بررسی مولفه های تاب آوری در مناطق شهری(مطالعه موردی: شهر بندر بوشهر)

محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری

علی خسروخواه ¹ , عباس ملک حسینی ² , مجید شمس ³

1 - دانشجوی دکتری رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ملایر، ایران. (نویسنده مسئول) [e-mail]
2 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ملایر، ایران. [e-mail]
3 - استاد تمام گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری،واحد ملایر،دانشگاه آزاد اسلامی ،ملایر ،ایران

تاریخ دریافت : 1402/08/02 تاریخ پذیرش : 1402/09/02 تاریخ انتشار : 1402/10/01

کلید واژه:  تاب‌آوری, منطقه شهری, بوشهر,

چکیده مقاله :

تاب‌آوری به دلیل پویا بودن واکنش جامعه در برابر حوادث، نوعی آینده‌نگری است و به گسترش گزینش‌های سیاستی برای رویارویی با اعلام قطعیت و تغییر هم کمک می‌کند. هدف پژوهش، بررسی و تحلیل فضایی شاخص‌های تاب‌آوری مناطق شهری بوشهر بوده است. روش تحقیق به‌صورت توصیفی - تحلیلی و داده‌ها به روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) جمع‌آوری شده است. جامعه آماری پژوهش 30 نفر از متخصصان، کارشناسان امور شهری و اساتید دانشگاه مرتبط در زمینه موضوع بود که به روش نمونه گیری در دسترس غیر احتمالی به صورت هدفمند انتخاب شدند. به منظور تعیین روایی، پرسشنامه در اختیار اساتید و کارشناسان قرار گرفت و برخی گویه ها با نظر ایشان اصلاح و روایی محتوایی آن تائید گردید. پایایی ابزار تحقیق، (پرسشنامه) با نرم‌افزار SPSS مورد ارزیابی قرار گرفت و آزمون آلفای کرونباخ معادل 886/0 به دست آمد؛ این مقدار برای ابزار تحقیق مناسب است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از فرآیند تصمیم‌گیری چند معیاره ویکور و روش آنتروپی شانون انجام گرفت. بر اساس روش آنتروپی شانون، ابعاد کالبدی- زیرساختی، نهادی، اقتصادی و اجتماعی به ترتیب، از وزن (806/0)، (512/0)، (110/0) و (95/0) برخوردار می‌باشند. نتایج پژوهش حاضر، بر اساس مدل ویکور بیانگر این بود که، در مجموع، تاب‌آوری کالبدی- زیرساختی، نهادی، اقتصادی و اجتماعی در شهر بندر بوشهر به ترتیب با میانگین شاخصی(71/4)، (84/3)، (3) و (01/2)، در وضعیت نامطلوبی قرار دارد.

چکیده انگلیسی:

Resilience is a form of foresight due to the dynamic nature of society's response to events and helps to expand policy options to face both uncertainty and change. The aim of the research was to investigate and spatially analyze resilience indicators of urban areas of Bushehr. The research method is descriptive-analytical and the data is collected by documentary and field method (questionnaire). The statistical population of the research was 30 specialists, urban affairs experts and university professors related to the subject, who were selected in a purposeful way using available-non-probability sampling. In order to determine the validity, the questionnaire was given to professors and experts, and some items were modified with their opinion and its content validity was confirmed. The reliability of the research tool (questionnaire) was evaluated with SPSS software and Cronbach's alpha test was equal to 0. 886; This value is suitable for research tools. Data analysis was done using Vicor's multi-criteria decision-making process and Shannon's entropy method. According to Shannon's entropy method, physical-infrastructural, institutional, economic and social dimensions have the weight of (0. 806), (0. 512), (0. 110) and (0. 95), respectively. The results of the current research, based on the Vicor model, showed that, in total, physical-infrastructural, institutional, economic and social resilience in the city of Bandar Bushehr with an index average of (4. 71), (3. 84), (3) respectively. ) and (2/01), is in an unfavorable situation.