چند پایتختی شدن کشور به منظور رهایی از تمرکز (انتقال پایتخت فرهنگی)

محورهای موضوعی : جغرافیا و برنامه ریزی شهری و منطقه ای

سیروس شفقی ¹ (استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران)
ندا رحمانی دهنوی ² (دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، پژوهشگاه مهندسی بحران های طببیعی شاخص پژوه ـ اصفهان، اصفهان، ایران)
سودابه پاپی ³ (کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری ، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/02/12 تاریخ پذیرش : 1400/08/19 تاریخ انتشار : 1400/09/01

کلید واژه: ایران, تهران, تمرکززدایی, انتقال پایتخت, پایتخت,

چکیده مقاله :

تهران به عنوان مرکزیت سیاسی و اقتصادی کشور ، همانند اکثر کلان شهرهای بزرگ جهان با مشکلات بسیاری روبروست ازجمله آلودگی شدید هوا و مشکلات زیست محیطی ، بحث زلزله خیز بودن تهران، کمبود آب موردنیاز،ترافیک سنگین شهری و.... در این را بطه برخی پایتخت بودن سیاسی و اقتصادی تهران را ریشه اصلی این مسائل قلمدادکرده و انتقال پایتخت به دیگر شهرها را راه حل نهایی رهایی از این مشکلات ارزیابی کرده اند . در مقابل ، عده ای دیگر، به جای انجام هزینه های فراوان مادی برای انتقال، به ساماندهی تهران معتقدند. یکی از شیوه های نوین مدیریتی تراکم زدایی و تمرکززدایی است . در پژوهش حاضر برای تمرکز زدایی از کلان شهر تهران ، انتقال پایتخت فرهنگی از گزینه های مورد بررسی در نظر گرفته شده است . در این پژوهش شش گزینه : شیراز ، همدان ، رشت ، زنجان ، یزد ، مشهد مورد بررسی قرار می گیرند . نوع تحقیق در این پژوهش توصیفی ، تحلیلی است . اطلاعات مورد نیاز برای پنج شاخص پژوهشی ساختارهای اجتماعی و فرهنگی ، شرایط زیست محیطی ، قرارگیری در پهنه های کمتر خطرناک ، امکانات و زیرساخت های مناسب ، جمعیت ، با استفاده از اسناد و مدارک بدست آمده است ، درتجز یه و تحلیل داده ها از تحلیل سلسله مراتبی AHPو با استفاده از نرم افزار Expert choice گزینه ها را وزن دهی نموده و با استفاده ازنرم افزار Excelبه دسته بندی وتعیین الویت های گزینه ها پرداخته ، هم چنین از نرم افزار Arc Gis برای ترسیم نقشه بهره گرفته شده است ، نتایج حاصل نشان می‌‌‌ دهد شهر یزد با وزن 327. به عنوان پایتخت فرهنگی مناسب ترین گزینه می باشد .