بررسی تغییرات مکانی شاخصهای کیفی آب زیرزمینی دشت دزفول با استفاده از زمین آمار
محورهای موضوعی : مقالات برگرفته از پایان نامه
آرش ادیب
1
(دانشیارگروه مهندسی عمران- آب، دانشکده مهندسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران)
رضا زمانی
2
(دانشجوی دکتری منابع آب، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران.)
کلید واژه: زمین آمار, آب زیرزمینی, پهنهبندی کیفی, دشت دزفول,
چکیده مقاله :
بررسی روند تغییرات کیفیت آب زیرزمینی و مدیریت پایدار منابع آب در دشتها از اهمیت فراوانی برخوردار است. با توجه به اهمیت اطلاع از وضعیت کیفیت آبهای زیرزمینی، وقتگیر بودن و هزینهبر بودن اندازهگیری فراسنجهای کیفی این منابع استفاده از تخمینگرهای مرسوم و یافتن روشی برای تخمین یک فراسنج با استفاده از دیگر فراسنجهایی، که برداشت آنها کم هزینهتر است، ضروری به نظر میرسد. در این پژوهش از اطلاعات برداشت شده از 94 حلقه چاه در دشت دزفول شامل فراسنجهای (SAR، Na، Ca، TDS، EC و TH) برای بررسی وضعیت کیفی آبهای زیرزمینی دشت مزبور، و انتخاب بهترین روش زمین آماری برای تخمین فراسنجهای مورد مطالعه، استفاده شده است. مطابق با نتایج روش کوکریجینگ با شبیه نیمتغییرنما و نیمتغییرنمای گوسین، با توجه به معیارهای ارزیابی ضریب همبستگی (R2)، میانگین خطای مطلق بهنجار (NMAE)، و ریشهی میانگین مربعات خطای بهنجار (NRMSE)، بهعنوان بهترین روش زمین آماری برای پهنهبندی کیفی دشت دزفول انتخاب، و در ادامه اقدام به پهنهبندی فراسنجهای کیفی مکان مزبور شده است. نتایج حاصل از رسم نقشههای پهنهبندی فراسنجهای مورد مطالعه حاکی از وضعیت نامطلوب کیفی منابع آب زیرزمینی در قسمتهای جنوب شرقی و شرقی دشت میباشند.
Evaluation of changes in groundwater quality and sustainable management of water resources is of crucial importance in plains. In this regard, the importance of information about the quality of groundwater for various uses is time-consuming and expensive involving data collection. The survey of conventional estimators to find the best parameters, through which other parameters can be derived at lower costs, is essential. In this study, the data collected from 94 production wells in the Dezful Plain, namely: SAR, Na, Ca, TDS, Ec and TH, are used to check the status of the groundwater quality of the plain and select the best procedure for estimating the parameters studied by geostatistial methods. The results indicated that the Cokriging method with the Gaussian variogram and cross variogram models were the best geostatistical based on the highest R2 and lowest NMAE and NRMSE. These parameters were then employed to prepare a map showing the water quality in the specified zone. The results of the zoning maps indicate that the quality of groundwater resources in parts of the southeastern and eastern regions of the plain is not satisfactory for drinking and irrigation.