تبیین روابط عربستان سعودی و اسرائیل در مقابله با ایران : 2020-2011
الموضوعات : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی
فرزاد نویدی نیا
1
,
سجاد مرادی کلارده
2
1 - گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اندیمشک، اندیمشک، ایران.
2 - کارشناس ارشد و پژوهشگر روابط بین الملل
الکلمات المفتاحية: عربستان, اسرائیل, موازنه تهدید, ائتلاف‌سازی, ایران‌هراسی,
ملخص المقالة :
چکیدهمنطقه ی خاورمیانه طی یک دهه گذشته(2020-2011) دستخوش تحولات فراوانی شده است که یکی از مهم ترین آنها را سیالیت روابط بازیگران در این منطقه تشکیل می دهد. در این چارچوب عربستان و اسرائیل به عنوان دو بازیگر محوری در منطقه خاورمیانه طی یک دهه گذشته روابط دوجانبه و منطقه‌ای را گسترش داده‌اند. هدف اصلی در این پژوهش بررسی روابط این دو بازیگر با محوریت تحولات جدید منطقه است. این پژوهش با روش تبیینی و با بکارگیری نظریه موازنه تهدید این سوال اصلی را مطرح می‌کند که مهم‌ترین علت گسترش روابط عربستان و اسرائیل طی یک دهه اخیر چیست؟ همچنین این فرضیه مطرح شده است که دلیل اصلی گسترش روابط طرفین، همکاری مشترک در مقابله با ایران در چارچوب موازنه تهدید است. یافته‌ها نشان می‌دهد که عربستان و اسرائیل، ایران را به عنوان تهدیدی مشترک محسوب کرده و سعی در مقابله با آن در قالب ایران‌هراسی، حمایت ازگروه‌های تروریستی، ایجاد چالش برای متحدین منطقه‌ای ایران، شیعه‌هراسی، ترغیب آمریکا برای خروج از برجام و عادی‌سازی روابط دارند.
اسدی، علی‌اکبری، (1398)، «نقش عربستان سعودی در امنیتی‌سازی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 22، شماره 85، پاییز.
امام‌زاده‌فرد، پرویز، (1390)، «سیاست‌های اسرائیل و عربستان سعودی در قبال یکدیگر در دهه‌های اخیر»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، شماره 16، پاییز.
برزگر، کیهان، (1388)، «سیاست خارجی ایران از منظر رئالیسم تهاجمی و تدافعی»، فصلنامه روابط خارجی، سال اول، شماره اول.
بنجامین، مدیا، (1395)، اسرائیل و عربستان: هم‌بستران عجیب خاورمیانه معاصر، دسترسی در لینک زیر: http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1959649.
خسروی، علیرضا و میرمحمد، مهدی، (1393)، مقدمه‌ای بر تحلیل سیاست خارجی، تهران: نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی
دلاورپوراقدم، مصطفی، (1389)، «شیعه‌هراسی و جایگاه آن در دیپلماسی امنیتی ایالات متحده»، مجله پگاه حوزه، شماره 261.
دوست‌محمدی، احمد و دیگران، (1389)، «تاثیر فعالیت‌های هسته‌ای ایران بر همگرایی امنیتی بین اعضای شورای همکاری خلیج فارس»، فصلنامه مطالعات سیاسی، دوره دوم، شماره هشتم.
دهقانی‌فیروزآبادی، جلال، (1391)، «نوواقع‌گرایی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه سیاست خارجی، سال 26، شماره اول، بهار.
دیویدسون، کریستوفر، (1392)، دومینوی سقوط در خلیج فارس بیداری چهارم در خاورمیانه، ترجمه محمد هوشی‌سادات، تهران: نشر موسسه ابرار معاصر.
رستمی، فرزاد و دیگران، (1397)، «جنگ قدرت‌ها در یمن و امنیت جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، دوره 11، شماره 41، بهار.
رستمی، فرزاد و تارا، علیرضا، (1397)، «تحلیل روابط عربستان سعودی و اسرائیل در سایه توافق هسته‌ای ایران»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره هفتم، شماره دوم، تابستان.
روحی‌دهبنه، مجید و مرادی کلارده، سجاد، (1394)، «نقش افزایش قدرت منطقه‌ای ایران در سیاست‌گذاری شورای همکاری خلیج فارس: 2015-2005»، فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، شماره 18، زمستان.
سیف‌زاده، حسین، (1385)، اصول روابط بین‌الملل، تهران: انتشارات میزان.
شریعتی‌نیا، محسن، (1389)، «ایران‌هراسی: دلایل و پیامدها»، فصلنامه روابط خارجی، سال دوم، شماره شش، تابستان.
شکوهی، سعید، (1395)، «نقش برداشت‌های نخبگان در تنش میان ایران و عربستان سعودی»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره پنجم، شماره چهارم، زمستان.
عباسی اشلقی، مجید و همکاران، (1392)، «راهبرد اتحاد پیرامونی رژیم صهیونیستی و نظریه موازنه تهدید در روابط بین‌الملل»، فصلنامه سیاست خارجی، سال 27، شماره اول، بهار.
قوام، عبدالعلی، (30/06/1393)، «دوست و دشمن دائمی نداریم»، روزنامه آرمان، شماره 2573.
