نقش سینمای ایران در پذیرش مهاجران افغان

محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری

تکتم فرمانفرمایی ¹ (عضو هیئت علمی گروه مدیریت فرهنگی دانشگاه آزاد واحد شمال (حکیمیه)[e-mail])
پریسا جعفرزاده ² (دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت شهری دانشگاه آزاد واحد شمال[e-mail])

تاریخ دریافت : 1397/10/07 تاریخ پذیرش : 1397/11/07 تاریخ انتشار : 1397/12/01

کلید واژه: تقابل اجتماعی, سینما, مهاجرت, افغانستان, ایران, جنگ, فقر و بیکاری, مهاجران افغان,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف پژوهش: با نگاهی کوتاه به پدیده مهاجرت حداقل در دو قرن گذشته، عواملی چون جنگ، فقر و بیکاری از مهم‌ترین عوامل مهاجرت‌های گروهی و فردی بوده است. مهاجرت اگر چه می‌تواند تاثیرات منفی اقتصادی، اجتماعی و روانی بسیار برای فرد مهاجر و کشور مهاجرپذیر داشته باشد، اما از سوی دیگر می‌تواند مسایل مثبت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نیز داشته باشد. این مقاله تلاش می‌کند آثار و پیامدهای مهاجرت افغان ها را مورد بررسی و واکاوی قرار دهد. در همین راستا حضور بیش از سی سال مهاجرین افغانی در ایران مورد توجه بسیاری از فیلم‌سازان قرار گرفته و فیلم‌ها و سریال‌های مختلفی در رابطه با این موضوع ساخته شده، که با واکنش‌های مثبت و منفی در سطح داخلی و بین المللی روبرو شده‌است. در این پژوهش موضوع مورد مطالعه، بررسی نقش سینما در پذیرش و عدم پذیرش مهاجران افغانی در ایران با تأکید بر سینمای ایران در دهه هشتاد است. اهمیت نقش سینما به دلیل تأثیری که بر اذهان جامعه دارد، می تواند در ایجاد نگرش های مردم در زمینه پذیرش مهاجران افغانی واقع گرایانه عمل کند و با خلق تصاویر و مضامین روشن و مثبت یا حتی برعکس در این زمینه به عنوان ابزاری آگاهی بخش کارساز باشد. روش پژوهش:تحلیلی-توصیفی بصورت کمی و کیفی می باشد چرا که در بیان داده ها و تحلیل نظر سنجی از روش spss استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل خانواده، تحصیل، ازدواج، اشتغال، حکومت، اقامت و جنگ بعنوان شاخص اصلی می باشد. یافته‌ها: بر اساس مدل مفهومی تحقیق، کدگذاری متغیرهای تحقیق شامل شخصیت پردازی، پذیرش خود و دیگران، اعتماد اجتماعی، سبک زندگی، امنیت اجتماعی، توسعه اقتصادی و سیاست گذاری انجام شده است. همبنطور موثرین عامل در پذیرش و عدم پذیرش مهاجران افغان از طریق مشاهده و نظرسنجی جنگ می باشد که هفتاد درصد افراد به آن اشاره کرده اند. نتیجه‌گیری: سینمای دهه هشتاد ایران در پذیرش و عدم پذیرش مهاجران افغان در ایران نقش داشته است. همچنین در زمینه سیاستگذاری ، عدم برنامه ریزی دولت و مراجع قانونی در مواجهه با مهاجرین افغان کاملاً مشهود است.

چکیده انگلیسی:

Introduction & Objective:The most important factors in group and individual migration, at least in the past two centuries, with a brief look at the immigration phenomenon have been factors such as war, poverty and unemployment. Although immigration can have very negative economic, social and psychological impacts for immigrant and their populations, on the other hand, it can have positive cultural, social and economic issues. This paper seeks to examine and investigate the effects and consequences of Afghan immigration. In this regard, over thirty years of presence of Afghan refugees in Iran has been attended by many movie maker and various films and serials have been made on this matter that have encountered with positive and negative reactions at the national and international levels. The subject of the research was to study the role of cinema in accepting and refusing Afghan refugees in Iran with an emphasis on Iranian cinema in the 2000s. According to its importance, Cinema, due to its impact on the minds of the community can act realistic in creating people's attitudes towards the acceptance of Afghan refugees by creating clear and positive images or themes or even conversely, as an informative tool. Method: Analytical-descriptive quantitatively and qualitatively as the spss method is used to express the data and analyze the survey. The main indicators of the statistical society include family, education, marriage, employment, government, residence and war. Findings: The coding of research variables including personality, acceptance of self and others, social trust, lifestyle, social security, economic development, and policy making, based on the conceptual model of research have been done. Also, war is the most effective factor, based on observation and surveys, in accepting and refusing Afghan refugees, which seventy percent of people have referred to. Conclusion: The 2000s cinema of Iran has played a role in accepting and denying Afghan refugees. Also, in ​​policy-making, it is quite evident, the lack of planning of the state and the law enforcement agencies in confronting with Afghan refugees.  

