تاثیر خشکسالی بر روند پوشش گیاهی حوضهی آبخیز سد ملاصدرا، و کاربرد فنون سنجش از دور برای پایش آن
محورهای موضوعی : مقالات برگرفته از پایان نامه
غلامعلی مظفری
1
(دانشیار گروه جغرافیا طبیعی- آب و هواشناسی، دانشگاه یزد)
مهدی نارنگی فرد
2
(دانشجوی دوره دکترا جغرافیا طبیعی- آب و هواشناسی، دانشگاه یزد)
کلید واژه: پایش خشکسالی, شاخصهای پوشش گیاهی, ماهوارهی TRMM, حوضهی آبخیز سد ملاصدرا,
چکیده مقاله :
خشکسالی یک پدیده و خطر پیچیدهی طبیعی، ناشی از شکستن تراز آبی است، که تأثیر آن همیشه در حوزههای زیست محیطی مشهود میباشد. بدین منظور، بهکارگیری فنآوری سنجش از دور در پایش خشکسالی، با توجه به کمبود ایستگاههای اندازهگیری عناصر آبوهوایی، بسیار پراهمیت است. در این پژوهش شاخصهای پوشش گیاهی NDVI، RVI، VCI، DSI، VSWI، SAVI، TCI و EVI حاصله از تصاویر سنجندهی TM ماهوارهی LANDSAT به تاریخهای: 13/6/2010 و 16/5/2000 جهت پایش خشکسالی مورد استفاده قرار گرفتند. همچنین، آمار بارندگی در بازهی زمانی 14 ساله (1998-2012) مستخرج از ماهوارهی TRMM با تفکیک مکانی 25/0 × 25/0 درجه مشتمل بر 15 نقطه دریافت گردیدند، سپس، با بهکارگیری شاخصهای خشکسالی آزمون دنبالهها و شاخص معیار بارش سالانه (SIAP) سالهای تر و خشک مشخص گردیدند. نتایج بیانگر وجود پنج سال خشک (2011-2006)، چهار سال بهنجار و پنج سال تر میباشد. با بررسی شاخصهای NDVI و SAVI، شاهد افزایش مقادیر کمینه و بیشینه در سالهای تر میباشیم؛ همچنین، با توجه به این شرایط دمایی تأثیر بسزایی بر میزان خشکی دارد، با تلفیق شاخصهای پوشش گیاهی و دمای سطح زمین در شاخصهای DSI - VSWI میزان تفاوت مقادیر این شاخصها در سالهای تر و خشک به دست آمد.
Drought is a complex natural phenomenon caused by the breakdown of the water balance and its affection on the environmental field is obvious. In this regard, the application of remote sensing technologies in monitoring drought becomes mandatory where a satisfactory number of climatological stations is lacking. The present study employed NDVI, RVI, VCI, DSI, VSWI, SAVI, TCI and EVI vegetation indices derived from the TM sensor of the LANDSAT satellite in 13.06.2010 and 05.16.2000 for drought monitoring. Furthermore, the amount of precipitation in a span of 14 years (1998-2012) comprising 15 grade points were extracted from the TRMM satellite-assisted collected data with a special resolution of 0.25×0.25. The wet and dry years were identified using the Standard Index of Annual Precipitation (AIAP). The results show a five-year of drought (2011-2006) period, four years with normal and five years with adequate precipitation. The application of the NDVI and SAVI indices reveal that an increase in the minimum and maximum values is expected in the wet years. In addition, as the ambient temperature greatly affects the vegetative covers conditions, the difference between the values in the wet and drought years were obtained through combining the DSI and VSWI temperature and vegetation indices.