صحت‌سنجی دادههای بارندگی ایستگاه‌های غیرثبات سازمان هواشناسی و تماب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه
محورهای موضوعی : مدیریت آب در مزرعه با هدف بهبود شاخص های مدیریتی آبیارینوید قاجارنیا 1 , عبدالمجید لیاقت 2 , پیمان دانش‌کار آراسته 3
1 - دانشجوی دکتری؛ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی؛ پردیس کشاورزی و منابع طبیعی؛ دانشگاه تهران؛ تهران؛ ایران
2 - استاد؛ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی؛ پردیس کشاورزی و منابع طبیعی؛ دانشگاه تهران؛ تهران؛ ایران
3 - استادیار؛ گروه علوم و مهندسی آب؛ دانشکده فنی و مهندسی؛ دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)؛ قزوین؛ ایران
کلید واژه: آزمون همگنی, سری زمانی بارندگی, حوضه آبریز دریاچه ارومیه, نرم افزار XLSTAT (2013),
چکیده مقاله :
پیش‌بینی و تصمیم‌گیری صحیح در مدیریت و حفاظت از منابع آب نیازمند در دست داشتن برآوردهای درست و مطمئن از بارندگی است. لذا بررسی صحت داده های سری های زمانی قبل از آغاز تحقیق، یک بخش معمول و اجتناب ناپذیر در مطالعات هیدرولوژی و منابع آب است. برای این منظور، سری زمانی داده ها با استفاده از آزمون های آماری مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورت نیاز، ناهمگنی ها و نوسانات نامحتمل داده ها اصلاح و یا حذف می شوند. هرچند معمولاً گذر موفق سری های زمانی از آزمون های آماری از لحاظ علمی صحت داده ها را تأیید می کند ولی بررسی های دقیق تر سری های زمانی ممکن است شواهد متفاوتی را عیان سازند. لذا در این تحقیق با انتخاب داده های بارندگی حوضه آبریز دریاچه ارومیه، پاسخ های بدست آمده از برخی آزمون های آماری بررسی صحت داده‌ها مورد ارزیابی قرار گرفته است. مطالعه عمیق و دقیق داده ها و مقایسه با ایستگاه های مجاور نشان می دهد که اعتماد و اتکای کامل به نتایج آزمون های آماری به تنهایی برای صحت‌سنجی داده ها کافی نبوده و گاهی نتایج بدست آمده ممکن است محقق را نسبت به شرایط و درستی واقعی داده های سری های زمانی مورد مطالعه، بسیار گمراه سازد. بر طبق نتایج آزمون‌های همگنی مورد استفاده در این تحقیق، تنها 4/2 درصد از ایستگاه‌های حوضه نیازمند اصلاحات و یا حذف بوده‌اند و این در حالیست که مطالعه عمیق داده ها نشان از غیرقابل اعتماد بودن 6/12 درصد از ایستگاه‌های حوضه و لزوم حذف آنها دارد.
Water resources management, forecasting, and decision making require reliable estimates of precipitation. Therefore, a normal and an inevitable part of any hydrological or water management project before starting the research is analyzing the accuracy of time series. For this purpose by using statistical tests, the time series are analyzed heterogeneous and improbable fluctuations of data and if needed are corrected or omitted. Although usually passing the statistical tests, scientifically verifies the efficiency of the data, more precise verifications on the data may lead to different results. Therefore, in this study by choosing precipitation data of Urmia basin as a case study, final results of some statistical tests on the efficiency of the data are analyzed. Careful and precise analysis of the time series especially in comparison with neighboring stations shows that full reliance on the statistical tests alone is not enough for analyzing the efficiency of the time series and the results of these tests may mislead users on the true condition and efficiency of the data. Based on the results of this study, only 2.4 percent of the data need correction or must be omitted; nevertheless, more precise analysis through data shows that about 12.6 percent of the data are completely unsuitable and must be omitted.