اندازه گیری میزان فلزات سنگین در خرماهای عرضه شده در بازار محلی شهر اهواز
محورهای موضوعی : زیست شناسینازنین کیخایی دهدزی 1 , کیوان شمس 2
1 - گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
2 - گروه آگروتکنولوژی،دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
کلید واژه: مس, خرما, فلزات سنگین, سرب, کادمیوم,
چکیده مقاله :
خرما ( Phoenix dactylifera L.) سهم قابل توجهی از سبد غذایی مصرف کنندگان را در بسیاری از کشورها و از جمله ایران به خود اختصاص داده است و یکی از باارزش ترین مواد غذایی است که بخش اعظم آن را قند تشکیل می دهد. آب، سلولز، پکتین، خاکستر و عناصر معدنی از دیگر ترکیبات تشکیل دهنده خرما هستند. به دلیل اینکه خرما یکی از منابع مهم تأمین املاح معدنی در یک رژیم غذایی متعادل می باشد، امکان وجود آلاینده های سمی در آن، باعث به وجود آمدن امراض زیادی در انسان می شود. از این رو پایش کیفیت و سلامت این محصول طبیعی امری ضروری می باشد. به همین منظور در سال 1395 پژوهشی جهت بررسی میزان فلزات سنگین" سرب، کادمیوم، مس و روی" بر روی ده نوع خرما عرضه شده در بازار محلی شهر اهواز و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. آزمایش های مربوط به ارزیابی میزان عناصر، با استفاده از دستگاه جذب اتمی کوره برای تشخیص کادمیم و سرب و جذب اتمی شعله برای تشخیص مس و روی انجام شد. داده های بدست آمده توسط نرم افزار آماری MSTATA-C تجزیه و تحلیل شدند و مقایسه میانگین ها با آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح احتمال 5درصد انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که میانگین غلظت های تجمع یافته عناصر کادمیوم، سرب، مس و روی در کل نمونه های خرما به ترتیب برابر با713/0± 96/1، 74/2±53/3، 072/0 ± 136/0، 324/0± 443/4 ، میکرو گرم برگرم بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین نمونه های مورد بررسی از نظر فلزات سنگین "سرب، کادمیوم، روی و مس" در سطح یک درصد اختلاف معنی دار وجود داشت و نتایج مقایسه میانگین نشان داد که خرمای دیری دارای بیشترین مقدار سرب (8 میکرو گرم برگرم) و کادمیوم (33/6 میکرو گرم برگرم) ، خرمای زاهدی دارای بیشترین مقدار مس (31/0میکرو گرم برگرم) و خرمای گنطار نیز دارای بیشترین مقدار روی (29/1میکرو گرم بر گرم) بوده ولی بطور کلی این مقادیر کمتر از استاندارد ملی بوده و در نتیجه بیانگر ایمن بودن خرماهای موردمطالعه، جهت مصرف می باشد.
Date have a significant contribution in the food basket of humans in many countries of the world, including Iran and it’s one of the most valuable foods that make up most of it sugar. Water, cellulose, pectin, ash and minerals are other ingredients of the date composition. So dates are one of the most important sources of mineral salts in a balanced diet. For this reason, the presence of toxic pollutants in dates causes many diseases in humans. Therefore, monitoring the quality and health of this natural product is essential. For this purpose, in 2016, a study was conducted to investigate the amount of heavy metals (lead, cadmium, copper and zinc) in consumer dates in Ahwaz. This experiment was carried out 3 replications and in the form of the completely randomized design (CRD). Statistical analyses were performed using the MSTST-C statistical package and means were compared with Duncan test at 5 percent level. Experiments related to the estimation of the amount of the metals were carried out using atomic absorption of furnace to detect heavy metals (Cadmium, lead) and atomic absorption of flame for the detection of heavy metals (Zinc and Copper). The results of this study showed that the average of total concentration of Cd, Pb, Cu, and Zn in date samples were equal to 0.713±1.96 ,3.53± 2.74, 0.136± 0.072 and 4.433±0.324. The results of analysis of variance indicated that there was a significant difference between the samples in terms of heavy metals (lead, Cadmium, Zinc and Copper) at 1% level. The results showed that the Dairy date had the highest amount of lead (8 µg. g-1) and Cadmium (33.6 µg. g-1), Zahedi date had the highest copper (0.31 µg. g-1) and Gentar date had the highest Zinc content (29.1 µg. g-1), indicating a low level of these heavy metals in comparison with the date standard, which indicated a high degree of confidence in the determination of their health and safety for consumption.
_||_