بررسی مقایسه ای سیاست های جمعیتی جمهوری اسلامی ایران با تعدادی از کشورهای سازمان ملل متحد

الموضوعات : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

مجتبی طاهری ¹ (گروه جمعیت شناسی،واحد تهران مرکزی ،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ،ایران)
علی پژهان ² (گروه جمعیت شناسی ،واحد تهران مرکزی ،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ،ایران(نویسنده مسوول))
محمد جواد محمودی ³ (گروه جمعیت شناسی ،واحد تهران مرکز ی،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ،ایران)

تاريخ الإرسال : 21 السبت , ذو الحجة, 1442 تاريخ التأكيد : 03 الإثنين , ربيع الثاني, 1443 تاريخ الإصدار : 08 الأحد , شعبان, 1442

الکلمات المفتاحية: ایران, جهان, افزایش جمعیت, سیاست جمعیتی, سیاست تشویقی,

ملخص المقالة :

طی چند سال اخیر، بسیاری از کشور‌های دنیا نگاه مثبتی به افزایش جمعیت دارند و بر همین اساس هم سیاستگذاری‌هایشان را به سمت و سوی سیاست‌های تشویقی افزایش جمعیت پیش برده‌اند. همچنین با توجه به کاهش باروری ایران به زیر سطح جانشینی در اواسط دهه ی 80، سیاست های پروناتالیستی ایران بعد از تقریب به دو دهه، مجددا از سال 1385 آغاز شد. هدف از این مطالعه، بررسی سیاستهای تشویقی جمعیتی ایران و مقایسه آن با سایر کشورهای دنیاست. کشور‌های اروپایی با نرخ رشد جمعیت منفی در رأس کشور‌هایی هستند که برای تغییر در سیمای جمعیتی‌شان اقدام کرده‌اند . سیاستهای تشویقی آنها بیشتر قالب کمکهای مالی، ایجاد تسهیلات در امر آموزش، بهداشت، حتی در قالب بسته های مرخصی و غیره مطرح میشود. اما در ایران، هنوز موانع فرزندآوری و حتی بالاتر از آن موانع ازدواج از پیش پای جوانان برداشته نشده و مشوق‌های ازدواج و فرزندآوری تنها روی کاغذ نوشته شده است. بنابر این لازم است مسئولین ایران، بسترهای لازم و همچنین مشکلات اقتصادی خانواده ها و هچنین معضلات ازدواج جوانان را برطرف نموده تا خانواده ها برای افزایش نسل و جوانان برای ازدواج، بدون هیچ مشکل اقتصادی و اجتماعی و ... به سمت این مسئله تشویق شوند.

المصادر:

بهنام، جمشید، (1346)، جمعیت‌شناسی عمومی، تهران: انتشارات مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی. بهشتی، سید محمد، (1379)، بهداشت و تنظیم خانواده.

تمنا، سعید، (1381)، مبانی جمعیت‌شناسی رشته علوم اجتماعی، تهران: دانشگاه پیام نور.

سووی، آلفرد، (1340)، مقدمه بر علم جمعیت، ترجمه جمشید بهنام، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، صص 93-94.

سوختانلو، زهرا و اعظم رحمت‌آبادی، (1392)، «تحدید نسل شیعه؛ تهدید جامعه ایران»، معرفت، سال 22، ش 189 (1392).

شورای عالی انقلاب فرهنگی، (1393)، «ساختار و روند جمعیتی ایران و لزوم تجدیدنظر در سیاست‌های جمعیتی»، سیاست کلان، سال 3، ش 3. صحیفه نور، رهنمودهای امام خمینی، ج 4، ص ۳9، مجله پیام زن، شماره 11.

رجبیان، زهره، (1۳8۱)، کنترل موالید از دیدگاه اسلام، مجله حوراء، شمارة 21، صص 4۱-69.

خرازی، محسن، (1379)، کنترل جمعیت و عقیم‌سازی، نشریة فقه و اصول، شماره ۲1، صص 41-69. جامع الاحادیث، ج 20، صص 59-60.

کلانتری، صمد، (1375)، مبانی جمعیت‌شناسی، تهران: مانی، ص 97. کافی، ج ۱، ص ۲، ح ۳.

محمودی، محمدجواد، (1390)، تحولات جمعیتی، چالش‌های پیشرو و لزوم تجدیدنظر در سیاست‌های جمعیتی ایران.

یاراحمدی خراسانی، مهدی (1393)، گفتمان الگو، ش 4، شهریور. وسایل الشیعه، ج 14.

Abbasi-Shavazi, M. J., & Gubhaju, B. (2014). Different pathways to low fertility in Asia: Consequences and policy implications. Population Division Expert Paper 2014/1. United Nations.

DESA, U. (2013). Population Division (2015) World population prospects: the 2015 revision, key findings and advance tables. United Nations, New York, 53.

Gauthier, A. H. (2007). The impact of family policies on fertility in industrialized countries: a review of the literature. Population research and policy review, 26(3), 323-346.

Gauthier, A. H., & Philipov, D. (2008). Can policies enhance fertility in Europe? Vienna yearbook of population research, 1-16.

Hoorens, S., Clift, J., Staetsky, L., Janta, B., Diepeveen, S., Morgan, M., & Grant, J. (2011). Low fertility in Europe. Is there still reason to worry? RAND Europe Monograph. MG-1080-RE.

McDonald, P. (2006). An assessment of policies that support having children from the perspectives of equity, efficiency and efficacy. Vienna yearbook of population research, 213-234.

McDonald, P. (2002). Sustaining fertility through public policy: The range of options. Population, 57(3), 417-446.

May, J. F. (2012). World population policies: Their origin, evolution, and impact. Springer Science & Business Media.

Jones, G. W. (2007). Delayed marriage and very low fertility in Pacific Asia. Population and Development Review, 33(3), 453-478.

Jones, G. W. (2012). Population policy in a prosperous city‐state: Dilemmas for Singapore. Population and Development Review, 38(2), 311-336.

Kalwij, A. (2010). The impact of family policy expenditure on fertility in western Europe. Demography, 47(2), 503-519.

Luci, A., & Thévenon, O. (2010). Does economic development drive the fertility rebound in OECD countries?

Parr, N., & Guest, R. (2011). The contribution of increases in family benefits to Australia’s early 21st-century fertility increase: An empirical analysis. Demographic Research, 25, 215-244. Thévenon, O. (2011). Family policies in OECD countries: A comparative analysis. Population and development review, 37(1), 57-87.

Thévenon, O., & Gauthier, A. H. (2011). Family policies in developed countries: A ‘fertility-booster’with side-effects.

Community, Work & Family, 14(2), 197-216. http://www.citykamogawa.lg.jg/EN/0005/0050/00002974-5-50.html http://www.nytimes.com/2006/05/11/world/europ http://digitaljournal.com/article/84535 http://www.perspective.usherbrooke.ca http://digitaljournal.com/article/84535 www.Qudsonline.ir www.fungozar.com