ارزیابی شبیه‌سازی عملکرد، بهره‌وری آب گیاه آفتابگردان و شوری خاک تحت تنش‌های آبی و شوری با استفاده از مدل AquaCrop
محورهای موضوعی : مدیریت آب در مزرعه با هدف بهبود شاخص های مدیریتی آبیاری
معظم خالقی
1
(دانش آموخته دکتری- گروه مهندسی آب- دانشکده آب و خاک- دانشگاه زابل)
کلید واژه: مدیریت کیفی آبیاری, آبیاری ناقص ریشه, آب شور, شوری خاک, مدل شبیه‌سازی,
چکیده مقاله :
مدل AquaCrop ابزاری توانمند در شبیه‌سازی پاسخ گیاه به مدیریت‌های مختلف کمی و کیفی آبیاری می‌باشد که توسط سازمان جهانی خواروبار (FAO) توسعه یافته است. در این تحقیق جدیدترین نسخه این مدل (V. 6) به منظور شبیه‌سازی عملکرد، بهره-وری آب گیاه آفتابگردان و شوری خاک تحت مدیریت‌های مختلف آبیاری با آب شور مورد ارزیابی قرار گرفت. داده‌های مزرعه‌ای موردنیاز برای واسنجی و صحت‌سنجی مدل طی دو سال زراعی (1393 و 1394) جمع‌آوری شد. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی شامل دو فاکتور مدیریت کمی آبیاری در دو سطح (آبیاری کامل و آبیاری ناقص ریشه در سطح 75 درصد) و مدیریت کیفی آب آبیاری در سه سطح (آب غیرشور، آب شور و تناوب آب شور و غیرشور) و در سه تکرار اجرا شد. با وجود کاهش 1/3 32 درصدی در عملکرد دانه تحت تیمارهای مختلف آبیاری در مقایسه با FI (4706 و 4367 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در سال 1393 و 1394)، تیمار PRD1 کاهش جزئی 1/3% و 5% را به ترتیب در سال 1393 و 1394 نتیجه داد. تیمار FI حداکثر WPET (9/0 و 84/0 کیلوگرم بر مترمکعب به ترتیب در سال 1393 و 1394) را داشت و تیمارهایPRD1، PRD3، FSI، SI و PRD2 در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. نتایج آنالیز حساسیت نشان داد که حساسیت مدل نسبت به رطوبت حجمی خاک در نقطه اشباع و ظرفیت زراعی خاک، حداکثر پوشش تاجی، شاخص برداشت مرجع، مدت زمان کاشت تا گلدهی، مدت زمان کاشت تا حداکثر پوشش تاجی و ضریب رشد پوشش تاجی بیشتر از سایر پارامترهاست.
The AquaCrop model is a powerful tool for the simulation of crop response to the different quantitative and qualitative management of irrigation that advanced by FAO. In this study, the latest version of this model (v. 6) was evaluated for simulating sunflower yield, water productivity and soil salinity under different irrigation management using saline water. Field data were collected in order to calibration and validation of model during two crop years (2014 and 2015). The experiment was conducted as a factorial design in completely randomized blocks including two factors: the quantitative irrigation management in two levels (full irrigation and partial root zone drying irrigation in 75%) and the qualitative irrigation management in three levels (non-saline water, saline water and non-saline and saline water alternation), with three replications. While a significant reduction of 3.1-32% in grain yield were observed under water-saving irrigation treatments compared to FI (4706.7 and 4367.2 kg ha-1 in 2014 and 2015, respectively), the PRD1 treatment resulted in a slight reduction of 3.1% and 5% in grain yield, in 2014 and 2015, respectively. FI had the highest WPET (0.90 and 0.89 kg m-3 in 2014 and 2015, respectively), and PRD1, PRD3, FSI, SI and PRD2 treatments ranked next. Sensitive analysis result showed that the model sensitivity to the volumetric soil water content at soil saturation and field capacity point, maximum canopy cover, HIO, time to flowering, time to CCx and CGC is more than other input parameters.
_||_