شناسایی پیشران‌های تأثیرگذار بر تحقق شهرهای کم‌کربن با تأکید بر حمل‌ونقل شهری (مطالعه موردی: شهر جلفا در منطقه آزاد ارس)
محورهای موضوعی : جغرافیا و توان های محیطی شهر و توسعه شهری
کلید واژه: شهر کم‌کربن, حمل‌ونقل شهری, شهر جلفا, منطقه آزاد ارس,
چکیده مقاله :
در جوامع امروزي با توسعه‌ی فعاليت‌هاي صنعتي و رشد جمعيت و شهرنشيني و همچنین افزایش وسایل نقلیه‌ی موتوری، آلودگي‌ها افزايش يافته است؛ به‌ويژه در کشورهاي درحال توسعه که فناوري پيشرفته‌اي براي کاهش آلودگي هوا و انتشار گازهاي آلاينده ندارند. در این راستا، توسعه‌ی شهرهای کم‌کربن یکی از مهمترین سیاست‌های دولت‌های مختلف بوده است. با توجه به ضرورت تحقق شهر کم‌کربن، هدف از تحقیق حاضر شناسایی پیشران‌های تأثیرگذار بر تحقق شهر کم‌کربن در جلفا با تأکید بر حمل‌ونقل شهری می‌باشد. بنابراین، روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی-اکتشافی است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل مدیران، مسئولان و کارشناسان شهری جلفا بوده و با استفاده از فرمول کوهن در سطح اطمینان 95 درصد، 70 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین شده است. همچنین به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات تحقیق از روش حداقل مربعات جزئی در نرم‌افزار Warp-pls استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در بین پیشران‌های نظام کاربری اراضی، حمل‌ونقل عمومی، تأکید بر شیوه‌های دوستدار محیط‌زیست جابه‌جایی، نظام مدیریتی، مدیریت مصرف انرژی و خلاقیت و نوآوری، بیشترین تأثیرگذاری در راستای تحقق شهر کم‌کربن جلفا مربوط به پیشران‌های خلاقیت و نوآوری و مدیریت مصرف انرژی می‌باشد. همچنین در بین متغیرهای فرعی بیشترین تأثیرگذاری مربوط به متغیرهای حمایت از نوآوری در ارائه‌ی تکنولوژی نوین دوستدار محیط‌زیست، جایگزین کردن انرژی سوخت فسیلی با انرژی خورشیدی، یکپارچه‌سازی نظام برنامه‌ریزی حمل‌ونقل و کاربری اراضی و بهره‌مندی از رویکردها و طرح‌های شهر کم‌کربن بین‌المللی و بومی‌سازی آنها می‌باشد که به‌ترتیب ضرایب مدل ساختاری برای هرکدام 81/0، 76/0، 72/0 و 69/0 به‌دست آمده است
In today's societies, with the development of industrial activities and the growth of population and urbanization, as well as the increase of motor vehicles, pollution has increased; especially in developing countries that do not have advanced technology to reduce air pollution and emission of polluting gases. In this regard, the development of low-carbon cities has been one of the most important policies of different governments. Considering the necessity of realizing a low-carbon city, the aim of the current research is to identify the drivers influencing the realization of a low-carbon city in Jolfa, with an emphasis on urban transportation. Therefore, the research method is practical in terms of purpose and analytical-exploratory in nature. The statistical community of the research also includes managers, officials and urban experts of Jolfa, and using Cohen's formula at the confidence level of 95%, 70 people have been determined as the sample size. Also, in order to analyze the research data, was used partial least squares method in Warp-pls software. The findings of the research show that among the drivers of the land use system, public transportation, emphasis on environmentally friendly methods of transportation, management system, energy consumption management and creativity and innovation, the most influential in the realization of the low-carbon city of Jolfa is related to the drivers of creativity and innovation and consumption management. It is energy. Also, among the sub-variables, the most influential are related to the variables of supporting innovation in providing new environmentally friendly technology, replacing fossil fuel energy with solar energy, integrating the transportation and land use planning system, and benefiting from international low-carbon city approaches and plans and their localization, which the coefficients of the structural model are 0.81, 0.76, 0.72 and 0.69 respectively.