منابع و مأخذ:

ابراهیمی، م.، 1391، ساختارهای اجتماعی مبهم؛ مهاجرت بی‎قاعده، بازارهای کار اروپا و دولت رفاه، انتشارات دانشگاه تهران.

اردشیری، م.، 1388، بررسی رابطه میان درگیری نقش (ابهام نقش، پذیرش نقش و رضایت نقش) با انسجام تیمی و رضایت فوتبالیست­های شرکت کننده در نهمین المپیاد ورزشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه چمران اهواز.

ال­بیکر، ت.، 1386، نحوه­ انجام تحقیقات اجتماعی، ترجمه­ هوشنگ نایبی، نشر نی.

الوانی، مهدی، تصمیم گیری و خط مشی دولتی، تهران: سمت، 1386.

بلیکی، ن.، 1384، طراحی پژوهش­های اجتماعی، ترجمه­ حسن چاوشیان، نشر نی.

بیات، ب.، 1388، جامعه شناسی احساس امنیت، انتشارات امیرکبیر.

پارسونز، و.، ۱۳92، مبانی سیاستگذاری و تحلیل سیاست­ها، ترجمه حمیدرضا ملک محمدی، پژوهشکده مطالعات راهبردی.

تامپسون، ج.، 1389، رسانه­ها و مدرنیته: نظریه اجتماعی رسانه­ها، ترجمه­ مسعود اوحدی، انتشارات سروش.

تنهایی، ح.، و خرمی، ش،. 1388، بررسی رابطه جامعه شناختی باورهای دینی و سبک زندگی براساس نظریه و روش گافمن، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک.

تیلور، د.، 2014، تنظیم مجدد راه حل­ها برای مهاجرین افغان: نقش سازمان­های غیردولتی بشری، نشریه بررسی مهاجرات اجباری، شماره 46.

سفیری، خ.، 1388، روش تحقیق کیفی، انتشارات پیام پویا.

جمالی، ف.، 1381، مهاجرت، شهرها و سازگاری مهاجران، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی، شماره 182، صفحه 61 تا 81.

حاج حسینی،ح.، 1385، سیری در نظریه های مهاجرت، فصلنامه راهبرد، شماره 41، صفحه 35 تا 46.

دان، و.، ۱۳۸۷، مقدمه­ای بر تحلیل سیاست­ها، ترجمه کیومرث اشتریان، پژوهشکده مطالعات راهبردی.

دهقان‌هامانی، م.، 1390، بررسی فاصله روانی- اجتماعی بین مردم ایران و مهاجرین افغان و تأثیر آن بر جرایم ارتکابی افغان­ها، دانشگاه پیام نور استان تهران.

دوپری،لوئیس،افغانستان(تاریخ و جغرافیا)، افغانستان(تاریخ و جغرافیا)،ترجمه جعفر رسولی،چاپ اول،،قم،چاپخانه علمیه،1379، تلخیص ص92

رازقی، ن.، و شارعپور، م.، و غلامزاده، خ.، 1390، بررسی رابطه انواع اعتماد با اعتماد اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه مازندران، دانشگاه مازندران.

زرقانی، ه.، و سجاسی قیداری، ح.، و موسوی، ز.، 1395، درآمدی بر مهاجرت و امنیت، انتشارات انجمن ژئوپلیتیک ایران.

زنجانی، ح.، 1386، تحلیل جمعیت‌شناختی مهاجرت، انتشارات سمت.

زنجانی، حبیب ا... ؛1376،  تحلیل جمعیت‌شناختی، تهران، سمت، ص212.

زین­آبادی، م.، 1387، تئوری­ها و نظریات مربوط به اعتماد اجتماعی در جامعه، پژوهشنامه اعتماد اجتماعی، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک، شماره 16، صفحه 6 تا 39.

سایت رسمی سازمان آمار.

سجاد پور، ف.، و جمالی سوسفی، ا.، 1395، زنان افغان مهاجر و چالش­های بازگشت به وطن (مطالعه موردی: زنان مهاجر افغان ساکن شهر مشهد)، مجله پژوهش­های انسان­شناسی ایران، شماره 2، صفحه 131 تا 151.

شاطریان، م. و گنجی پور، م.، 1389، تأثیر مهاجرت افغان­ها بر شرایط اقتصادی و اجتماعی شهر کاشان، نشریه پژوهش و برنامه ریزی شهری، شماره 3، صفحه 83 تا 101.

