شناسایی سناریوهای موثر بر آینده دیپلماسی عمومی تحت تاثیر فراروندهای فضای سایبر با رویکرد تحلیل ساختاری.
الموضوعات : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی
داود کیانی
1
(گروه آموزشی علوم سیاسی و روابط بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی)
کیهان برزگر
2
(دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات)
محمد مهدی افشار
3
(گروه رابط بین الملل دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات)
الکلمات المفتاحية: دیپلماسی عمومی, روند, آینده نگاری, فضای سایبر, برنامه ریزی بر پایه سناریو,
ملخص المقالة :
با توجه به جایگاه و اثرگذاری فراروندهای فضای سایبری در تمامی حوزه‌های حیات جمعی و حتی فردی، و نقش تأثیرگذار آن در برتری کشورها در دفاع از منافع ملی‌شان، این تحقیق در پی آن است که به بررسی و تحلیل نقش این عامل مهم و حساس در آینده حوزه دیپلماسی عمومی بپردازد. فهرستی از فراروندهای فضای سایبر، موثر بر آینده دیپلماسی عمومی با بهره گیری از روش‌های آینده نگاری شناسایی ، ماتریس تاثیر متقابل طراحی گردید . با تحلیل داده‌های بدست آمده با نرم‌افزار میک‌مک روندهای راهبردی و بازیگران موثر شناخته شدند که شامل ترویج هوش مصنوعی، افزایش اتصالات، مدل‌های نوین در کسب وکار، تهدیدات خارجی، جهانی شدن، حمایت از سرمایه فکری، تجارت جهانی، ثبات سیاسی، تغییرات گفتمانی، موزانه قوا، ارتباطات استراتژیک، افزایش شبکه‌های مجازی، ارتباطات اقتصادی، ارتباطات فرهنگی و اجتماعی .با تکنیک سناریو نویسی و با بهره گیری از نرم افزار سناریو ویزارد تاثیرات وقوع هر یک از وضعیت‌ها وقوع یا عدم وقوع آنها مشخص گردید ، . نتیجه این پژوهش حاکی از آن است که هفت عامل به عنوان بازیگران اصلی و موثر بر آینده دیپلماسی عمومی هستند که در دو دسته سناریو های مطلوب شامل سه سناریو و نامطلوب شامل یک سناریو پیاده سازی گردیدند .
افتخاری، ا. (1382)، استراتژی ملی برای تأمین امنیت در فضای مجازی، تهران: پژوهشکدة مطالعات راهبردی، 8.
آقاحسینی اشکاوندی، م؛ رضایی دولت‌آبادی، ح؛ نیلی‌پور طباطبایی، س ا. (1394)، «شناسایی و الویت‌بندی مؤلفه‌های قابلیت‌های آینده‌نگاری استراتژیک، مدیریت بحران و چابکی منابع انسانی در سازمان انتقال خون اصفهان با استفاده از تکنیک دلفی و AHP»، فصلنامه آینده‌پژوهی مدیریت، دورة 26 شمارة 1 (پیایی 102)، 55 68.
باغبان، ک؛ علوی، س ک. (1387)، سناریونویسی، پنجره‌ای به آینده، مقالات مدیریت، سال نوزدهم، شمارة 137 138، 52 55.
بنیاد توسعه فردا (1384)، روش‌های آینده‌نگاری، تهران: بنیاد توسعه فردا.
تولایی، ر. (1393)، آینده‌پژوهی، روندهای خدمات فضای مجازی ایران در فرایند تکنولوژیک جهانی‌شدن با روش دلفی، فصلنامه مطالعات راهبردی جهانی شدن، سال پنجم، شمارة چهاردهم، پیاپی 17، 93 123.
خزایی، س. (1386)، آینده‌پژوهی، مفاهیم و ضرورت‌ها، سایت کشف آینده، http://ayandehpajoohi.com
. خزایی، س. (1390)، آینده‌پژوهی، مفاهیم و ضرورت‌ها، پایگاه اینترنتی آینده‌پژوهی.
