بررسی تغییرات زمانی و مکانی کیفیت آب (مطالعه‌ی موردی: رود تالار، استان مازندران)
محورهای موضوعی : برگرفته از پایان نامهعلیرضا کاوه 1 * , محمود حبیب نژاد روشن 2 , کاکا شاهدی 3 , جمشید قربانی 4
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
2 - دانشیار گروه آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
3 - استادیار گروه آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
4 - استادیار گروه مرتعداری دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
کلید واژه:
چکیده مقاله :
امروزه کیفیت آبهای سطحی یک نگرانی جدی میباشد. تأثیرات انسانی، و به همان نسبت، فرایندهای طبیعی، آبهای سطحی را آلوده کرده، و استفاده از آنها را برای اهدافی مانند شرب، صنعت و یا کشاورزی ناممکن می سازد. دستیابی به برنامهای مدیریت شده، که ارزیابی خاص و قابل اعتماد از کیفیت آب را ممکن سازد، بدون شناختن تغییرات زمانی و مکانی کیفیت آبهای سطحی امکان پذیر نخواهد بود. روشهای آماری ابزاری مناسب و معتبر را برای درک بهتر تغییرات کیفیت آبهای سطحی، و وضعیت زیست محیطی، فراهم میکنند. در این پژوهش، تغییرات زمانی و مکانی 12 فراسنج کیفیت آب رود حوضه‌ی آبخیز تالار، شامل: غلظت املاح (TDS)، هدایت الکتریکی (EC)، اسیدیته (pH)، کاتیونها (Ca, Mg, Na, K)، آنیونها (HCO3, CL, SO4)، نسبت جذب سدیم (SAR) و سختی کل (TH) در شش ایستگاه و برای دوره‌ی مطالعاتی 1382 تا 1390 در سطح معنی داری 05/0≥ P > 01/0، 01/0≥P>001/0 و001/0≥P مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که زمان اثر معنی داری بر تغییرات فراسنجهای کیفیت آب رود در این حوضه داشته، و این بر حسب مکان متفاوت بودهاست. تغییرات زمانی فراسنجهای کیفی آّب در ایستگاههای کیاکلا، پل شاهپور و شیرگاه- تالار معنیدار نبود اما در ایستگاههای پل سفید- تالار، خطیرکوه- دوآب و پالند اثر معنیداری مشاهده شد که شامل افزایش مقادیر اکثر فراسنجهای کیفیت آب رود (کاهش کیفیت آب رود) بوده است. همچنین، مطالعه‌ی تغییرات مکانی فراسنجهای کیفیت آب رود آشکار نمود که مکان نیز بر تغییرات فراسنجهای کیفیت آب رود اثر معنیداری داشتهاست، بطوری که ایستگاه خطیرکوه- دوآب بیشترین، و ایستگاه پل شاهپور کمترین مقادیر اکثر فراسنجهای کیفیت آب رود را داشتهاند.
Nowadays the quality of surface water is a serious matter of concern to water authorities. Certain human activities, as well as some natural processes, contaminate surface water resources and decline their quality for drinking, industrial, and agricultural uses. Planning for preparing a reliable guideline for evaluation of water quality is not possible without understanding the spatio-temporal variations of stream water. In this study, spatio-temporal variations of 12 water quality parameters: total dissolved solids (TDS), electrical Conductivity (EC), acidity (pH), cations (Ca, Mg, Na and K), anions (HCO3, CL and SO4), sodium absorption ratio (SAR) and total hardness (TH) were investigated at six stations in the Talar Watershed during the 1382 - 1390 study period at the significant level of 0.01<P≤0.05, 0.01<P≤0.01 and P≤0.01. The results showed that sampling time had a significant impact on the variations of the quality parameters and this impact varied spatially. Temporal variations at the Kiakola, Pol Shahpoor and Shirgah-Talar Stations were not significant; however, time had a meaningful impact including increasing the amount of most water quality parameters (decline in river water quality) at the Polsefid-Talar, Khatirkuh-Doab and Paland Stations. Moreover, spatial variations analysis revealed that space had a significant impact on the change in the quality parameters of the water as well. Therefore, Khatirkuh-Doaband and Pool Shahpoor Stations had the best and the least water quality, respectively.