شیرزادی، ر.، 1391، نوسازی، توسعه، جهانی شدن (مفاهیم، مکاتب، نظریه‌ها)، انتشارات آگه. 

صادقی، ر.، 1390، سازگاری اجتماعی- جمعیتی نسل دوم افغان­ها در ایران، کتاب ماه علوم اجتماعی، شماره 42، صفحه 101 تا 103.

صادقی، ف.، 1386، دولت ایران و مهاجرین افغان: تغییر سیاست و تحول هویت، مجله مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، شماره 50، صفحه 7 تا 22.

صادقی فسایی، س.، و نظری، ح.، 1395، بچه افغانی: شکل­گیری تصور از خود و دیگری در تجربه زندگی روزمره نوجوانان افغان، مجله مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، شماره 19، صفحه 437 تا 456.

صفری، ر.، 1391، تاریخ شفاهی مهاجران افغان در اصفهان (با تکیه بر کارکردهای آموزشی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد.

طارزاری، ط.، 1392، رابطه میزان سرمایه‌ اجتماعی با احساس ‌امنیت ‌اجتماعی (مطالعه موردی مهاجران افغان ساکن تهران)، دانشگاه علامه طباطبایی.

غفاری، غ.، 1383، اعتماد اجتماعی در ایران: تحلیل یافته­های پیمایش ارزش­هـا و نگـرش­هـای ایرانیـان، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر طرحهای ملی.

فلیک، الف.، 1387، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه هادی جلیلی، نشر نی.

کریمی موغاری، ز.، 1391، تأثیر مهاجرین افغانی بر سطح دستمزد و اشتغال در ایران، دانشگاه مازندران، مجله پژوهش­های اقتصادی ایران، شماره 18، صفحه 57 تا 88.

کریمی، ی.، 1388، روانشناسی شخصیت، نشر ویرایش.

کوپیرس، م.، 2014، مردمان بی­سرزمین و فاقد حق شهروندی در افغانستان، نشریه بررسی مهاجرات اجباری، شماره 46.

کیوی، ر.، و کامپنهود، ل.، 1386، روش تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمه­ عبدالحسین نیک­گهر، انتشارات توتیا.

گزارش پیو، 1393، آمریکا؛ مقصد اول مهاجران ایرانی طی دو دهه اخیر: جدیدترین گزارش پیو از آمار مهاجرت در ایران و بالعکس.

گی روشه، 1395، تغییرات اجتماعی، ترجمه منصور وثوقی، نشر نی.

لشکری، م.، 1391، توسعه اقتصادی و برنامه­ریزی، انتشارات پیام نور.

محمودیان، ح.، 1386، مهاجرت افغان­ها به ایران: تغییر در ویژگی­های اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی و انطباق با جامعه مقصد، نامه انجمن جمعیت شناسی ایران، شماره 4، صفحه 42 تا 69.

نامداری علی آبادی، ف.، 1392، تحلیل انتقادی متون مربوط به مهاجران افغان در رسانه‌های فارسی زبان، دانشگاه اصفهان.  

نظریان، ا.، 1388، مهاجرت های قومی و تغییر ساختار اجتماعی شهرهای ایران، نشریه  آمایش محیط، شماره 6، صفحه 1 تا 32.

نوروزی، ش.، 1395، مبانی مهاجرت جهانی، اداره نشر وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران.

نویدنیا، م.، 1386، بررسی ابعاد امنیت اجتماعی، دانشکاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.

وحدت آزاد، ف.، 1391، بررسی علل سیاسی اجتماعی مهاجرت افغان­ها به ایران (پس از انقلاب اسلامی ایران)، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

وحدت آزاد، ف.، 1391، بررسی علل سیاسی اجتماعی مهاجرت افغان­ها به ایران (پس از انقلاب اسلامی ایران)، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی. - وزارت تعاون، رفاه، کار، ۱۳۹۵،  ثبت نزدیک به 24هزار ازدواج قانونی با اتباع خارجی.

وزارت تعاون، رفاه، کار، ۱۳۹6، چند درصد جمعیت کشور اتباع خارجی هستند.  

هولستی، ا.، 1380، تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی، ترجمه­ نادر سالارزاده امیری، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.

Kosho, J., 2016, INTERNATIONAL JOURNAL OF SCIENTIFIC & TECHNOLOGY RESEARCH VOLUME, .IJSTR

Totomorn, M. and Alicea, M., 2004.  Migration and Immigration: A Global View.

Parker, S., 2014, unwanted invaders’: The representation of refugees and asylum seekers in the UK and Australian print media, Cardiff University.

Sadat Hosseini Divkolaye, N., and Burkle Jr., F., 2017, the Enduring Health Challenges of Afghan Immigrants and Refugees in Iran: A Systematic Review, Westport: Greenwood Press