خسروی، ا؛ رزمجو، ع. ا؛ عنایتی شبکلایی، ع. (1394)، «دیپلماسی عمومی جدید؛ بسترساز قدرت دیپلماسی رسانه‌ای»، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین المللی، شمارة 22، 125 148.
درایسدل الاسدایر ، اچ بلیک جرالد (1386)، جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال افریقا، درة میرحیدر، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
ربانی، ط. (1391)، «روش تحلیل ساختاری، ابزاری برای شناخت و تحلیل متغیرهای مؤثر بر آیندة موضوعات شهری»، نخستین همایش ملی آینده‌پژوهی، تهران.
روحانی، آ ؛ آرجرلو، س. (1394)، آموزش نرم‌افزارMICMAC قابل استفاده در پروژه‌های سناریونویسی ـ آینده‌پژوهی، ناشر آرنا.
زالی، ن. (1388)، آینده‌نگاری توسعه منطقه‌ای با رویکرد برنامه‌ریزی سناریو مبنا، رساله‌ی دکتری، دانشگاه تبریز، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی.
زالی، ن. (1390)، آینده‌نگاری راهبردی و سیاست‌گذاری منطقه‌ای با رویکرد سناریونویسی، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال چهاردهم، شمارة چهارم، شمارة مسلسل 54، 33 54.
سمندری، ل؛ سمندری، ع. (1394)، «بررسی نتایج به‌کارگیری رویکرد آینده‌پژوهی برای برنامه‌ریزی استراتژیک حوزة حمل‌ونقل شهر تهران»، کنفرانس ملی اقیانوس مدیریت.
قربانی، س. (1392)، طراحی مدل تأثیرگذاری آینده‌نگاری بر سیاست‌گذاری علم، فناوری و نوآوری در سطح ملی (مطالعة موردی جمهوری اسلامی ایران)، رساله دکتری در رشته آینده‌پژوهی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی.
مجتهدزاده، پیروز (۱۳۸۱)، جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، تهران: سمت.
مرزوقی، ر؛ حیدری، م. (1393)، بررسی رابطة بین کیفیت تجارب یادگیری با رشد توانایی آینده‌پژوهی دانشجویان، مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، دورة یازدهم، شمارة دوم، 131 138.
میلسن، ژ. (1388)، دیپلماسی عمومی نوین؛ کاربرد قدرت نرم در روابط بین‌الملل، مترجمین: رضا کلهر و محسن روحانی، تهران، دانشگاه امام صادق (ع)، چاپ سوم.
ناظمی اشنی، ا؛ قدیری، ر. (1385)، آینده‌نگاری از مفهوم تا اجرا، وزارت صنایع و معادن، مرکز صنایع نوین، تهران.
هادیان، ناصر؛ سعیدی، روح‌الامین (1392)، «از دیپلماسی سنتی تا دیپلماسی عمومی نوین: رویکردی هابرماسی»، راهبرد، شمارة 68، سال 22، 33 61.
تیشه یار، ماندانا (1390)، آینده‌پژوهشی در مطالعات استراتژیک، تهران: پژوهشکدة مطالعات راهبردی. 22.
Alavi, A. H., Jiao, P., Buttlar, W. G., &Lajnef, N. (2018). Internet of Things-enabled smart cities: State-of-the-art and future trends. Measurement, 129, 589-606. 23.
Brownlie, D. (1998). High minds and low deeds: On being blind to creativity in strategic marketing. Journal of Strategic Marketing, 6(2), 117-130.
EY.(2015).Imagining the Digital future How digital themes are transforming companies across industries.
Gordon, A. V., Ramic, M., Rohrbeck, R., &Spaniol, M. (2020). 50 Years of Corporate and Organizational Foresight: Looking Back and Going Forward. Technological Forecasting and Social Change.
Hussain, M., Tapinos, E., & Knight, L. (2017). Scenario-driven roadmapping for technology foresight. Technological Forecasting and Social Change, 124, 160-177.
