ارزیابی میزان سرب در آب، خاک و سبزیجات کشت شده در مزارع کشاورزی شهرستان دزفول

محورهای موضوعی : زیست شناسی

عباس حسیناک زاده ¹ , کیوان شمس ²

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد،گروه شیمی،واحد کرمانشاه،دانشگاه آزاد اسلامی،کرمانشاه،ایران
2 - استادیارگروه زراعت،واحد کرمانشاه،دانشگاه آزاد اسلامی،کرمانشاه،ایران.

تاریخ دریافت : 1397/09/05 تاریخ پذیرش : 1397/11/20 تاریخ انتشار : 1398/03/30

کلید واژه: دزفول, سبزیجات, فلزسنگین, سرب, خاک,

چکیده مقاله :

ورود فلزات سنگین از طریق فعالیت های انسانی باعث آلودگی آب،خاک وگیاهان می شود. این تحقیق با هدف بررسی میزان سرب در سبزیجات ،آب وخاک زمین‌های کشاورزی شهرستان دزفول انجام گرفت. 48 نمونه سبزی (نعناع Menta spicataو ریحان" Ocimum basilicum") ،12 نمونه آب و12 نمونه خاک از زمین های کشاورزی ( جنوب و شرق) شهر دزفول در طی تابستان 1395 برداشت شدند.میزان سرب نمونـه ها پـس از آماده‌سازی، توسط دستگاه اسپکتروفتومتر جذب اتمی کوره اندازه گیـری شدندومیزان فلـز سنگین سرب در سبزیجات، آب و خاک با رهنمودهای " WHO "و " FAO " مقایسه گردید. نتایج نشان داد که میانگین غلظت سرب در نعناع و ریحان بـه ترتیـب 11/3 85±/ 6 و23 /30±8/7 میلی گرم بر کیلوگرم بود و میانگین غلظت سرب در آب و خاک به ترتیب 64/20میلـی گـرم بر لیتـر و 49/0میلـی گـرم بـر کیلوگرم بود، بطوریکه میانگین غلظت عنصر سرب درریحان و نعناع، بالاتر از سطوح استاندارد"WHO/FAO" ارزیابی گردید. همچنین همبستگی نسبتاً بالایی بین میزان سرب در ریحان و نعناع با میزان آن درآب و خاک زمین های کشاورزی وجود داشت که نشان دهنده انتقال فلز سنگین سرب از آب و خاک به سبزیجات مورد مطالعه می باشد.

چکیده انگلیسی:

Water, soil and crops pollution to lead is the result of human activities. This research was conducted with the aim of studying the amount of lead in vegetables, water and soil of farmland in Dezful. 48 vegetable samples (mint and basil), 12 samples of water and 12 soil samples were taken from farmland (south and east) of Dezful during the summer of 2016. Determination of lead element in samples was performed using atomic absorption spectrophotometer. The results showed that mean concentration of lead in basil and mint were 6.85±3.11and 7.3± 8.23 mg kg-1, respectively. Also, Mean concentration of lead in water and soil were 20.64 mg l-1 and 0.49 mg.kg-1, respectively, so that concentration means in basil and mint higher than standard levels (WHO/FAO). The strong correlation between the concentration of heavy metals in vegetables (basil and mint) and their concentration on the water and farmlands soil there which represents the simple transfer of heavy metals from water and soil to vegetables.