تأثیر جیبرلیک اسید بر جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاهچه ژنوتیپ‌های مختلف سورگوم تحت تنش شوری
محورهای موضوعی : تنش های محیطیاخلاص امینی 1 , علی اشرف مهرابی 2 , یاسر علیزاده 3
1 - دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی دانشگاه ایلام
2 - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه ایلام
3 - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه ایلام
کلید واژه: پرایمینگ, سورگوم, سرعت جوانه‌زنی, شوری,
چکیده مقاله :
به‌منظور بررسی اثرات پرایمینگ بذر بر جوانه‌زنی چهار ژنوتیپ سورگوم تحت شرایط تنش شوری آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در سال 1396 انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح تنش شوری (صفر (بدون شوری یا شاهد)، 70، 140 و 210 میلی‌مولار کلریدسدیم)، چهار سطح پرایمینگ با استفاده از هورمون جیبرلیک اسید (صفر (بدون پرایم)، 5/2، 5 و 5/7 میلی‌گرم در لیتر) و چهار ژنوتیپ سورگوم (Superdan، Pegah، KFS2 و KFS1) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری طول ریشه‌چه، کلئوپتیل و ساقه‌چه، وزن تر و خشک اندام‌های هوایی، سرعت جوانه‌زنی، درصد جوانه‌زنی و بنیه بذر کاهش یافت. بیشترین درصد و سرعت جوانه‌زنی در سطوح شوری 0 و 70 میلی‌مولار کلریدسدیم در ژنوتیپ KFS2و در سطح شوری 140 و 210 میلی‌مولار کلریدسدیم در ژنوتیپ KFS1 بدست آمد. پرایمینگ اثر معنی‌داری بر صفات مورد مطالعه به جزء وزن تر و درصد جوانه‌زنی داشت. بیشترین سرعت جوانه‌زنی در سطوح پرایمینگ 0 و 5/2 میلی‌گرم در لیتر جیبرلیک اسید در ژنوتیپ KFS1 و در سطوح پرایمینگ 5 و 5/7 میلی‌گرم در لیتر جیبرلیک اسید در ژنوتیپ KFS2 مشاهده شد. بنابراین می‌توان در شرایط تنش شوری شاخص‌های جوانه‌زنی را با استفاده از پرایمینگ بهبود بخشید
References
Abdolahi, M. and Shekari, F. 2013. Effect of priming by salicylic acid on vigor and performance of wheat seedlings at different planting dates. Cereal Research. 3(1): 17-32.
Abdul-baki, A.A. and Anderson, J.D. 1970. Viability and leaching of sugars from germinating barely. Crop Science. 10: 31-34.
Afshar mohammadian, M., Ebrahimi Nokandeh, S., Damsi, B.H. and Jamalomidi, M. 2015. The effect of different levels of salinity on germination and growth indices of four cultivars of Arachis hypogaea L. Journal of plant researches. 28 (1): 23-33.
Ansari, O., Choghazardi, H. R., Sharif Zadeh, F. and Nazarli, H. 2012. Seed reserve utilization and seedling growth of treated seeds of mountain rye (Secale montanum) as affected by drought stress. Cercetari Agronomice in Moldova. 2(150): 43-48.
Ashraf, M. and Foolad, M.R. 2005. Pre-sowing seed treatment-a shotgun approach to improve germination growth and crop yield under saline and none-saline conditions. Advances in Agronomy. 88: 223-271.
Basra, S.M.A., Ashraf, M., Iqbal, N. Khaliq, A. and Ahmad, R. 2004. Physiological and biochemical aspects of pre- sowing heat stress on cotton seed. Seed Science and Technology. 32: 765-774.
Chauhan, R.R., Chaudhary, R., Singh, A. and Singh, P.K. 2012. Salt tolerance of Sorghum bicolor cultivars during germination and seedling growth. Research Journal of Recent Sciences. 1(3): 1-10.
Delachiava, M.E.A. and De-Pinho, S.Z. 2003. Germination of Senna occidentalis link: seed at different osmotic potential levels. Brazilian Journal Biology Technology. 46: 163-166.
Demir Kaya, M., Okçu, G., Atak, M., Çikili, Y. and Kolsarici, O. 2006. Seed treatment to overcome salt and drought stress during germination in sunflower (Helianthus annuus L.). Europ Journal Agronomy. 24: 291-295.
Harris, D., Joshi, A., Khan, P.A., Gothakar, P. and Sodhi, P.S. 1999. On- farm seed priming in semi-arid agriculture: development and evaluation in corn, rice and chickpea in india using participatory methods. Experimental. Agriculture. 35: 15-29.
