بازتاب زیباشناختی سیمای پیامبران و امامان در دیوان سلیم تهرانی
محورهای موضوعی : ادبیات فارسی
کلید واژه: موسیقی شعر, aesthetics, زیبایی‌شناسی, داستان پیامبران و امامان, صور خیال, دیوان سلیم, the story of the Prophets and Imams, Imagination forma, The music of poem, Divine Salim,
چکیده مقاله :
حوزة هنر و زیبایی در حقیقت یکی از میدان‌های جنجال برانگیز معارف بشری و در این میان از جان مایه‌های ادبیات و امری جدایی‌ناپذیر از شعر است. زندگی و سرنوشت پیامبران و امامان به عنوان انسان‌هایی کامل، یکی از غنی‌ترین منابع الهام در شکل‌گیری آثار هنری و ادبی، همواره سرچشمه مضمون آفرینی و تصویرسازی شاعران و نویسندگان در ادب فارسی بوده است. آنچه در این مقاله به آن پرداخته می‌شود، بررسی سرگذشت پیامبران و امامان در دیوان سلیم از منظر زیبایی‌شناختی است. این شاعر سبک هندی با طرح هنرمندانه اشعارش از سرگذشت 12 پیامبر و 3 امام بهره برده که جلوه‌های زندگی حضرت خضر (ع) بالاترین بسامد را دارد. روش این پژوهش از نظر ماهیت، توصیفی ـ تحلیلی و از نظر هدف نظری است و مطالب آن از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و با هدف شناخت و معرفی جنبه‌های زیبایی شناختی در سیمای پیامبران و امامان در این اشعار تدوین شده است. شعر این شاعر سبک هندی از نمودهای فراوان زیبایی‌شناسی و شیوه‌های بلاغی گوناگون مانند تشبیه و اغراق بهره جسته است. وی با این شگردها، کوشیده است توصیف‌هایی دقیق و روشن از موضوع‌های شعری‌اش ارایه کند.
The field of art and beauty is in fact one of the most controversial fields of human learning and among these are the traces of literature and the integral part of poetry. The life and destiny of the Prophets and Imams as complete human beings. And one of the richest sources of inspiration in the formation of literary and artistic works it has always been the source of the creation and illustration of poets and writers in Persian literature What this article is about a study of the story of the Prophets in the Divine Salim is aesthetic The poet of Indian style, with the artistic design of his poems, used the story of the 12 rophets and 3 imams the effects of the life of Khezr have the best frequency. The methodology of this research is of a descriptive-analytical nature and in terms of theoretical purpose and its content through library studies with the aim of recognizing and introducing aesthetic aspects.In the form of prophets and imams in these poems the poem of this Indian poet is an expression of many aesthetics and various rhetorical practices It is like a prominent exaggeration. He has tried with these tales provide clear and detailed descriptions of his poetic topics.
1ـ پورنامداریان، تقی. داستان پیامبران در کلیات شمس، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1364.
2ـ تجلیل، جلیل. معانی و بیان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ پنجم، 1370.
3ـ سلیم تهرانی، محمدقلی. دیوان.، به کوشش محمد قهرمان، تهران: انتشارات نگاه، 1385.
4ـ شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. صور خیال در شعر فارسی. تهران: انتشارات آگاه، تهران، 1350.
5ـ شمس قیس. المعجم فی المعائیر الاشعار العجم.، به کوشش سیرویس شمیسا، تهران: انتشارات فردوس، 1373.
6ـ شمیسا، سیرویس. فرهنگ تلمیحات و اشارات داستانی. تهران: انتشارات فردوس، 1373.
7ـ صیاد‌کوه، مقدمهای برنقد زیبایی‌شناسی. تهران: نشر روزگار، 1386.
8ـ علوی‌مقدم، محمد؛ اشرف‌زاده، رضا. معانی و بیان. تهران: انتشارات سمت، 1390.
9ـ قرشی، محمد‌حسین، «مجموعه مقالات اولین همایش ادبیات کودکان و نوجوانان»، بیرجند، گلرو، 1383.
10ـ کزازی، میرجلال الدین. زیباشناسی سخن پارسی(بیان). تهران: نشر مرکز، کتاب ماد تهران، چاپ دوم، 1370.
11ـ گیوی، احمد؛ انوری،حسن. دستور زبان فارسی1. تهران: انتشارات فاطمی، 1380.
12ـ نفیسی،آذر، «چشمها را باید شست»، مجله کلک، شماره 2، 1369.
13ـ نیشابوری، ابواسحق، قصص الانبیا. به اهتمام حبیب یغمایی، تهران: بنیاد نشر و ترجمه کتاب، 1364.
14ـ همایی، جلال‌الدین. فنون بلاغت و صناعت ادبی. تهران: نشر اهورا، 1389.
_||_