تاثیر سرمایه‌های اجتماعی بر انعطاف پذیری زنجیره تامین و عملکرد سازمانی با درنظر گرفتن دو نقش تعدیل کننده و میانجی همسویی مدیریت زنجیره تامین بازاریابی و ظرفیت جذب (مطالعه موردی شرکت خودروسازی ایران خودرو)

محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری

پویان قائمی ¹ (دانشگاه آزاداسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران. [e-mail])

تاریخ دریافت : 1402/07/08 تاریخ پذیرش : 1402/08/08 تاریخ انتشار : 1402/09/01

کلید واژه: سرمایه اجتماعی, انعطاف پذیری زنجیره تامین, متغیر میانجی ظرفیت جذب, متغیر تعدیل گر همسویی مدیریت ز, عملکرد سازمانی,

چکیده مقاله :

مهمترین هدف این تحقیق بررسی میزان تاثرگذاری نقش سرمایه‌های اجتماعی در انعطاف پذیری زنجیره تامین و نیز عملکرد سازمانی می‌باشد. در این تحقیق همسویی مدیریت زنجیره تامین بازاریابی به عنوان متغیر تعدیل کننده و ظرفیت جذب به عنوان متغیر میانجی درنظر گرفته شده است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی-تحلیلی با رویکرد علی می‌باشد. نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران شامل 392 نفر از کارمندان شرکت خودروسازی ایران خودرو می‌باشد. پرسشنامه استاندارد گلکسی و همکاران (2020) برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است و روایی آن به شکل صوری و تحلیل عاملی با شاخص KMO معادل 928/0 و نیز پایایی آن معادل 938/0 به دست آمد که مورد تایید می‌باشد. با استفاده از تکنیک تحلیل مسیر، نتایج نشان می‌دهند که سرمایه‌های اجتماعی بر انعطاف پذیری زنجیره تامین تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین سرمایه‌های اجتماعی به طور مستقیم بر ظرفیت جذب و نیز با درنظر گرفتن نقش تعدیلی همسویی مدیریت زنجیره تامین بازاریابی تاثیر معناداری دارد. ظرفیت جذب نیز بر انعطاف پذیری زنجیره تامین تاثیر مثبت و معناداری دارد. با درنطر گرفتن نقش تعدیلی همسویی مدیریت زنجیره تامین بازاریابی و نیز نقش میانجی ظرفیت جذب، سرمایه‌های اجتماعی نیز بر انعطاف پذیری تاثیر مثبت و معناداری دارد. در نهایت نیز انعطاف پذیری زنجیره تامین بر عملکرد سازمانی تاثیر مثبت و معناداری دارد. پیشنهادات کاربردی نیز در انتها ارائه شد.

چکیده انگلیسی:

The most important goal of this research is to investigate the impact of the role of social capital on supply chain flexibility and organizational performance. In this research, the alignment of marketing supply chain management is considered as a moderating variable and absorption capacity as a mediating variable. This research is applied in terms of purpose and in terms of descriptive-analytical method with a causal approach. The statistical sample using Cochran's formula includes 392 employees of Iran Khodro Automobile Company. The standard questionnaire of Galaxy et al. (2020) was used to collect information and its face validity and factor analysis with KMO index equal to 0.928 and its reliability equal to 0.938 were obtained, which is confirmed. Using the path analysis technique, the results show that social capital has a positive and significant effect on supply chain flexibility. Also, social capital has a significant impact directly on the absorption capacity and considering the moderating role of marketing supply chain management alignment. The absorption capacity also has a positive and significant effect on the flexibility of the supply chain. Considering the moderating role of marketing supply chain management alignment as well as the mediating role of absorptive capacity, social capital also has a positive and significant effect on flexibility. Finally, supply chain flexibility has a positive and significant effect on organizational performance. Practical suggestions were also presented at the end.  

منابع و مأخذ:

• ربانی, مسعود, معنوی زاده, ندا, فرشباف گرانمایه, امیر. (1394). طراحی چندهدفه زنجیره تأمین با در نظر گرفتن ریسک اختلال تسهیلات، عرضه و تقاضا در شرایط غیر قطعی بودن پارامترهای اقتصادی. مطالعات مدیریت صنعتی، دوره 13، شماره 37، صص5-35.


• مقدس, زهره, واعظ قاسمی, محسن, رحمانی پرچکلایی, بیژن. (1396). انتخاب بهترین تامین کننده با ورودی و خروجی‌های انعطاف‌پذیر در مدیریت زنجیره تامین با تحلیل پوششی داده‌ها. پژوهش‌های نوین در ریاضی, دوره 3، شماره 11، صص31-40.