Jamil, M.C., Lee Rehman, S.U., Lee, D.B., Ashraf, M. and Rha, E.S. 2005. Salinity tolerance of brassica species at germination and early seedling growth. Journal of Environmental, Agricultural and Food Chemistry. 4(4): 970-976.
Jamil, M., Lee, D.B., Jung, K.Y., Ashraf, M., Lee, S.H. and Rha, E.S. 2006. Effect of salt (NaCl) stress on germination and early seedling growth of four vegetables species. Journal of Central European Agriculture. 7(2): 273-282.
Javadi, H., Seghatoleslami, M.J. and Mousavi, S.Gh. 2014. Effect of salinity on seed germination and early seedling growth of four species of medicinal plants. Iranian Journal of Field Crops Research. 12(1): 53-64.
Kafii, M., Eishi Rezaii, A., Hagighikhah, M. and Gorbanim, S. 2010. Effect of salinity and seed priming on germination and seedling characteristics of two medicinal citrus species. Journal of Agroecology. 2 (2): 245-255.
Khodadadi, M., Omidbaygi, R., Majidi, A. and Khoshkholghsima, N.A. 2003. The effects of seed priming on germination traits of onion (cv. sefid Kashan) under salinity stress conditions. Journal of Soil and Water Science. 17(1): 41-48.
Mahmoodzadeh Ardahaei, B.S., Aliabadi Farahani, H., Farahvash, F. and Hassanpour Darvishi, H. 2010. Effect of hydroperiming on emergence of seedling in seeds of sunflower cultivars. 2(4): 355-366.
Makkizadeh Tafti, M., Farhoudi, R. and Rastifar, M. 2012. Effect of osmopriming on seed germination of Lemon balm (Melissa officinalis L.) under salinity stresses. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 27(4): 573-586.
McDonald, M.B. 1999. Seed deterioration: physiology, repair and assessment. Seed Science and Technology. 27: 177-273.
Naseer, Sh., Nisar, A. and Ashrsf, M. 2001. Effect of salt stress on germination and seedling growth of barely (Hordeum Vulgare L.) Pakistan Journal of Biological Science. 4(3): 359-360.
Parmoon, Gh., Ebadi, A., Ghaviazm, A. and Miri, M. 2013. Effect of seed priming on germination and seedling growth of Chamomile under salinity. Journal of Crop Production. 6(3): 145-164.
Patade, V.Y., Maya, K. and Zakwan, A. 2011. Seed priming mediated germination improvement and tolerance to subsequent exposure to cold and salt stress in capsicum. Journal Research Seed. 4(3): 125-136.
Saberi, M., and Tavili, A. 2010. Evaluation deferent priming treatments influence on Puccinellia distans germination characteristics. Iranian Journal of Range and Desert Research. 17(1): 51-60.
Shakarami, B., Dianati-Tilaki, Gh., Tabari, M. and Behtari, B. 2010. The effect of priming treatment on salinity tolerance of Festuca arundinacea S. and Festuca ovina L. seeds during germination and early growth. Iranian Journal of Rangeland and Forests Plant Breeding and Genetic Research. 18(2): 318-328.
Siti Aishah, H., Saberi, A.R., Halim, R.A. and Zaharah, A.R. 2010. Salinity effects on germination of forage sorghums. Journal of Agronomy. 9(4): 169-174.
Tabatabaei, S.A., Kouchaki, A.R. and Molasadeghi, J. 2014. Evaluation of salinity tolerance of barley cultivars in vitro and field conditions. Crop physiology journal, 5 (20): 87-120.
Tamartash, R., Shokrian, F. and Kargar. M. 2010. Effects of salinity and drought stress on Trifolium alexanderium L. seed germination properties. Rangeland, 4 (2): 288-297.
Xirong, O., Voorthuysen, T.V., Toorop, P.E. and Henkw, M.H. 2002. Seed vigor, aging and osmopriming affect anion and sugar leakage during imbibitions of maize (Zea mays L.) caryopses. International Journal of Plant Science. 163(1): 107-112.
Xue, J.G., Wang, X.G., Du, X.G., Mao, P.S., Zhang, T.J., Zhao, L. and Han, J.G. 2012. Influence of salinity and temperature on the germination of Hedysarum scoparium. Journal of Biotechnology. 11(14): 3244-3249.
Zhang, H.X., Zhou, D.W., Tian, Y., Huang, Y.X. and Sun, Z.W. 2012. Comparison of seed germination and early seedling growth responses to salinity and temperature of the halophyte Chloris virgata and the glycophyte Digitaria sanguinalis. Grass and Forage Science. 68: 596-604.
Zhu, J.K. 2001. Over expression of a delta-pyrroline-5-carboxylate synthetase gene and analysis of tolerance towater and salt stress in transgenic rice. Trends Plant Science. 6: 66-72.