رابطه اخلاق شهروندی با رفتار ترافیکی شهروندان (مورد مطالعه: منطقه 17 شهرداری تهران)

محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری

ابوالفضل رباطی ¹ , علی اکبر رضائی ² , پریناز بنی‌سی ³

1 - گروه مدیریت‌شهری، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران[e-mail]
2 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران ایران[e-mail]
3 - عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب[e-mail]

تاریخ دریافت : 1398/03/01 تاریخ پذیرش : 1398/03/25 تاریخ انتشار : 1398/03/01

کلید واژه: اخلاق شهروندی, رفتار ترافیکی, ترافیک,

چکیده مقاله :

این پژوهش با هدف تعیین رابطه بین اخلاق شهروندی با رفتار ترافیکی شهروندان منطقه 17 شهرداری تهران انجام شد. روش پژوهش از نظر شیوه گردآوری اطلاعات توصیفی از نوع همبستگی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری پژوهش شامل شهروندان بالای 18 سال (18 تا 59 سال) ساکن در منطقه 17 شهرداری تهران (که سابقه یکبار رانندگی دارند) بود. حجم نمونه با توجه به جدول مورگان 384 نفر برآورد شد و برای انتخاب نمونه از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده استفاده شد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه اخلاق شهروندی صالحی (1391) دارای 31 گویه و پرسشنامه رفتار ترافیکی محقق ساخته دارای 18 گویه در طیف 5 درجه‌ای لیکرت بود. روایی هر دو پرسشنامه از لحاظ صوری و محتوایی به تایید رسید. محاسبه پایایی پرسشنامه‌ها از طریق آلفای کرونباخ به ترتیب 81/0 و 84/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون‌های K-S و ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد بین اخلاق شهروندی (حس نوع‌دوستی، مسئولیت‌پذیری، رعایت حقوق دیگران، نظم، زیست مسالمت‌آمیز) با رفتار ترافیکی شهروندان منطقه 17 شهرداری تهران رابطه وجود دارد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study was to determine the relationship between citizen's morality and traffic behavior of citizens of Tehran 17th district. The research method was descriptive and information-gathering method. The statistical population of the study consisted of citizens aged 18 years old (18 to 59 years old) residing in district 17 of Tehran municipality (having one driving record). The sample size was estimated at 384 people according to the Morgan table and a simple random sampling method was used to select the sample. The data collection tool was Salehi (2012), a social status questionnaire (31 items) and a researcher-made traffic behavior inventory questionnaire with 18 items in Likert's 5 degree range. The validity of both questionnaires was verified as formal and substantive. The reliability of the questionnaires was calculated to be 0.81 and 0.84 through Cronbach's alpha, respectively. K-S and Pearson correlation coefficient and regression were used to analyze the data. The results showed that there is a relationship between citizenship ethics (sense of altruism, responsibility, respect for the rights of others, order, and peaceful life) and the traffic behavior of citizens in the 17 district of Tehran.

منابع و مأخذ:

آقاجانی، نوشین؛ دولت‌پور، الهام (1391). بررسی نقش آموزشی تلویزیون در اصلاح رفتار ترافیکی شهروندان تهرانی. فرهنگ ارتباطات، 7، 34-1.

ارمه، گی. فرهنگ دموکراسی. ترجمه مرتضی ثاقب­فر، 1389. تهران: ققنوس.

اسماعیل زاده، حسن؛ کاشانی اصل، امیر؛ افضلی گروه، زهرا؛ رویدل، جابر (1396). ارزیابی راهکارهای مدیریتی و برنامه ریزی در کنترل ترافیک شهری (مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز). نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، 21، 62، 20-1.

افشارکهن، جواد؛ بلالی، اسماعیل؛ قدسی، محمدعلی (1391). بررسی ابعاد اجتماعی مساله کنترل ترافیک شهری (مورد مطالعه: مشهد). مطالعات شهری، 2، 4، 90-59.

باقری، لیلا (1393). بررسی اخلاق و حقوق شهروندی در جامعه و انتظار مردم از دولت (مطالعه موردی: شهر تهران). اخلاق زیستی، 4، 11، 128-95.

پورشمس محمد (1397). شناسایی ارزش‌های کاربران ترافیک در شهر یزد و ارتباط آن بر رفتار ترافیکی آنها (با تمرکز برکاهش تلفات وحوادث رانندگی). طلوع بهداشت، 2، 17، 93-84.

خالدیان، هوشمند (1394). بررسی رابطه اخلاق شهروندی و تاثیر آن بر ترافیک شهری (مطالعه موردی شهر همدان)، کنفرانس سالانه تحقیقات در مهندسی عمران، معماری و شهرسازی و محیط زیست پایدار، تهران، موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ویرا.

دعاگویان، داود، امین سرخی، حوریه؛ رضایی، منیره (1395). بررسی تطبیقی شیوه های فرهنگی اصلاح رفتار ترافیکی کاربران در کشورهای توسعه یافته و ارائه راهکارهای اجرایی برای ایران. مطالعات پژوهشی راهور، 5، 16، 154-117.

دلک‌آبادی، طاهره (1396). تحلیل جامعه شناختی اخلاق شهروندی با تاکید بر ترافیک شهری، اولین کنفرانس بین المللی توسعه و ترویج علوم انسانی در جامعه، تهران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.

شریفی، اصغر؛ اسلامیه، فاطمه (1390). چگونه شهروند قرن 21 باشیم؟ (آموزه‌هایی برای زیستن اثربخش در هزاره سوم). تهران: فرهنگ سبز.

صالحی، علیرضا؛ منافی، سمیه؛ حیدری، خدیجه (1391). بررسی نقش شهرداری‌ها در کنترل ترافیک شهری (مطالعه موردی: شهر زنجان). دانش انتظامی زنجان، 1، 3، 24-1.

علوی، سیدسلمان؛ محمدی، محمدرضا؛ سوری، حمید (1394). تعیین ویژگیهای شناختی - رفتاری رانندگان اتوبوس و کامیون طی سوانح ترافیکی 1393-1392. مجله ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت‌ها، 3، 4، 232-223.

غلامی‌نیا، عبدالحمید (1388). تاثیر انسان شناسی بر اخلاق شهروندی. انسان پژوهی دینی، 6، 21، 171-161.

فصیحی، امان‌الله (1387). نیاز جامعه مدرن به دین؛ با تاکید بر حقوق و اخلاق. علوم سیاسی، 42، 10-1.

فکوهی، ناصر (1392). فرهنگ و توسعه. تهران: فردوس.

فکوهی، ناصر (1395). انسان شناسی شهری. تهران: نی.

Avaz, Zohreh (20140. Sociological Study of the Influence of Citizen's Traffic Ethics on Driving Violations Case Study Tehran. Journal of Traffic and Logistics Engineering, 2,1, 71-75.

Biying, Shen (2018). The relationship between personalities and self-report positive driving behavior in a Chinese sample. PLoS One, 13, 1, 1-7.

Näätänen R, Summala H. (2014). Road-User Behavior and Traffic Accidents. Amsterdam, Netherlands: North Holland.

Parker, D., Reason, J.T., Manstead, A.S.R., & Stradling, S.G. (2008). Driving errors, driving violations and accident involvement. Ergonomics, 38, 1036-1048.

Xiaoqiu, Fan (2011). Impact of Driving Behavior on the Traffic Safety of Highway Intersection. Third International Conference on Measuring Technology and Mechatronics Automation.

Zhang, Qian (2018). The traffic climate in China: The mediating effect of traffic safety climate between personality and dangerous driving behavior. Accident Analysis & Prevention, 113, 213-223.