1. احمدی، محمود، نارنگی‌فرد، مهدی، حاتمی بهمن بیگلو، خداکرم، 1394، بررسی شرایط همدید مؤثر بر روزهای آلوده به دی اکسید گوگرد در شهر شیراز، جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، دوره‌ی 7، شماره 24، صص 18-1.
2. خلیلی یادگاری، مریم، محمدی‌زادگان، مهسا، 1392، مقایسه‌ی تطبیقی استراتژی‌های شهرهای کم‌کربن و رتبه‌بندی استراتژی‌های مدیریت پسماند در ایران، اولین همایش علوم و مهندسی محیط‌زیست و توسعه‌ی پایدار، تهران.
3. شیخی، سعیده، حبیب، فرشته، حبیب، فرح، 1401، تدوین مدل مفهومی و ارزیابانه‌ی شهرهای کم کربن، علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره‌ی 24، شماره 123، صص 75-61.
4. صارمی، حمیدرضا، نوروزی سیله، نسترن، خانی‌زاده، محمدعلی، 1398، سنجش کیفیت زندگی مبتنی بر شاخص‌های زیست‌محیطی (مطالعه موردی محله کوی سیاحی اهواز)، جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، دوره‌ی 11، شماره 39، صص 69-49.
5. عبادی‌نیا، فهیمه، اجزاء شکوهی، محمد، رهنما، محمدرحیم، خوارزمی، امیدعلی، 1395، ارزیابی سناریوهای حمل‌ونقل کم کربن شهر مشهد با استفاده از رویکرد جاپای بوم‌شناختی. جغرافیا و مخاطرات محیطی، دوره‌ی 5، شماره 19، صص 129-115.
6. گنجه‌ای، امین، 1394، ارزیابی توسعه گردشگری در منطقه آزاد ارس با تأکید بر گونه شناسی گردشگری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، استاد راهنما دکتر رحیم حیدری، پردیس بین‌المللی ارس دانشگاه تبریز.
7. محمدی ده‌چشمه، مصطفی، قائدی، سهراب، پیوند، ندا، 1399، امکان‌سنجی راهبرد زیست‌محیطی شهر کربن صفر در شهرکرد، جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دوره‌ی 31، شماره 79، صص 60-41.
8. مفیدی، محمدعلی، 1396، تدوین اصول و شاخص‌های طراحی فرم محلات شهری کم‌کربن؛ مطالعه موردی: محله‌ی تجریش شهر تهران، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد گروه طراحی شهری، استاد راهنما: مریم محمدی، دانشگاه هنر تهران، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی.
9. مهرگان، منصوره، دالوند، علی، 1401، توان‌سنجی محیطی و نقش آن در توسعه شهری (مطالعه موردی: زاغه خرم‌آباد)، جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، دوره‌ی 14، شماره 51، صص 174-159.
10. Chavez, A.‚ & Ramaswami, A. 2013. Articulating a trans-boundary infrastructure supply chain greenhouse gas emission footprint for cities: Mathematical relationships and policy relevance. Energy Policy, 54, 376- 384.
11. Chen, L., & Wang, K. 2022. The spatial spillover effect of low-carbon city pilot scheme on green efficiency in China’s cities: evidence from a quasi-natural experiment. Energy Economics, 110, 1-13.
12. Cheng, J., Zeng, G., & Fang, T. 2012. The origin and connotation of low Carbon City: A conceptual framework. In 2012 Fifth International Joint Conference on Computational Sciences and Optimization (pp. 706-709). IEEE.
13. Du, X., Meng, C., Guo. Z., & Han, H. 2023. An improved approach for measuring the efficiency of low carbon city practice in China. Energy, 268, 1-12.
