‌ریزی شهری در ایران،انتشارات سمت،تهران، چاپ سوم
رهنمایی، محمد رحیم (1387) پژوهشی پیرامون تحقق طرح‌های تفصیلی شهری با تاکید بر کاربری آموزشی، بهداشتی و درمانی، چاپ اول، مشهد، جهاد دانشگاهی
سازمان مسکن و شهر سازی استان اصفهان (1373)،طرح جامع شهر خوراسگان،گزارش مطالعات وضع موجود، جلد اول
سازمان مسکن و شهر سازی استان اصفهان (1373)، طرح جامع شهر خوراسگان، گزارش تجزیه و تحلیل و پیشنهادات، جلد دوم
سازمان مسکن و شهر سازی استان اصفهان (1389)، طرح جامع توسعه و عمران (جامع)شهر خوراسگان، گزارش بررسی و شناخت شهر
سازمان مسکن و شهر سازی استان اصفهان (1389)، طرح جامع توسعه و عمران (جامع)شهر خوراسگان، گزارش بررسی‌های مشروح و تفصیلی مناطق و محلات شهر (شناخت وضعیت موجود)
عباس زادگان، مصطفی و رضوی، حامد (1385) اتخاذ رویکردی نوین برای طرح‌های توسعه شهری برنامه‌ریزی طراحی محور، نشریه هنر‌های زیبا، شماره 28، صص 15-22
کرمی، محمد و همکاران (1389) نقد طرح‌های جامع شهری و ضرورت توجه به طرح‌های ساختار – راهبردی در ایران، مجموعه مقالات دومین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، مشهد مقدس
کرمی و همکاران (1390) تحلیلی بر الگوی رفتار و فرهنگ شهری، بعد فراموش شده طرح‌های شهری، مجموعه مقالات اولین همایش ملی آرمانشهر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، مازندران
لطفی، سهند و همکاران (1383) مروری بر ناکارآمدی طرح‌های تفصیلی متداول در بافت ارگانیک مسکونی مطالعه موردی محله امام زاده قاسم تهران، نشریه هنر‌های زیبا، شماره 18، صص 13-24
مهدی زاده، جواد و همکاران (1383) برنامه‌ریزی راهبردی توسعه شهری، انتشارات مسکن و شهرسازی چاپ اول
مهندسین مشاور شارمند (1387) شیوه‌های تحقق طرح‌های توسعه شهری جلد دوم بررسی تجارب تهیه و اجرای طرح‌های توسعه شهری در ایران، انتشارات سازمان شهرداری‌های کشور، چاپ اول، جلد دوم، تهران
مهندسین مشاور زیستا (1372) ؛ طرح ارزیابی طرح‌های جامع شهری در ایران، خلاصه گزارش جلد 1 تا 7، سازمان برنامه‌و بودجه
مشهدی زاده دهاقانی،ناصر (1386) تحلیلی از ویژگی‌های برنامه‌ریزی شهری در ایران،دانشگاه علم و صنعت،چاپ هفتم
Gallion, Arthur B and Eisner Simon (1984), "The Urban Pattern, City Planning andDesign», CBS Publisher.
Vajdovich Visy, Erzsebet (2002), "Changing Context – The need for a NewPlanning Paradigm", Landscape and Urban
