جهان‌بینی در ساختار داستان کوتاه
محورهای موضوعی : ادبیات فارسی
کلید واژه: داستان, شعر و داستان, اجتماع و جامعه‌شناسی, نویسنده داستان,
چکیده مقاله :
نوع ادبی داستان کوتاه، در قرن نوزدهم، در اروپا پرورده و تلطیف شد. در همین قرن، فرد اندک‌اندک، به عنوان یگانه وارث آن جهان عرضِ وجود کرد که در آن، جهان‌بینی دینی در حال فروپاشی بود. تصادفی نبود که ادبیات نوین ایران با داستان کوتاه آغاز شد و نخست و پیش از همه تا جنگ جهانی دوم به صورت داستان‌های کوتاه به عرصه در آمد. ساخت داستان کوتاه، جایگاه شاخص راوی و تأکید بر تفسیر در جهان کوچک متن داستان، همه و همه، نویسندگان ایرانی را در تلاش برای بیان خود‌آگاهی و تجارب انسان در قرن بیستم مجذوب خود ساختند. در مقاله حاضر به مقوله‌هایی نظیر؛ تعریف داستان، تفاوت شعر و داستان، داستان و اجتماع، تأثیر علم جامعه‌شناسی در داستان، هدف داستان و مشخصه‌های نویسنده داستان پرداخته شده است.
منابع و مآخذ
1 ــ ایوبی، مهدی. نقش داستان در سینما. مجله سینما و تئاتر. شماره 6.
2 ــ براهنی، رضا. قصه‌نویسی. انتشارات اشرفی. (1348).
3 ــ بیشاب، لئونارد. درس‌هایی درباره داستان‌نویسی. محسن سلیمانی. نشر سوره. (1378).
4 ــ پراب، ولادیمیر. ریخت‌شناسی قصه. مدیا کاشیگر. نشر روز. (1368).
5 ــ پدرسن، کلاوس. جهان‌بینی در ایران پیش از انقلاب، ترجمه احمد سمیعی، تهران: نشر فرهنگستان زبان و ادب فارسی، (1386).
6 ــ تقیان، لاله. نقد تئاتر چیست؟ مجله نمایش. شماره 10.
7 ــ حجوانی، مهدی. مایه داستان. حوزه هنر. (1372).
8 ــ دیچز، دیوید. شیوه‌های نقد ادبی. غلامحسین یوسفی، ابراهیم صدقیانی. انتشارات علمی. (1366).
9 ــ سیاسی، علی‌اکبر. نظریه‌های شخصیت. انتشارات دانشگاه تهران. (1356).
10 ــ سید حسینی، رضا. (1376) مکتب‌های ادبی. چاپ یازدهم. تهران: انتشارات نگاه.
11 ــ سیمون، ژرژ. هنر سخن گفتن. اسماعیل سعدی. نشر اقبال. (1325).
12 ــ شریفیان، مهدی. افسانه واقعی‌تر از واقعیت. انتشارات دانشگاه بوعلی همدان. (1386).
13 ــ شمیسا، سیروس. سبک شناسی نثر. نشر مرکز. (1367).
14 ــ فوکو، میشل. این یک چپق نیست. مانی حقیقت. نشر مرکز. (1377).
15 ــ کاتوزیان، محمدعلی. جمال‌زاده شناسی. نشر مرکز. (1385).
16 ــ گلشیری، احمد. داستان و نقد داستان. جی نشر سپاهان(1368).
17 ــ گنجی، اکبر. سنت، مدرنیته، پست مدرن. مؤسسه صراط. (1376).
18 ــ میرصادقی، جمال. عناصر داستان. انتشارات شفا. (1367).
19 ــ نفیسی، آذر. واقعیت در رمان مدرن. کیهان فرهنگی. سال ششم. شماره هشتم.
20 ــ هاثورن، جرمی. رئالیسم و مدرنیسم و پست مدرنیسم در ادبیات داستانی. مژده دقیقی. مجله کیان. شماره 28.
_||_