بررسی اثرات آللوپاتی علف‌های هرز چاودار (Secale cereale L) و یولاف (Avena ludoviciana L) بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه گندم (Triticum aestivum L)

محورهای موضوعی : اکولوژی بذر

ماهرخ بلندی عموقین ¹ , احمد توبه ² , رقیه شاکری عموقین ³

1 - کارشناس‌ارشد شناسایی و مبارزه با علف هرز، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی
2 - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی
3 - کارشناس‌ارشد علوم و تکنولوژی بذر، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی

تاریخ دریافت : 1393/11/07 تاریخ پذیرش : 1394/03/10 تاریخ انتشار : 1394/01/01

کلید واژه: جوانه‌زنی, گندم, چاودار, عصاره گیاهی, یولاف,

چکیده مقاله :

مطالعات آزمایشگاهی و گلخانه‌ای برای تعیین اثر آللوپاتیک علف‌های هرز باریک ‌برگ بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه گندم در سال 1392 در آزمایشگاه و گلخانه تحقیقاتی دانشکده‌ی کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی انجام گرفت. بررسی آزمایشگاهی بر اساس طرح کامل تصادفی با 7 تیمار عصاره بقایای گیاهی شامل: عصاره بذر چاودار، عصاره ریشه چاودار، عصاره اندام هوایی چاودار، عصاره بذر یولاف، عصاره اندام هوایی یولاف، عصاره ریشه یولاف با شاهد (آب مقطر) بود. بررسی گلخانه‌ای به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، که فاکتور اول: بقایای گیاهی در 5 سطح (شاهد بدون بقایای گیاهی، پودر بذر چاودار، پودر اندام هوایی چاودار، پودر بذر یولاف، پودر اندام هوایی یولاف) و فاکتور دوم: مدیریت بقایای گیاهی در 3 سطح (1: ابتدا کاشت بذر گندم سپس اضافه کردن پودر بقایای گیاهی و در آخر اضافه کردن خاک،2: ابتدا کاشت بذر گندم سپس اضافه کردن خاک بر روی بذر گندم و در آخر اضافه کردن پودر بقایای گیاهی و 3: ابتدا کاشت بذر گندم در گلدان و سپس اضافه کردن خاک بر روی بذر گندم و در آخر اضافه کردن پودر بقایای گیاهی به علاوه استفاده از عصاره بقایای گیاهی) بود. هر دو آزمایش در 3 تکرار اجرا گردید. نتایج آزمایشگاهی نشان داد، عصاره بذر چاودار (Secale cereale L.) و اندام هوایی یولاف (Avena ludoviciana L.) نسبت به بقیه اندام ها تاثیر آللوپاتی بیشتری بر جوانه‌زنی و رشد گندم داشتند. به‌طوری که تعداد گیاهچه ظاهر شده را، به ترتیب 17و 11 درصد، طول گیاهچه را به‌ترتیب 28 و 30 درصد، تعداد برگ را به ترتیب 22 و10 درصد و درصد گیاهچه نرمال را به‌ترتیب 21 و 11 درصد نسبت به شاهد کاهش دادند. نتایج آزمایش گلخانه‌ای نشان داد، بقایای بذر چاودار در زمان اعمال هر سه مدیریت به‌ویژه در مدیریت اول و سوم و بقایای بذر یولاف به‌ویژه در مدیریت دوم تاثیر بازدارندگی بیشتری روی شاخص‌های اندازه‌گیری گندم داشتند. در میان بقایای گیاهی، بذر چاودار بیشترین اثر آللوپتیک را روی شاخص‌های اندازه‌گیری نشان داد و این می‌تواند نویدی باشد در تولید علف‌کش‌هایی با منشأ طبیعی.