بررسی زیبایی شناسی و مقایسه شکواییه های شخصی در اشعار سعدی شیرازی و صائب تبریزی

محورهای موضوعی : ادبیات فارسی

طیبه علیزاده ¹ (دانشجوی دوره دکتری)
محمدرضا اسعد ² (استادیار و عضوهیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک،اراک،ایران)
مجید عزیزی ³ (استادیار و عضوهیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک،اراک ،ایران)

تاریخ دریافت : 1399/11/01 تاریخ پذیرش : 1399/12/28 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: اعتراض, شکواییه, شکایت,

چکیده مقاله :

انسان در طول زندگی با آلام و مصایب مختلفی روبرو می گردد و چون خود را ناتوان از دفع آنها می یابد، زبان به اعتراض و گله و شکایت می گشاید و در برابر آن رویدادهای تلخ شکوه و ناله سر می دهد؛ و از آنجا که نگرش شعرا به جهان هستی غیر از نگاه انسانهای عادی است، شکوه های آنها نیز با شکوه های مردم معمولی متفاوت است. آنها با زبان خاص و شیوة بیان منحصر به فردی که دارند، شکایت های خود و مردم از شرایط و اوضاع نامساعد زندگی را، در اشعار خویش منعکس می کنند. سعدی شیرازی و صائب تبریزی نیز از جمله شاعران سبک عراقی و هندی هستند که در اشعار خود به موضوع شکواییه پرداخته و در انواع مختلف شکواییه اشعاری سروده اند. در پژوهش حاضر که به روش تحلیل محتوایی انجام گرفته است به بررسی و مقایسة شکواییه های شخصی در اشعار سعدی و صائب پرداخته ایم. براساس نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر، در اشعار سعدی، شکوه از فراق یار بیشترین بسامد را در میان شکواییه های شخصی دارد و موضوعات دیگری همچون: شکوه از جور و جفای معشوق، شکوه از رقیب، گله و شکایت از غم، شکوه از تنهایی، شکایت از ناکامی، گله از فقر و نداری و شکوه از پیری، به ترتیب از نظر میزان بسامد در مراتب بعدی قرار دارند. لیکن در دیوان صائب، شکوه از جور و جفای معشوق بیشترین بسامد را دارد

چکیده انگلیسی:

Man faces various pains and sufferings during his life and because he finds himself incapable of repelling them, he opens his mouth to protest, complain and complains about bitter events; And since the poets' view of the universe is different from that of ordinary human beings, their glories are different from those of ordinary people. With their special language and unique way of expressing themselves, they reflect their and people's complaints about the unfavorable living conditions in their poems. Saadi Shirazi and Saeb Tabrizi are also among the Iraqi and Indian poets who have dealt with the subject of complaints in their poems and have written poems in different types of complaints. In the present study, which has been done by content analysis method, we have examined and compared personal complaints in Saadi and Saeb poems. According to the results of the present study, in Saadi's poems, the glory of parting has the highest frequency among personal complaints, and other topics such as: glory of the persecution of the beloved, glory of the rival, complaint and grief, glory of loneliness Complaints of failure, complaining of poverty and deprivation, and complaining of old age are in order of frequency, respectively. But in Saeb Divan, the glory of the persecution of the beloved has the highest frequency, and other subjects such as: the glory of separation, complaining of failure, the glory of old age,

منابع و مأخذ:

منابع

1ـ دهخدا، علی‏اکبر. لغت نامه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1377.

2ـ رزمجو، حسین. انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی. مشهد: آستان قدس رضوی، 1370.

3ـ سرامی، قدمعلی. بث الشکوی. www. Encyclo paedia islamica.com/madkhal PHP sid=492.1389.

4ـ سعدی، مصلح‏الدین. کلیات سعدی، تصحیح محمدعلی فروغی. تهران: انتشارات ققنوس، چاپ دهم، 1388.

5ـ شمیسا، سیروس. انواع ادبی. تهران: چاپ میترا، چاپ پنجم، 1389.

6ـ صائب، محمدعلی. دیوان. تصحیح محمد قهرمان، 6 ج. تهران: انتشارات علمی ـ فرهنگی چاپ اول، 1364.

7ـ مؤتمن، زین‏العابدین. شعر و ادب فارسی. بی جا: زرین، چاپ دوّم، 1364.

8ـ یاحقّی، محمدجعفر. بث الشکوی. دانشنامۀ زبان و ادب فارسی. به سرپرستی اسماعیل سعادت. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1384.