بررسی سبک و شیوة خیام در رباعی از منظر آرایه‌های ادبی
محورهای موضوعی : ادبیات فارسی
کلید واژه: سبک, خیام, Khayyam, style, رباعی, Literary Arrays, آرایه‌های ادبی, Rubayyee,
چکیده مقاله :
سبک و شیوة هر یک از شاعران در اشعارشان نهفته است. با مطالعه و بررسی آثار و اشعار شاعران می‌توان به شیوة سرایش آنان پی برد. بی گمان برای شناخت شیوة شاعری خیام نیز باید در رباعیات وی تأمّل کنیم. هر چند وجود رباعیاتی که دیگران به خیام نسبت داده‌اند کار را بر پژوهنده دشوار می‌سازد، ولی به هر روی بهترین مأخذ برای بررسی سبک و شیوة شاعری خیام، رباعیاتی است که از وی به یادگار مانده است. از آن‌جا که یکی از شاخص‌های سبک‌شناسی در آثار شاعران، مطالعه و بررسی میزان و چگونگی استفادة آنان از آرایه‌های ادبی است؛ بنا بر این با توجّه به این پرسش که آیا می‌توان از راه بررسی آرایه‌ها به شیوة سخن خیام نیز پی برد، در این جستار کوشش شده است از منظر میزان و کیفیّت استفاده و به کارگیری آرایه‌های ادبی به بررسی سبک و شیوة خیام در سرایش رباعی پرداخته شود.
The style and method of each of poets is hidden in their poems. By studying and investigating the works in poems of poets it can be understood that their way of compose; undoubtedly, to know Khayyam's way of poetry, too, we should contemplate in his Rubayyat. However, with respect to Rubayyat that others attribute to Khayyam, it makes the work difficult to the researcher. But in a way the best source to investigate the style and way of Khayyam's poetry is the Rubayyat that are left by him. In so far as one of indexes of methodology in the work of poems is the study and survey of the rate and way of utilizing them in literary arrays; thus, regarding this question that if we can find out Khayyam's speech method through investigating arrays, in this study, it is briefly tried to survey the style and method of Khayyam in the case of quality use and its application in literary arrays.
منابع و مآخذ
1ـ احمدنژاد، کامل. تاریخ ادبیات و سبک‌شناسی. تهران: شرکت چاپ و نشر ایران، 1373.
2ـ اسلامی ندوشن، محمّدعلی. جام جهان‌بین. تهران: قطره، چاپ سوم، 1391.
3ـ حسن‌لی، کاووس؛ حسام‌پور، سعید، «قرینه‌گرایی خیام در رباعیات»، نشریة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی باهنرکرمان، شمارة 17، 1384.
4ـ خیام، عمر بن ابراهیم. رباعیات خیام. به تصحیح محمدعلی فروغی و دکتر قاسم غنی. تهران: پاکتاب، 1385.
5ـ دری، نجمه؛ بردبار، مهتا. «کوزه‌گر عقل‌آفرین» نشریة بهار ادب، شمارة اوّل، 1392.
6ـ دشتی، علی. دمی با خیام. تهران: زوّار، چاپ اول، 1390.
7ـ زرین‌کوب، عبدالحسین. با کاروان حلّه. تهران: انتشارات علمی، چاپ ششم، 1370.
8ـ شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا. صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه، چاپ چهارم، 1370.
9ـ صفا، ذبیح الله. تاریخ ادبیات ایران. تهران: ققنوس، چاپ هشتم، 1368.
10ـ فولادوند، محمّدمهدی. خیام‌شناسی. تهران: موسسة الست فردا، 1379.
11ـ قنبری، محمّدرضا. خیام‌نامه. تهران: زوّار، چاپ چهارم، 1389.
12ـ کزّازی، میرجلال‌الدّین. بدیع. تهران:کتاب ماد، چاپ سوم. 1374.
13ـ ـــــ ، ـــــــــــــ . بیان. تهران: کتاب ماد، چاپ هشتم، 1387.
14ـ ـــــ ، ـــــــــــــ . در ّدریای دری. تهران: نشرمرکز، چاپ دوم، 1380.
15ـ ـــــ ، ـــــــــــــ . معانی. تهران: کتاب ماد، چاپ هفتم، 1387.
16ـ ـــــ ، ـــــــــــــ . آب و آیینه. تبریز: آیدین، چاپ اول، 1384.
17ـ محسنی، احمد. «سبک هنری شعر خیام» نشریة نامة پارسی، شمارة اوّل، 1385.
18ـ هدایت، صادق. ترانه‌های خیام. تهران: انتشارات علمی، 1356.
19ـ یوسفی، غلامحسین. چشمة روشن. تهران: انتشارات علمی، چاپ سوم، 1370.
_||_