شبیه سازی تدوین نقشه راه فناوری های ازدیاد برداشت نفت با متدولوژی پویاشناسی سیستم

محورهای موضوعی : پژوهش های مدیریت راهبردی

پگاه کیارسی حیدر ¹ , رضا رادفر ² , محمود البرزی ³ , عباس طلوعی ⁴

1 - دانشجوی دکترای مدیریت تکنولوژی, دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن
2 - استاد مدیریت تکنولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
3 - استادیار مدیریت فناوری اطلاعات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
4 - استاد مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

تاریخ دریافت : 1397/06/09 تاریخ پذیرش : 1397/10/25 تاریخ انتشار : 1397/12/01

کلید واژه: نقشه راه فناوری, اکتساب فناوری, تحقیق و توسعه داخلی, پویاشناسی سیستم,

چکیده مقاله :

فرایند تحقیق و توسعه داخلی به‌منظور توسعه، اجرا، نگهداری، ارتقا و انفصال فناوری جدید، می‌باشد. با توجه به اینکه توسعه فناوری جدید در فرایند تحقیق و توسعه داخلی، منجر به افزایش هزینه‌ها می‌شود. هزینه‌های تحقیق و توسعه داخلی در صنعت نفت بسیار زیاد است و می‌بایست برای توسعه هر یک از تجهیزات کلیدی یک نقشه راه فناوری دقیق ترسیم نمود. با این وجود تدوین و پیاده‌سازی این نقشه‌های راه با ریسک‌های مختلفی همراه است. لذا محدودیت‌های منابع مالی برای سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه داخلی در فرایند تدوین نقشه راه فناوری‌های ازدیاد برداشت نفت، به‌عنوان مساله تحقیق حاضر مطرح می‌شود، که با روش پویاشناسی سیستم به بررسی آن در شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت پرداخته شد. براساس داده‌ها و نظرات خبرگان متغیرهای کلیدی شناسایی و روابط علی– حلقوی میان این متغیرها ترسیم شد. سپس روابط ریاضی میان این متغیرها براساس روابط موجود در پیشینه تعیین و براین اساس سیستم مورد نظر با شبیه‌سازی کامپیوتری به‌وسیله نرم‌افزار ونسیم در دوره زمانی تقریبا دوساله اجرا شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های پویا نشان می‌دهد که افزایش بلوغ فناوری و آموزش سبب کاهش هزینه‌ها و افزایش در پیچیدگی فناوری سبب افزایش در هزینه‌ها می‌شود. از طرفی فناوری بسیار بالغ، پیچیدگی بالا و سطح بالایی از آموزش به‌عنوان بهترین سناریو انتخاب شد چرا که این مجموعه پارامترها کم‌ترین هزینه را به‌دنبال داشتند.

چکیده انگلیسی:

: The process of interal Research and Development is in order to develope, implement, maintain, promote, and upgrade of the new technology. considering that development of new technology in the process of interal Research and Development leads to increase costs. The costs of Research and Development in the oil industries are enormous and must be mapped to the development for each of the key equipments of a detailed technological path map.However, the formulation and implementation of the road map is associated with variety of risks. Therefore, the limits of the financial resources to invest in research and development in the process of compiling the road map for increasing oil harvest technology in the process of development of oil harvesting technologies are presented as the current research problem, which have been studied by System Dynamics in the Oil Industries Engineering and Construction Group.The key variables and Causal Loop Diagram were identified via expert opinion and data. After that the mathematical relationships of variables were determined according to research background and in approximately two years, a mathematical model of the system was developed using computer simulations in Vensim. The results indicated two types of Damped oscillation and Goal-seeking dynamic behaviors for model variables. Further, the dynamic hypotheses testing indicated that increased technological maturity and education reduces costs while increased technologic complexity increases costs. The best scenario was identified as a combination of highly-mature technology, high complexity, and high education level as it incurred minimum costs.

منابع و مأخذ:

