بررسی مرزبندی و گسیختگی محله ای با رویکرد توسعه پایدار شهری (محله های اوین و درکه شهرداری تهران)
محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهرییوسف گرجی مهلبانی 1 , محمد بهزادپور 2 , فرانک سعیدی فرد 3 , معصومه جعفری 4
1 - دانشیار گروه معماری و شهرسازی دانشگاه امام خمینی
Gorji@arc.ikiu.ac.ir
2 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد هشتگردmohammad.behzadpour@gmail.com
3 - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی
faranak.saeedifard@gmail.com
4 - دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه آزاداسلامی واحد قزوین
کلید واژه: مدیریت پایدار محلی, مرزبندی محله, توسعه اجتماعات محلی, برنامهریزی محله محور, محلههای اوین و درکه منطقه یک ,
چکیده مقاله :
هدف: این پژوهش با هدف مطالعه و بررسی روند تغییرات تقسیمات محلهای در منطقه 1 شهرداری تهران خصوصا در دو محله درکه و اوین، به مدل ایجاد زیر محلات با رعایت انسجام اجتماعی و فرهنگی ختم می گردد. روش پژوهش: پژوهش حاضر با هدف کاربردی و با مراجعه به منابع معتبر مبانی نظری جمع آوری شده است و جامعه کل آماری مردم و شورایاران محله درکه است که طبق فرمول کوکران 383 نفر بدست آمده بود 80 نفر به صورت تصادفی نیز مورد پرسشگری قرار گرفت. در این پژوهش از روش‌های آمار توصیفی مانند شاخصهای تمرکز و پراکندگی برای نمایش وضع موجود استفاده شده و کاربرد روش دلفی با آزمون T تک گروهی و آزمون فریدمن تحلیل اطلاعات در محیط نرم افزاری SPSS انجام شده است. تغییرات مرزبندی نیز با روش ترسیمی در محیط GIS نمایش داده شده است. در این پژوهش بازگشت به رویکرد توسعه سنتی (نظریه نوشهرگرایی)، بهره‌گیری از شاخصهای توسعه پایدار به منظور کاهش حداکثری مشکلات محیطی و اجتماعی است. یافتهها و نتیجه گیری: نتایج حاکی از سنجش شاخصهای همبستگی اجتماعی و تجانس فرهنگی، تاثیر روابط اجتماعی در شکل گیری استخوان بندی محلههای قدیم، مرکز محله به عنوان یکی از عناصر کالبدی محله در ساختار کالبدی شهر، قوانین و مسائل اداری، تغییر الگوی کاربری راهها و گسترش فیزیکی شهر و در نهایت شاخصهای اقتصادی می باشد و پیشنهاداتی در این راستا ارائه شده است.
Objective: The aim of this study was to study the trend of neighborhood subdivision changes in region1 of Tehran municipality especially in Darakeh and Evin neighborhoods and It ends with the creation of small neighborhoods with social and cultural cohesion. Research methods: The present study was conducted with the practical purpose and refer to authoritative sources of theoretical foundations, the whole statistical population are people and Derekah neighborhood councilors. According to Cochran's formula, 383 people were found and 80 people were randomly interviewed. In this study, descriptive statistics such as concentration and dispersion indices were used to illustrate the status quo and data were analyzed using SPSS software using one-group T-test and Friedman test. The boundary changes are also illustrated with a graphical approach in the GIS environment. In this study, we return to the traditional development approach (neo-urbanism theory), utilizing sustainable development indicators to minimize environmental and social problems. Findings and Conclusion: The results indicate that the indicators of social cohesion and cultural homogeneity, the impact of social relations on the formation of ossification of old neighborhoods, neighborhood center as one of the physical elements of the neighborhood in the physical structure of the city, rules and administrative issues, change the pattern of use of roads and physical expansion of the city, and finally the economic indicators, and some suggestions have been made in this regard.