14. Gao, L., Zhao, Z.Y., Li, C., & Wang, C. 2022. Factors facilitating the development of low-carbon cities: evidence from China’s pilot cities. Heliyon, 8(11), 1-11.
15. Hao, S.Y. 2014. China’s path to the construction of low-carbon cities in the context of new-style urbanization. China Finance and Economic Review, 2, 1-9.
16. IEA. 2015. World Outlook Energy 2015. International Energy Agency, Secure Sustainable Together, ISBN: 978-92-64-24366-8.
17. Kennedy, S. & Sgouridis, S. 2011. Rigorous classification and carbon accounting principles for low and Zero Carbon Cities. Energy Policy, 39, 5259- 5268.
18. Liu, W., & Qin, B. 2016. Low-carbon city initiatives in China: a review from the policy paradigm perspective. Cities, 51(12), 131–138.
19. MEE (Ministry of Ecology and Environmental). 2021. Guiding Opinions on Coordinating and Strengthening Relevant Work on Tackling Climate Change and Ecological Environmental protection. Available from: http://www.mee.gov.cn/xxgk2018/xx gk/xxgk15/202101/t20210113_817275.html (in Chinese) (accessed 06.06.22).
20. Neira, M., Prüss-Ustün, A., & Mudu, P. 2018. Reduce air pollution to beat NCDs: from recognition to action. The Lancet, 392(10154), 1178-1179.
21. Peng, Y., & Bai, X. 2018. Experimenting towards a low-carbon city: policy evolution and nested structure of innovation. Journal of Cleaner Production, 174, 201–212.
22. Razak, A., & Kui, F. 2011. Low carbon cities framework and assesment system. Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air (KeTTHA).
23. Shi, X., & Xu, Y. 2022. Evaluation of China’s pilot low-carbon city program: a perspective of industrial carbon emission efficiency. Atmospheric Pollution Research, 13(6), 1-11.
24. Steijger, L.A., Buswell, R.A., Smedley, V.A., Firth, S.K., & Rowley, P. 2013. Establishing the zerocarbon performance of compact urban dwellings, Journal of building performance simulation, 6(4), 319- 334.
25. Su, M.R., Chen, B., Xing, T., Chen, C., & Yang, Z.F. 2012. Development of low-carbon city in China: Where will it go? Procedia Environmental Sciences, 13, 1143- 1148.
26. Tjan, W., Tan, R.R., & Foo, D.C.Y. 2010. A graphical representation of carbon footprint reduction for chemical processes, Journal of Cleaner Production, 18, pp. 848- 856.
27. Wang, Y., Song, Q., He, J., & Qi, Y. 2015. Developing low-carbon cities through pilots. Climate Policy, 15(sup1), 81-103.
28. Wentong, Z., & Hu, Y. 2010. Planning Strategy and Practice of Low-carbon City Construction. 46th ISOCARP Congress.
29. Wenyao, Y. 2010. Practice and Innovation of Low-carbon Concept in the Planning of Hongqiao Business District, The impact of spatial planning, urban design and built form on urban sustainability. 46th ISOCARP Congress.
30. While, A., Jonas, A.E.G., & Gibbs, D. 2009. From sustainable development to carbon control: eco-state restructuring and the politics of urban and regional. Transactions of the Institute of British Geographers, 35(1), 76-93.
31. Yang, X., & Li, R. 2018. Investigating low-carbon city: empirical study of Shanghai. Sustainability, 10(4), 1-11.
32. Zhang, Y. 2016. Low-Carbon Indicator System – Sino: Evaluating Low-Carbon City Development Level in China, Doctor of Engineering (Dr. Ing.) Thesis, University of Duisburg, Essen, Faculty of Engineering, Department Civil Engineering, Institute of City Planning and Urban Design.
33. Zhao, Z.Y., Gao, L., & Zuo, J. 2019. How national policies facilitate low carbon city development: a China study. Journal of Cleaner Production, 234, 743–754.
34. Zheng, X. 2011. Models and Policy System for Low-carbon Economic Development in China. Secretary General, China Public Economic Association.