کالاهان، پاتریک، (1387)، منطق سیاست خارجی آمریکا: نظریه‌های نقش جهانی آمریکا، ترجمه داود غرایاق‌زندی، محمود یزدان‌فام و نادر پورآخوندی، تهران: نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی.
مشیرزاده، حمیرا، (1391)، تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، تهران: نشر سمت. مهتدی، محمدعلی، (1391)، نقشه مشترک اعراب و رژیم صهیونیستی چیست؟ دسترسی در لینک زیر: http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1908645/.
نجفی‌سیار، رحمان و قلخانباز، خلیل، (1396)، «دلایل و نشانگان رویکرد تهاجمی عربستان علیه جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه روابط خارجی، شماره 35، پاییز.
نورعلی‌وند، یاسر، (1396)، «عربستان سعودی و تلاش برای موازنه‌سازی مجدد در برابر ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 20، شماره 75، بهار.
نیاکویی، امیر، (1391)، کالبدشکافی انقلاب‌های معاصر در جهان عرب، تهران: انتشارات میزان. ب) انگلیسی
Abu-Amer, Adnan, (2020), Israel sets its sights on the red sea and Bab el-mandeb, Middle East Monitor, available at: https://www.middleeastmonitor.com/20201006-israel-sets-its-sights-on-the-red-sea-and-bab-el-mandeb/
Blanchard, Christopher, (2018), Saudi Arabia: Background and U.S. Relations, Congressional Research Service.
Cordesman, Anthony, (2019), the Strategic implications of the Strikes on Saudi Arabia, Center For Strategic and International Studies, September 16.
Esfandiari, Diana and Tabatabai, Ariane, (2015), Iran’s ISIS Policy, International Affairs, 91 (1).
Fulbright, Alexander, (2018), in recording, Netanyahu boasts Israel convinced Trump to quit Iran nuclear deal, 17 July, available at: https://www.timesofisrael.com/in-recording-netanyahu-boasts-israel-convinced-trump-to-quit-iran-nuclear-deal/
Global Fire Power, (2021), Iran Military Strength, available at: https://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=iran
Goldberg, Jeffrey, (2018), Saudi Crown Prince: Iran’s Supreme Leader ‘Makes Hitler Look Good, April 2, available at: https://www.theatlantic.com/international/archive/2018/04/mohammed-bin-salman-iran-israel/557036/ Hanauer, Larry, (2016), Israel’s Interests and options in Syria, Rand Corporation.
Hubbard, Ben, (2018), Saudi Prince Says Israelis Have Right to Their Own Land, April 3, available at: www.nytimes.com/2018/04/03/world/middleeast/saudi-arabia-mohammed-bin-salman-israel.html
Liga, Aldo, (2016), Israeal and Iraqi Kurds in a transformating Middle East, Institute affair International (IAI), December.
Middle East Monitor, (2018), Saudi Arabia buys Iron Dome defence system from Israel, Available at: https://www.middleeastmonitor.com/saudi-arabia-buys-iron-dome-defence-system-from-israel-154502205739435
Middle East Monitor, (2019), UAE Crown Prince Key to Israel relations, documentary clims, available at: https://www.middleeastmonitor.com/20190213-uae-crown-prince-key-to-israel-relations-documentary-claims/
Partiantisioniste, (2018), Saudi Arabia has Purchased 500 Merkava Tanks from Israel, Available at: https://www.partiantisioniste.com/saudi-arabia-has-purchased-500-merkava-tanks-from-israel-en.html.
Phillips, Christopher, (2015), Gulf actors and the Syria Crisis, Middle East Centre, London School of Economics and Political Science, Collected Papers, Vol 1.
Sachs, Natan, Riedel, Bruce and et al, (2020), around the halls: experts analyze the normalization of Israel-UAE ties, August 13, available at: https://www.brookings.edu/blog/order-from-chaos/2020/08/13/around-the-halls-experts-analyze-the-normalization-of-israel-uae-ties/
Shay, Shaul, (2014), the Threat of Salafi Crescent, the Begin – Sadat Center for Strategic Studies.
SIPRI, (2019), Military Spending and Arms Imports by Iran, Saudi Arabia, Qatar and the UAE, SIPRI fact
Sheet, May. Sokolsky, Richard and Miller, Aron David, (2019), Saudi Arabia and Israel are pushing US to confront Iran. Trump shouldn’t take the bait, May 21, available at: https://carnegieendowment.org/2019/05/21/saudi-arabia-and-israel-are-pushing-us-to-confront-iran.-trump-shouldn-t-take-bait-pub-79181
Steinberg, Guido, (2016), Ahrar al-sham: the Syrian Taliban Al-nusra ally seeks partnership with west, German Istitute for International and Security affairs, May 27.
Walt, Stephen, (1987), the Origins of Alliances, Cornell University Press.
Withe house, (2020 A), Joint Statement by the United States, Israel, and the United Arab Emirates, August 31, available at: https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/joint-statement-united-states-israel-united-arab-emirates/
Withe house, (2020 B), Joint Statement by the United States, the Kingdom of Bahrain, and the State of Israel, October 19, available at: https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/joint-statement-united-states-kingdom-bahrain-state-israel/ World Bank data, (2017), available at: www.worldbank.org/en/country/iran/overview/
_||_