بررسی هنجارگریزی نحوی در خاطره نگاشت های دفاع مقدس
محورهای موضوعی : ادبیات فارسی
افسانه درمیانی
1
(دانشیار)
کلید واژه: خاطره‌نگاشت‌ها, ادبیات دفاع مقدس, لایة نحوی, هنجارگریزی,
چکیده مقاله :
خاطره‌نویسی یکی از مهمترین رویکردهای روایت‌گری در ادبیات دفاع مقدس می‌باشد و تاثیری در خاطره نویسی ادبیات فارسی گذاشته است. از این رو بررسی سبک‌شناسی آن در سیر تطور ادبیات فارسی قابل تامل است. این مقاله به بررسی هنجارگریزی و نوآوری در لایه نحوی که می‌تواند زبان را از زبان هنجار متمایز سازد و به نوعی باعث برجسته‌سازی گردد، می‌پردازد. یکی از انواع هنجارگریزی که نویسنده برای آفرینش اثر ادبی به کار می‌گیرد، هنجارگریزی نحوی یا گریز از قواعد نحوی حاکم بر زبان است؛ نویسنده نظم و ساختار حاکم بر زبان را به هم می‌ریزد و به از امکانات دستوری زبان در جهت برجسته‌نمودن متن استفاده می‌کند و در واقع سعی در هنرآفرینی در این حوزه می‌کند. اما از آنجا که زبان خاطره نگاشت‌ها وارد حوزه زیر معیار و شکسته می‌گردد برجستگی هنری در این آثار دیده نمی‌شود.اما از آنجا که زبان خاطره نگاشت‌ها وارد حوزه زیر معیار و شکسته می‌گردد برجستگی هنری در این آثار دیده نمی‌شود.
Memoir writing is one of the most important narrative approaches in the sacred defense literature and has had an impact on the memory of Persian literature. Therefore, the study of its stylistics in the development of Persian literature can be considered. This paper examines normality and innovation in a syntactic layer that can distinguish language from the normative language and somehow highlights it. One of the types of normative writing used by the writer to create literary work is syntactic normality or the avoidance of syntactic rules governing language; the author disrupts the ruling order of the language, and emphasizes the grammatical features of language. It uses the text and in fact tries to create the arts in this field. But since the language of the memory of the maps falls into the sub-standard and broken, the artistic prominence in these works is not seen. But since the language of the memory of the maps falls into the sub-standard and broken, the artistic prominence in these works is not seen.
منابع و مآخذ
کتابها
1ـ آباد، معصومه. من زندهام. تهران: بروج، 1393.
2ـ احمدی، بابک. ساختار و تدویل متن. تهران: مرکز، چاپ دهم، 1386.
3ـ انوری، حسن؛ احمدی گیوی، حسن. دستور زبان فارسی 2. ویرایش دوم، تهران: انتشارات فاطمی، 1389.
4ـ ایگلتون، تری. پیش درامدی بر نظریه ادبی. ترجمۀ عباس منجر. تهران: نشر مرکز، 1380.
5ـ بختیاری دانشور، داوود. ما همه سرباز بودیم (خاطرات اسیر مهدی تجر). تهران: سوره مهر، 1390.
6ـ حسینی، سیده زهرا. دا. تهران: سورة مهر، 1392.
7ـ خانلری، پرویز. دستور زبان فارسی. تهران: انتشارات توس، 1388.
8ـ دهقان، احمد. خاک و خاطره. تهران: صریر، 1386.
9ـ رحیمی، مصطفی. بابانظر (خاطرات شهید محمدحسن نظرنژاد). تهران: سورۀ مهر، 1388.
10ـ سارلی، ناصرقلی. زبان فارسی معیار. تهران: نشر هرمس، 1387.
11ـ سپهری، معصومه. لشکر خوبان» (خاطرات مهدی قلی رضایی). تهران: سورۀ مهر، 1391.
12ـ شریعت، محمدجواد. دستور زبان فارسی. اصفهان: نشر مشعل، 1350.
13ـ شکری، سیدمحمد. خط فکه. تهران: سورۀ مهر، 1389.
14ـ شمس لنگرودی، محمدتقی. تاریخ تحلیلی شعر نو. تهران: نشر مرکز، چاپ چهارم، 1381.
15ـ صبوری، راحله. مهمان صخرهها (خاطرات سرهنگ خلبان محمد غلامحسینی). تهران: سورۀ مهر، 1390.
16 ـ صفوی، کوروش. از زبانشناسی به ادبیات. تهران: سورۀ مهر، 1383.
17ـ ضرابی زاده، بهناز. دختر شینا (روایتی از زندگی همسر شهید حاج ستار ابراهیمی هژیر). تهران: سورۀ مهر، 1393.
19ـ عطار، فریدالدین. مختارنامه (مجموعۀ رباعیات). تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: انتشارات توس، 1393.
20ـ کاظمی، محسن. شبها بیمهتاب (خاطرات سرهنگ شهابالدین شهبازی). تهران: سورۀ مهر، 1389.
21ـ کافی، غلامرضا. پژوهشنامه ادبیات انقلاب اسلام و دفاع مقدس. تهران: مجتمع فرهنگی عاشورا، 1393.
22 ـ مخدومی، رحیم. جنگ پابرهنه. تهران: سورۀ مهر، 1388.
23ـ مستشارنیا، عفت و خانلری، پرویز. دستورتاریخیزبانفارسی. تهران: انتشارات توس، 1372.
23ـ یوسفزاده، احمد. آن بیست و سه نفر. تهران: سورۀ مهر، 1392.
مقالهها
1ـ شهدادی، احمد. «زبان معیار، تعریف و نشانه»، مجلۀ پژوهش حوزه و دانشگاه، شمارۀ 24 و23، 1384.
2ـ کردبچه، لیلی. «بررسی و تحلیل نوآوری و کهن گرایی در زبان شعر معاصر».پایان نامۀ دکتری، دانشگاه اصفهان، 1393.
3ـ وحیدیان کامیار، تقی. «فعلهای یک شناسه»، نامة فرهنگستان، شمارۀ 6، دورة 2، 1382، صص 29-37.
_||_