پورمحمدی، محمدرضا (1388): آشنایی با محله و معیارهای محله بندی شهر با تأکید بر شهر تبریز، نشریه جغرافیا و برنامهریزی (دانشگاه تبریز)، سال 14، شماره 28
حاجی پور، خلیل، کتابچی، عماد، حسین پور، محمد (1391)، شهرسازی نوین، راهی به شوی ایجاد محلات پایدار، ویژه نامه مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران، مجله منظر، شماره 18.
حاجیپور، خلیل (1385)، برنامهریزی محله مبنا رهیافتی کارآمد در ایجاد مدیریت شهری پایدار، نشری هنرهای زیبا، شماره 26
خاکپور، براتعلی و دیگران (1388)، نقش سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار محلهای، دوفصلنامه جغرافیا و توسعه ناحیهای، شماره 12
شمس الدینی، فرهنگ (1390)، بررسی مسائل و مشکلات موجود در مرزهای مناطق و نواحی از دیدگاه شهروندان (مطالعه موردی: مرزهای مناطق و نواحی 10 و 17 شهرداری تهران)، مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران، مجله دانش شهر، شماره گزارش 12/61.
شهرداری منطقه یک شهر تهران، (1390)، تاریخچه ی محلات منطقه یک شهر تهران، معاونت هماهنگی و برنامهریزی، اداره آموزش و تکمیلات شهرداری منطقه 1 شهر تهران.
عزیزی، محمد مهدی و متوسلی، محمد مهدی (1391) ارزیابی انواع ساختمانهای بلند مرتبه مسکونی از لحاظ تاثیر بر سیما و منظر شهری؛نمونه موردی: بافتهای جدید شهر مشهد، مدیریت شهری، شماره 30، صص91-112.
صرافی، مظفر (1390)، جهانی شدن شهرها و عدالت اجتماعی، دانشگاه شهید بهشتی.
مجموعه مقالات همایش توسعه محله ای، چشم انداز توسعه پایدار، تهران، اسفند 1383.
محمدزاده، سجاد (1385)، تحلیل پایداری در سطح محلات شهری (ماکو)، پایان نامه کارشناسی ارشد گرایش برنامهریزی شهری، به راهنمایی دکتر تقی رضویان، مشاور: ژیلا سجادی.
محمدزاده، سجاد (1385)، تحلیل پایداری در سطح محلات شهری (ماکو)، پایان نامه ی کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامهریزی شهر دانشگاه شهید بهشتی، راهنما: تقی رضویان، مشاور: سجادی.
مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران (1370)، گزارش بررسی تقسیم بندی محلهای شهر تهران، شماره 361.
مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران (1372)، گزارش تقسیم بندی محله و منطقه در شهر تهران، شماره 8_72، مسئول طرح: مهندس کیا.
مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران، 1377، شناخت جمعیت هر تهران، معاونت هماهنگی و برنامهریزی شهر تهران، شماره 120.
مشخصات محلات مربوط به مناطق 20 گانه شهر تهران در سال1359 (1369)، تهیه شده در مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران، شماره 307.
معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران (1382)، گزارش سازمان فضایی و سیمای شهری، طرح مسایل توسعه شهری مناطق تهران، تهران.
مهندسین مشاور شاران (1375)، طراحی و ساماندهی گردشگاه درکه.
مهندسین مشاور شاران (1388)، طرح اصلاح تقسیمات شهری تهران،، نهاد برنامهریزی توسعه شهری تهران، گزارش شناخت وضع موجود و گزارش مطالعات پایه، خلاصه گزارش، ویرایش اول.
مهندسین مشاور شاران (1389)، طرح اصلاح تقسیمات شهری تهران، نهاد برنامهریزی توسعه شهری تهران، گزارش تکمیلی مرحله دوم.
Department for Communities and Local Government, Annual Report and Accounts (2010-11).
Report of the Local Services and Community Safety, (2011).
Neighborhood Renewal: Interim Evaluation Report (2006).
_||_