«گزارههای شعاری» و زمینههای پیدایش آن در داستانهای «سیمین دانشور» بر پایه دیدگاه «بختین»
محورهای موضوعی : ادبیات فارسیفرشته رستمی 1 , مسعود کشاورز 2
1 - نویسنده
2 - نویسنده
کلید واژه: داستان, دانشور, بختین, زمینه, گزارههای شعاری,
چکیده مقاله :
این پژوهش با توجه به دست آوردهای میخاییل بختین (1975-1895) آهنگ آن دارد که شعار در داستان های سیمین دانشور را کندوکاو نماید. پیش پندار آغازین این جستار آن است که دانشور روند داستان نویسی را به سوی گزاره های شعاری کشانده است. هر چه از نخستین نوشته های او به پایان آن ها نزدیک می شویم، گرایش به شعار چنان گسترده می شود که داستان، ماهیت خود را از دست داده و بیش تر نقش و نگاشتی از تک گویی در آن دیده میشود. از این رو گرایش به شعار که یکی از نشانه های متنِ تک گوست، چندصدایی را در این داستان ها بسیار کم رنگ ساخته است. این گزاره های شعاری چیده شده در داستان هستند، قلمرو خاصی ندارند و ماهیت آن ها گفت وگویی نیست؛ بنابراین مکالمه پویا نیز در این بخشها وجود ندارد. این نوشتار با یاری از اندیشه ها و نوشته های بختین به بررسی نوشتار گزاره ای در داستان های دانشور پرداخته است. در این میان پنج زمینه در داستان ها وجود دارد که بسترساز شعاری شدن داستان ها گردیده است. این جستار، ویژگی هایی را که گزاره های شعاری در آن پدید آمده اند، بررسی کرده است. گردآوری داده ها به پشتیبانی فن کتابخانه ای و فیش برداری انجام یافته، همچنین داده های آماری که بر پایه واحد جمله گردآوری گشته اند، نمودار پراکندگی شعارها در داستان های کوتاه و بخش های چندگانه رمان ها است که بررسی آن با روش تحلیلی–توصیفی انجام شده است.