بررسی مبانی تفسیری علمای سلفی قرن 12 با تاکید بر آراء محمدعلی شوکانی
الموضوعات :
1 - استادیار گروه معارف اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران (نویسنده مسئول).
2 - استادیار گروه معارف اسلامی، واحد ملارد، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران.
الکلمات المفتاحية: وهابیت, سلفی, فتح القدیر, شوکانی, تاویل, ظاهرگرایی.,
ملخص المقالة :
در قرن 12 با ظهور افرادی شاهد احیای اندیشه های ابن تیمیه و جریان سلفیت افراطی هستیم. انکار مجاز در قرآن، ظاهرگرایی افراطی و استفاده بی رویه از احادیث، رویگردانی از بکارگیری قواعد عقلی و فلسفی در قرآن از شاخصه های منهج تفسیری سلفیه تکفیری است. بررسی اندیشه های شوکانی عالم برجسته زیدی یمنی، ضمن تایید گرایشهای سلفی و التزامش به ظواهر ادله نقلی، نشان از تمایل به تبیین عقلانیت دینی مطابق اصولی که با سنت مخالف نباشد، دارد و به تعبیر بهتر بیانگر رویکرد ضد تکفیری و وحدت گرایانه وی علی رغم تاثیر پذیری اش از تفکرات بنیانگذار سلفیت نوین -ابن تیمیه- است. برآیند واکاوی اندیشه های شوکانی در حوزه مبانی تفسیری که به شیوه توصیفی تحلیلی و در پاسخ به سوال از نسبت سنجی میان آراء وی با اندیشه¬های سلفیت تکفیری صورت گرفته است، بیانگر رویگردانی وی از ظاهرگرایی افراطی و پذیرش تاویل معقول بوده که بدین ترتیب با اندیشه های ابن تیمیه و سلفیت افراطی فاصله گرفته اند.
