بررسی کاربرد اغراق در اشعار کلیم کاشانی
محورهای موضوعی : ادبیات فارسی
کلید واژه: آشنایی‌زدایی, rhetoric, exaggeration, شعر کلیم کاشانی, مبالغه, eloquence, عناصر بیانی و بدیعی, Kalim Kashani’s poems, defamiliarizing,
چکیده مقاله :
مبالغه، اغراق و غلو یکی از قوی‌ترین عناصر القاء در اسلوب سبک هندی و بهترین وسیله برای تجسم بخشیدن به عواطف و اندیشه‌ها و نفوذ بر خفایای ذهن مخاطب است و در پی برجسته‌سازی از طریق هنجارگریزی و آشنایی‌زدایی و کشف مفاهیم تازه و بیگانه است و چون با دیگر شگردهای بیانی و بدیعی در هم آمیزد، التذاذ هنری و تأثیرات عمیق عاطفی و فکری بر خواننده بر جای خواهند گذاشت و از تحسین گویی و ارزش بیشتری برخوردار خواهند بود. این پژوهش حاصل تعمق در بیش از 11 هزار بیت از دیوان کلیم کاشانی است که تا کنون هیچ تحقیقی در این زمینه صورت نگرفته است. این مقاله به معرفی و تحلیل انواع بزرگ‌نمایی، عناصر به کار رفته و جایگاه آنها پرداخته است. روش کار بر پایه توصیف و تحلیل داده‌ها از دیدگاه اسلوب بلاغت است. با تأمل درمی‌یابیم که چگونه کلیم با شگردهای مختلف و هنجارگریزی معنایی برای تأکید و القای اندیشه‌های خود عناصر بدبعی و بیانی را با بسامدی قابل توجه و در اشکال و ساخنارهای مختلف درهم آمیخته و با بهره‌گیری از این شگرد بلاغی به تشخّص سبکی رسیده است.
Exaggeration,,as the most powerful element of induction in the Indian style, is the most effective tool for materializing emotions and thoughts and also for penetrating into the hidden minds of the addressees. Exaggeration is aimed at defamiliarizing, discovering, and reaching unfamiliar and new meanings and concepts. When exaggeration is used along with other rhetoric and eloquence methods, it can have great emotional and mental effect on the readers and also create great artistic pleasure for them, and will be valued and admired more. Although this magnifying tool has frequently been used in Kalim Kashani’s poems, no study has been done to examine the use of exaggeration in this book. Accordingly, this study aimed at examining Kalim Kashani’s skillful use of different language methods in an exaggerative way through studying more than 11000 verses of his poems. This article introduces and analyses different kinds of magnifying and their elements. The data were analyzed descriptively from the perspective of rhetorical techniques. The frequency and position of various facets of exaggeration was studied. The results show that exaggeration is one of the most significant elements Kalim Kashani has used to express and induce his ideas; he has integrated differentrhetoric and eloquence methods skillfully in different forms and various structures with considerable frequency.
1ـ بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر. دیوان بیدل. به تصحیح بهداروند، چاپ دوم، تهران: نگاه، 1383.
2ـ راست‌گو، سید محمد. فن بدیع. کاشان: نشر مرسل 1376.
3ـ شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. صور خیال در شعر فارسی. تهران: نشر آگاه، 1375.
4ـ شمس لنگرودی، محمد. گردباد شور و جنون. تهران: نشر آدینه، 1366.
5ـ شمیسا، سیروس، بدیع. تهران: نشر میترا، 1383.
6ـ صائب، میرزا محمد‌علی. دیوان صائب. با مقدمه امیر فیروز کوهی، تهران: انجمن آثار ملی ایران، 1345.
7ـ صفوی، کوروش. از زبان‌شناسی به ادبیات. جلد دوم، تهران: انتشارات سوره مهر، 1390.
8ـ عرفی شیرازی، محمد. دیوان عرفی. به تصحیح حسین پرتو بیضایی، چاپ دوم، تهران: انتشارات سنایی، 1382.
9ـ فشارکی، محمد. نقد بدیع. چاپ هفتم، تهران: نشرسمت، 1395.
10ـ کزازی، میر جلال‌الدین، بدیع. تهران: نشر مرکز، 1374.
11ـ کلیم، میرزا ابوطالب. دیوان کلیم کاشانی. به تصحیح حسین پرتو بیضایی، چاپ دوم، تهران: انتشارات سنایی، 1391.
12ـ وحیدیان کامیار، تقی. بدیع از دید زیباشناسی. تهران: نشر سمت، 1383.
13ـ همایی، جلال‌الدین. فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: نشر هما، 1379.
_||_