اثرتنش خشکی ناشی از PEG بر برخی از ارقام گندم (Triticum aestivum L.) در مرحله جوانه زنی و رشد گیاهچه

محورهای موضوعی : تنش های محیطی

عبدالله بحرانی ¹ (گروه زراعت، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/04/18 تاریخ پذیرش : 1401/05/15 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه: سرعت جوانه‌زنی, ریشه‌چه, ساقه‌چه, وزن گیاهچه,

چکیده مقاله :

استقرا گیاهچه‌ها در در مراحل اولیه رشد گیاهان زراعی یکی از مهمترین اجزاء تعیین کننده عملکرد بالا می‌باشد که به شدت تحت تاثیر خشکی خاک قرار می‌گیرند. ببه این منظور 15 ژنوثیپ گندم (Triticum aestivum L.) در سه سطح خشکی 4/0- ، 8/0- و 2/1- مگاپاسکال با استفاده از پلی اتیلن‌گلیکول6000 و آب مقطر به عنوان شاهد، در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. تایج این آزمایش نشان داد که افزایش خشکی، سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه، وزن تر و خشک گیاهچه و وزن خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه را کاهش داد. درصد جوانه‌زنی در خشکی بیش از 8/0- مگاپاسکال کاهش معنی داری در تمام ارقام مورد مطالعه یافت. در بین ارقام مورد بررسی در این آزمایش، اینیا، کویر و چمران بالاترین میزان تحمل را به خشکی داشتند، در حالی که ژنوثیپهای دز، ویناک، کراس‌عدل و استار کمترین میزان تحمل را از خود نشان دادند. علاوه بر این ارقام دز و ویناک در سطوح خشکی متوسط و زیاد به میزان بیشتری حساسیت از خود نشان دادند، در حالی که در سطوح خشکی پایین، این دو رقم واکنش مناسبتری از خود نشان دادند. کاهش در طول ریشه ‌چه بسیار بیشتر از کاهش در طول ساقه‌چه در تمام تیمارهای خشکی مورد استفاده بود، هر چند این کاهش در رقم دز نسبت به دیگر ارقام بیشتر بود. به طور کلی می‌توان نتیجه‌گیری نمود کژنوتیپ‌های متحمل تر به خشکی مانند اینیا و کویر می‌تواند برای اصلاح کنندگان گیاه برای توسعه ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی مورد استفاده قرار گیرند.

منابع و مأخذ:

References

Amin Deldar, Z., Sadeghi, F., Ebrahimi, M., Najari, Y. and Parmoon, Q. 2015. Investigation of germination and seedling growth of different rice cultivars under different salinity levels. Journal of Seed Research. 5 (4): 81 - 88.

Foschi, M.L., Juan, M., Pascual, B. and Pascual-Seva, N. 2023. Influence of Seed-Covering Layers on Caper Seed Germination. Plants. 12 (3): 1-16.

Gholizadeh, F. 2012. Investigation of salinity stress effect on rice genotypes at germination stage (Oryza sativa L.). Journal of Cellular and Molecular Biotechnology News. 2 (6) :75-81.

Gour, T., Sharma, A., Lal, R., Heikrujam, M., Gupta, A., Kumar Agarwal, L., Chetri, S.P.K., Kumar, R. and Sharma, K. 2023. Amelioration of the physio-biochemical responses to salinity stress and computing the primary germination index components in cauliflower on seed priming. Heliyon. 9: 1-15.

Hunter, E.A., Glasbey, C.A., Naylor, R.E.L.1984. The analysis of data from germination tests. J. Agric. Sci. Camb. 102: 207-213.

ISTA. 1979. The germination test. International Seed Testing Association. Seed Science and Technology. 4: 23-28.

 Jalalifar, R., Kharazi, M, meshkat, M. 2018. The influence of Salicylic Acid Pre-Treatment on Correlation and Germination Traits of Different Rice Genotypes. Journal of Seed Research. 8 (2): 30-38.

Kazemi, K. and Eskandari, H. 2011. Effects of salt stress on germination and early seedling
growth of rice (Oryza sativa) cultivars in Iran. African Journal of Biotechnology. 10 (77): 17789-17792.

Kranner, I., Minibayeva, F.V., Beckett, R.P. and Seal, C.E. 2010. What is stress? Concepts, definitions and applications in seed science. New Phytologist. 188: 655–673.

Paseban-Islam, B. 2011. Seed Science and Technology. Parivar Publications. p160.

Rodríguez Coca, L.I., González, M.T.G., Unday, Z.G., Hernandez, J.J., Rodraguez Jauregui, M.M. and Fernandez Cancio, Y.  2023. Effects of sodium salinity on rice (Oryza sativa L.) cultivation: A review. Sustainability. 15 (1804):1-18.

Sabok khiz, M., Malek Zadeh Shafaroudi, S. and Mirshamsi Kakhki, A. 2014. Study of seed germination of purified tomato cultivars (Khorram and Mobil) under salinity stress. Iranian Journal of Agricultural Research. 12 (4): 834- 840.

Mohamadi, S.F., Bagheri, N., Kiani, GH. and Babaeian Jelodar, N. 2018. Evaluation of reaction of some rice genotypes to salinity stress at germination stage. Journal of Crop Breeding. 10(27): 20-30.

Sharifi, P. 2013. Evaluation of salinity stresses on some traits at germination stage of rice. Scientific-Research Journal of Plant and Ecosystem. 9 (1-34):31-39.

Taratima, W., Chomarsa, T. and Maneerattanarungroj, P. 2022. Salinity Stress Response of Rice (Oryza sativa L. cv. Luem Pua) Calli and Seedlings. Hindawi Scientifica. Article ID 5616683:1- 11.