نقش ژئوپولیتیک جمهوری اسلامی ایران در امنیت انرژی جهانی بر اساس مدل مدیریت استراتژیک «swot»
الموضوعات : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللیعلیرضا گلشنی 1 , حمیدرضا سهرابی 2
1 - agolshani٤١@yahoo.com . استادیار و عضو هیت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا
2 - shabmhtabi@yahoo.com . دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا
الکلمات المفتاحية: امنیت انرژی – ژئوپولیتیک – بیضی استراتژیک انرژی – هارتلند انرژی- مدل «swot»,
ملخص المقالة :
امنیت انرژی یکی از مباحث راهبردی در سیاست جهانی است که همه کشورها به آن توجه ویژه ای دارند. جمهوری اسلامی ایران در کانون منطقه ای با عنوان بیضی استراتژیک انرژی قرار گرفته که در تولید و انتقال نفت و گاز جهان نقشی حیاتی دارد؛ به گونه ای که از نظر کارکرد به سان قلب جهان عمل می کند و به همین اعتبار، دارای نقش ژئوپولیتیکی است. این پژوهش با هدف بررسی و تحلیل نقش ژئوپولیتیک جمهوری اسلامی ایران در امنیت انرژی جهانی جهت استفاده بهترو بهینه از این موقعیت، شناخت تهدیدها و استفاده حداکثری از فرصت های ژئوپولیتکی می باشد. چارچوب نظری این پژوهش بر اساس نظریه بیضی استراتژیک انرژی جفری کمپ، می باشد که در قالب مدل مدیریت استراتژیک swot مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. بر اساس یافته های این پژوهش افزایش تقاضای منابع انرژی در کشورهای صنعتی جهان مانند ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا با تقاضای رو به افزایش کشورهای شرق و جنوب آسیا مانند هند و چین باعث شده این بیضی انرژی استراتژیک با مرکزیت جمهوری اسلامی ایران نقشی فعال تری را در سیاست های جهانی بازی کند. با توجه به نیازهای نفتی اکثر قدرت های بزرگ، ایالات متحده آمریکا سعی می کند، از منابع انرژی به عنوان یک اسلحه برای اداره امور جهانی و تحقق بخشیدن به نظام هژمونی گرایانه اش استفاده کند. در شرایط کنونی آنچه بازار جهانی انرژی نیاز دارد، نظامی فراگیر مبتنی بر نگرش امنیت بین المللی و بازی برد- برد به امنیت انرژی است، که نفع و سهم متناسب تمامی بازیگران بازار جهانی انرژی را شامل شود.پس امنیت انرژی جهانی مستلزم ایجاد امنیت جمعی می باشد.
