برجستهسازیهای نحوی و واژگانی حسین منزوی در شعر
محورهای موضوعی : ادبیات فارسی
کلید واژه: Extra Regularity, هنجارگریزی, deviation, Hossein Monzavi, غزل معاصر, foregrounding, برجسته&lrm, سازی, زبان شعری, قاعده&lrm, افزایی, Poetry Language,
چکیده مقاله :
برجسته‌سازی از زیرشاخههای نقد فرمالیستی است که در آن نقدهایی که با ادبی‌بودن یک متن مرتبط است مورد توجه قرار می‌گیرد. با توجه به این نظریه شاعران و نویسندگان در آثار خویش برای جلوگیری از تکرار و یکنواختی ملالآور، دست به خلّاقیّت می‌زنند و با هنجارگریزیها، قاعدهکاهیها و یا قاعدهافزاییهایی که در سطح زبان انجام می‌دهند، سطح زبانی کلام را از حالت رکود خارج می‌سازند. از آنجا که حسین منزوی در عرصۀ غزل، ابتکارات بسیاری در زمینۀ شعر دارد، در این جستار سعی شده است به بررسی برجستهسازیهای وی در زمینۀ نحو و واژگان پرداخته شود. هدف از این نوشتار که به روش تحلیل محتوا با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی انجام شده، دست یافتن به عواملی است که سبب برجسته شدن نحوی و واژگانی این شاعر شده است. حاصل بررسی‌ها گویای این است که حسین منزوی از طریق قاعده‌کاهی و یا قاعدهافزایی اشعارش را برجسته نموده است، که این برجسته‌سازی همۀ سطوح زبان اشعار وی را در بر گرفته است و مهم‌ترین راز موفقیّت شاعر در برجسته‌سازی ترکیب دو شیوۀ سنّتی و نو بوده است.
Foregrounding is a subcategory of formalist criticisms in which those criticisms that are associated with the literacy of a text are considered. Regarding this theory, poets and writers in order to avoid tedious repetition and monotony, try to create creativity and through applying deviation, extra regularity on the surface of language, change the linguistic surface of speech from recession. Since Hussain Monzavi is one of the contemporary competent poets in the field of sonnet, he has many initiatives in poetry. Therefore, the present paper by the use of descriptive- analytic approach aims to investigate the lexical and syntactic foregrounding in the poetry of Monzavi. The aim of this research is to reveal the elements which can cause the lexical and syntactic foregrounding in his poems. The results of the study indicated that Monzavi has highlighted his poetry through deviation, extra regularity and thisforegrounding is evident in in all levels of his poetic language and the main secret of the poet's success in foregrounding is the combination of both the traditional and the new methods.
منابع و مآخذ
1ـ حسن‌لی، کاووس. گونههای نوآوری در شعر معاصر ایران. تهران: ثالث، 1383.
2ـ حسینپور چافی، علی. جریان‌های معاصر فارسی از کودتای (1332) تا انقلاب (1357). تهران: امیرکبیر، 1384.
3ـ دشتی، نصرالله. «شیوه‌های نوآوری در شعر معاصر». مجله رشد آموزش زبان و ادب فارسی، زمستان، شماره 100، 1390، صص 150-155.
4ـ روزبه، محمدرضا. سیر تحوّل در غزل فارسی. تهران: انتشارات روزنه، 1378.
5ـ ــــ، ـــــــــ . ادبیّات مـعاصر ایران (شعر). تهران: روزگار، 1381.
6ـ شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. موسیقی شعر. تهران: آگاه، 1384.
7ـ شمیسا، سیروس. نگاهی به بدیع. تهران: میترا، 1384
8ـ صفوی، کوروش. از زبان‌شناسی به ادبیّات. تهران: انتشارات سورۀ مهر، 1390
9ـ کاخی، مرتضی. باغ بی‌برگی؛ یادنامۀ اخوان ثالث. تهران: انتشارات آگاه، 1370.
10ـ کاظمی، روح الله. سیب نقرهای ماه؛ نقد غزلهای حسین منزوی. تهران: مروارید، 1388.
11ـ منزوی، حسین. حنجرۀ زخمی تغزّل. تهران: آفرینش، 1387.
12ـ ــــ، ـــــــــ . مجموعۀ اشعار، به کوشش فتحی. تهران: انتشارات نگاه، 1391.
13ـ نیرومند، کریم. سخنوران و خطاطان زنجان. زنجان: مؤسّسه مطبوعاتی زعفری، 1347.
_||_