ابراهیمی، سید نصراله، خوش‌ چهره، فاطمه (1394). استفاده، انتقال و توسعه تکنولوژی در صنایع بالادستی نفت و گاز ایران، فصلنامه حقوق پزشکی، ویژه نامه حقوق مالکیت فکری، 9(35)، 102-65.
انوشه، شهرزاد (1390). اثر مخارج تحقیق و توسعه بر رشد اقتصادی به تفکیک بخش‌های سرمایه‌گذار (مطالعه موردی کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی(OIC))، فصلنامه اقتصاد کاربردی، 2(7)، 78-59.
بندریان، رضا، بندریان، مهدی (1391). الگوی اثربخش توسعه فناوری در سازمان‌های پژوهش و فناوری، نشریه صنعت و دانشگاه، 5(17و18)، 38-27.
حسینی، سیدحسین، شکوری گنجوی، حامد، کاظمی، عالیه (1397). مدلی برای افزایش منافع ملی حاصل از سیستم عرضه نفت ایران در بازار جهانی (رویکرد سیستمی)، پژوهش‌های مدیریت در ایران، 22(3)، 158-133.
شکری، پوریا، فریدزاده، علی، تکلیف، عاطفه، دهقانی، تورج (1396). برآورد مسیر بهینه تولید میدان نفتی آزادگان جنوبی با تاکید بر تولید صیانتی براساس الگوریتم تکاملی بهینه‌سازی ازدحام ذرات (PSO)، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 6(33)، 108-75.
عزیزی، مجتبی، مقدم، عادله (1395). ارایه الگویی برای مدیریت پروژه‌های توسعه فناوری در صنعت نفت و گاز ایران، مدیریت نوآوری، 5(1)، 128-103.
فضل اله تبار، محمد، شیرازی، بابک، جعفری صمیمی، احمد (1396). شبیه‌سازی تولید نفت شیل با رویکرد پویایی سیستم، تحت سناریوهای مختلف، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 13(55)، 38-1.
کاظمی، عالیه، حسین زاده، مهناز (1395). طراحی مدل تخصیص نفت و گاز به بخش های مختلف مصرف با هدف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای با استفاده از رویکرد پویایی سیستم، فصلنامه پژوهش‌های سیاستگذاری و برنامه‌ریزی انرژی، 2(2)، 141-111.
گزارش صنعتی (1394). کاربرد فناوری نانو در فرایندها ازیاد برداشت نفت خام، ماهنامه فناوری نانو، 14(4)، 22-18.
محقر، علی، شریفی سلیم، علیرضا، زارع میرک آباد، علی(1391). طراحی مدل سیاستگذاری انرژی در صنعت نفت و گاز (گزینه‌های مبتنی بر طرح هدفمندسازی یارانه‌ها)،  فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، (27و28)، 43-23.
محمدی پور، محمد (1392). ضرورت توجه به الزامات بخش تحقیقات و چرخه عمر فناوری در مدیریت پژوهش و فناوری، ماهنامه اکتشاف و تولید، (99)، 9-8.
مشایخی، علی نقی، آذر، عادل، و زنگویی نژاد، ابوذر (1393). ارائه مدل دینامیکی برای کاهش متوسط زمان پرداخت خسارت شرکت‌های بیمه، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 18(71)، 117-95.
نایبی فرد، مسعود، فیلسرایی، مهدی (1396). اثر تعدیلی مخارج تحقیق و توسعه و اندازه شرکت بر رابطه بین نقدینگی و ارزش شرکت‌ها، فصلنامه پژوهش‌های جدید در مدیریت و حسابداری، 3(19)، 109-95.
نعیمی، امیر، نجفلو، پریسا، سبحانی، سید محمد جواد (1394). نقش آموزش، ترویج و اطلاع‌رسانی در توسعه فناوری زیستی کشاورزی از دیدگاه متخصصان، فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 7(33)، 110-97.
نقی زاده، محمد، ابراهیمی، بتول، پاک سرشت، سعید (1395). ارزیابی ریسک‌های توسعه فناوری در لایه‌های مختلف نقشه راه فناوری (مورد مطالعه: مته‌های حفاری)، فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، 4(2)، 175-151.

Geschka, H & Hahnenwald, H (2013). Scenario-Based Exploratory Technology Roadmaps - A Method for the Exploration of Technical Trends, Technology Roadmapping for Strategy and Innovation, Springer, Berlin, Heidelberg, 123-136
Kanama, D (2013). Development of Technology Foresight: Integration of Technology Roadmapping and the Delphi Method, Technology Roadmapping for Strategy and Innovation, 151-171.
Moehrle, M (2004). TRIZ-based technology-roadmapping, International Journal of Technology Intelligence and Planning, 1(1), 87 – 99
Phaal, R, Kerr, C, levbare, I, Farrukh, C, Routley, M & Athanassopoulou, N (2016). On ‘self-facilitating’ templates for technology and innovation strategy workshops. World Scientific Series in R&D Management, (8), 1-12
Phaal, R, Farrukh, C & Probert, D (2013). Fast-Start Roadmapping Workshop Approaches, Technology Roadmapping for Strategy and Innovation, 91-106
Geum, Y, Lee, S & Park, Y (2014). Combining technology roadmap and system dynamics simulation to support scenario-planning: A case of car-sharing service”, Computers & Industrial,71, 37-49.
Hussaina, M, Tapinosb, E & Knighta, L (2017). Scenario-driven for technology foresight”, Technological forecasting and social Change, 124, 160-177.