• محمدی, علی, شجاعی, پیام. (1395). ارائه مدل جامع مؤلفه‌های مدیریت ریسک زنجیره تأمین: رویکرد فراترکیب. پژوهشنامه مدیریت اجرایی، دوره 8، شماره 15، صص93-112


• [4]- Choi, T.Y., Dooley, K.J., Rungtusanatham, M., 2001. Supply networks and complex adaptive systems: control versus emergence. J. Oper. Manag. 19 (3), 351–366.


• Ivanov, D., 2020. Predicting the impacts of epidemic outbreaks on global supply chains: a simulation-based analysis on the coronavirus outbreak (COVID-19/SARS-CoV-2) case. Transport. Res. E Logist. Transport. Rev. 136, 101922.


• Nair, A., Vidal, J.M., 2011. Supply network topology and robustness against disruptions – an investigation using a multi-agent model. Int. J. Prod. Res. 49 (5), 1391–1404.


• Spiegler, V., Naim, M., Wikner, J., 2012. A control engineering approach to the assessment of supply chain resilience. Int. J. Prod. Res. 50 (21), 6162–6187.


• Um, J., Lyons, A., Lam, H. K., Cheng,T. C. E., & Dominguez-Pery, C.,(2017)"Product variety management and supply chain performance: A capability perspective on their relationships and competitiveness implications".International Journal of Production Economics,187, 15-26.


• Chan, F. T., (2003)"Performance measurement in a supply chain".The international journal of advanced manufacturing technology,21(7), 534-548.


• Ivanov, D., Dolgui, A., 2020. Viability of intertwined supply networks: extending the supply chain resilience angles towards survivability. A position paper motivated by COVID-19 outbreak. Int. J. Prod. Res. 58 (10), 2904–2915.


• صلاحی، فریبا (1399) ارائه الگویی با هدف کاهش هزینه ریسک زنجیره تامین با رویکرد ترکیبی، حسابداری مدیریت، دوره 13، شماره 45، صص167-155.


• El Baz, Jamal & Ruel, Salomée, 2021. "Can supply chain risk management practices mitigate the disruption impacts on supply chains’ resilience and robustness? Evidence from an empirical survey in a COVID-19 outbreak era," International Journal of Production Economics, Elsevier, vol. 233(C).


• درخشی خواجه, فاطمه, جبارزاده, یونس. (1399). توسعه مدل علّی عوامل تأثیرگذار بر تاب‏آوری زنجیره تأمین. نشریه علمی مدیریت زنجیره تأمین، دوره 22، شماره 68، صص56-73.


• فکور امیر (1394). اندازه گیری انعطاف‌پذیری زنجیره تامین با استفاده از تئوری سیستم‌های خاکستری. پژوهش‌های مدیریت در ایران. ۱۳۹۴; ۱۹ (۴) :۱۱۷-۱۳۸.


• Tang, C., & Tomlin, B. (2020). The power of flexibility for mitigating supply chain risks. International Journal of Production Economics, 116(1), 12–27.


• Sreedevi, R., & Saranga, H. (2019). Uncertainty and supply chain risk: The moderating role of supply chain flexibility in risk mitigation. International Journal of Production Economics, 193, 332–342.


• Gölgeci, Ismail, and Olli Kuivalainen. "Does social capital matter for supply chain resilience? The role of absorptive capacity and marketing-supply chain management alignment." Industrial Marketing Management 84 (2020): 63-74.


• Leo, S., Gentry-Brown, K., Makanji, H., Prasla, K., Pothier, L., & Cutts, S. (2019). Impact of a smartphone-based artificial intelligence platform on hepatitis C adherence in a real-world population. San Diego, CA: Academy of Managed Care Pharmacy.


• Lei, J., Dawar, N., & Gürhan-Canli, Z. (2012). Base-rate information in consumer attributions of product-harm crises. Journal of Marketing Research, 49(3), 336-348.


• قنبری، عباس؛ طاهری، عطوفعلی (1400) نقش سرمایه‌های اجتماعی در انعطاف‌پذیری زنجیره تأمین با در نظر گرفتن نقش ظرفیت جذب و همسویی مدیریت زنجیره تأمین بازاریابی و عملکرد سازمانی) مطالعه موردی شرکت شیر پاستوریزه پگاه استان زنجان، هفتمین کنفرانس بین المللی علم مدیریت و حسابداری.