IDA. (2012). Co-creating the future infocomm technology roadmap 2012. Singapore avail-able online at:https://www.ida.gov.sg/~/media/Files/Infocomm%20Landscape/Technology/TechnologyRoadmap/IDA_ITR2012.pdf.
Keller, J., Markmann, C., & von der Gracht, H. (2015). “Foresight support systems to facilitate regional innovations: Aconceptualization case for a German logistics cluster”, Technological Forecasting and Social Change, 27, 15-28.
Koohikamali, M., Mousavizadeh, M., & Peak, D. (2019, January). Continued Usage and Location Disclosure of Location-Based Applications: A Necessity for Location Intelligence. In Proceedings of the 52nd Hawaii International Conference on System Sciences.
KPMG, (2014). Future State 2030: The global megatrends shaping governments, kpmg.com/government.
Lee, I. (2019). The Internet of Things for Enterprises: An Ecosystem, Architecture, and IoT Service Business Model. Internet of Things, 100078.
Li, N., Chen, K., & Kou, M. (2017). Technology foresight in China: Academic studies, governmental practices and policy applications. Technological Forecasting and Social Change, 119, 246-255.
Liebl, F., & Schwarz, J. O. (2010). Normality of the future: Trend diagnosis for strategic foresight. Futures, 42(4), 313-327.
. Melkas, H., &Uotila, T. (2007, November). Quality of Data, InformationAnd Knowledge In Technology Foresight Processes. In ICIQ (pp. 131-145).
Minkkinen, M., Auffermann, B., &Ahokas, I. (2019). Six foresight frames: Classifying policy foresight processes in foresight systems according to perceived unpredictability and pursued change. Technological Forecasting and Social Change, 149, 119753.
Naisbitt, J. (1982). Megatrends: Ten New Directions Transforming Our Lives. New York: Warner Books.
Paritala, P. K., Manchikatla, S., & Yarlagadda, P. K. (2017). Digital manufacturing-applications past, current, and future trends. Procedia engineering, 174, 982-991.
Peter, M. K., & Jarratt, D. G. (2015). The practice of foresight in long-term planning. Technological Forecasting and Social Change, 101, 49-61.
Pietrobelli, C., &Puppato, F. (2016). Technology foresight and industrial strategy. Technological Forecasting and Social Change, 110, 117-125.
Proskuryakova, L. (2017). Energy technology foresight in emerging economies. Technological Forecasting and Social Change, 119, 205-210.
Retief, F., Bond, A., Pope, J., Morrison-Saunders, A., & King, N. (2016). Global megatrends and their implications for environmental assessment practice. Environmental Impact Assessment Review, 61, 52-60.
Ringland, G. (2010). The role of scenarios in strategic foresight. Technological Forecasting and Social Change, 77(9), 1493-1498.
Rohrbeck, R., & Schwarz J. O. (2013). The value contribution of strategic foresight: insights form an empirucial study of a large European companies, Technological Forecasting and Social Change, 80(8), 1593-1606.
Rose, M., & Wadham-Smith, N. (2004). Mutuality, trust and cultural relations. British Council.
Saritas, O., & Smith, J. E. (2011). The Big Picture–trends, drivers, wild cards, discontinuities and weak signals. Futures, 43(3), 292–312.
Schwarz, J. O. (2008) Assessing the future of futures studies in management. Futures, 40(3), 237–246.
Son, H. (2013). Alternative future scenarios for South Korea in 2030. Futures, 52, 27-41. 48. Woodhead, R., Stephenson, P., & Morrey, D. (2018). Digital construction: From point solutions to IoT ecosystem. Automation in Construction, 93, 35-46.
Yuan, B. J., Hsieh, C. H., & Chang, C. C. (2010). National technology foresight research: a literature review from 1984 to 2005. International Journal of Foresight and Innovation Policy, 6(1-3), 5-35.
Zeev Efrat, (2010). World’s Top Global Mega Trends To 2020 and Implications to Business, Society and Cultures, Executive Summary.
_||_