بلاغت تصویر در ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی
محورهای موضوعی : ادبیات فارسی
کلید واژه: Illustration, ویس و رامین, تصویرگرایی, فخرالدّین اسعد, بیان و بدیع, Fakhruddin Asad, Wis and Ramin, Expression and Excellence,
چکیده مقاله :
ویس و رامین منظومة عاشقانه‌ای است که فخرالدّین اسعدگرگانی در قرن پنجم هجری آن را سروده. این اثر از جهت سبک و بیان، قدیمی ترین منظومۀ عاشقانه ای است که به صورت کامل به دست ما رسیده است. ذهن خلاق فخرالدّین اسعد در عرصة صورت‌گری، تخیّل و الهام را با هنرنمایی های کلامی چنان در هم آمیخته که حالات عاطفی و نفسانی و برهان‌سازی های دشوار خود را عمدتاً در قالب عناصر تصویرساز تشبیه و استعاره جلوه گر ساخته است. هدف مقالة حاضر آن است که در حوزة تصویرگرایی و ابزارهای آن، منظومة ویس و رامین را در دو شاخة بیان و بعضی از صنایع پر کاربرد، مورد بررسی قرار دهد. فخرالدّین اسعد برای این که تأثیر کلام و قدرت بیان خود را به مراتب بیشتر و عمیق تر سازد از هنرهای بیانی و برخی از صنایع بدیعی با توانمندی استفاده نموده، این پژوهش پس از بررسی منظومة ویس و رامین با روش آماری و سپس تحلیل گونه ای بر محتوای آن نشان می دهد که فخرالدّین اسعد، ضمن بیشترین استفاده از هنر بیانی تشبیه در متن، تصویر را در خدمت موضوع غنایی و عاشقانه و بیان اندیشه های خود قرار داده است.
Wis and Ramin is a romantic poetry composed by Fakhroddin Asad gorgani in the 5th century AH. This work, in terms of style and expression, is the oldest romantic poems that has come to our hand untouched. The creative mind of Fakhredin Asad in the field of formalism, imagination, and inspiration has been interwoven with verbal theater so that the emotional states and difficult arguments of his arrogance are largely shaped in the form of illustrating elements and metaphors. The aim of the present paper is to examine, the poem of Wis and Ramin in two branches of expression and some of the most applied poetic systems, in the field of illustration. Fakhreddin Asad has used expressive arts and some innovative poetic systems with the ability to make the word and speech power more profound and more profitable. This research, following the review of the Wis and Ramin poem is done by statistical and then analytical methods. Its content indicates that Fakhruddin Asad, while making the most of the archetypal expression in the text, has put the picture in the service of the theme of romance and expressing his thoughts.
1ـ اسلامی ندوشن، محمدعلی. از رودکی تا بهار. تهران: انتشارات نغمة زندگی، 1383.
2ـ پورنامداریان، تقی. سفر در مه. تهران: انتشارات نگاه، چاپ دوم، 1381.
3ـ تجلیل، جلیل. شرح درد اشتیاق. تهران: انتشارات سروش، ۱۳۸۷.
4ـ شفیعی‌کدکنی، محمد‌رضا. صورخیال در شعر فارسی. تهران: انتشارات آگاه، چاپ هفتم، ۱۳۷۸.
5ـ شمس قیس رازی. المعجم فی المعاییر اشعار عجم. تصحیح محمد قزوینی و مدرس رضوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1338.
6ـ شمیسا، سیروس. نگاهی تازه به بدیع. تهران: انتشارات فردوسی، چاپ دهم، ۱۳۷۸.
7ـ فتوحی، محمود. بلاغت تصویر. تهران نشر سخن، ۱۳۸۶.
8ـ فخرالدین اسعد گرگانی. ویس و رامین. تصحیح محمد روشن، تهران: صدای معاصر، 1381.
9ـ فروزان‌فر، بدیع‌الزمان. سخن و سخنوران. تهران: انتشارات خوارزمی، چاپ دوم، 1350.
10ـ محمدعوفی. مقدمه و تصحیح علامة قزوینی. تهران: انتشارات کتاب فروشی فخر رازی، ۱۳۶۱.
11ـ همایی، جلال‌الدین. معانی و بیان. تهران: نشر هما، ۱۳۷۳.
_||_