بررسی تأثیر عوامل درون‌سازمانی بر کیفیت اجرای بودجهریزی مبتنی بر عملکرد سازمانهای پروژه‌محور در بخش مسکن ایران
محورهای موضوعی : اخلاق و حسابداری
پیمان سیدی
1
,
سید عباس برهانی
2
,
محمد حسن ملکی
3
,
امید علی عادلی
4
1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
2 - استادیار، گروه حسابداری، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
3 - دانشیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه قم، قم، ایران.
4 - دانشیار، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه قم، قم، ایران
کلید واژه: بودجهریزی مبتنی بر عملکرد, تحلیل تم, سازمان پروژه‌محور, مسکن.,
چکیده مقاله :
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل تأثیرگذار بر کیفیت اجرای بودجهریزی مبتنی بر عملکرد در سازمانهای پروژه‌محور بخش مسکن ایران است. روش: این پژوهش کیفی- کمّی است؛ در بُعد کیفی از تحلیل تم، و در بُعد کمّی از فن فازی- دلفی و کپراس توسعه‌یافته استفاده شده است. عوامل مورد بررسی پژوهش از طریق مصاحبه با خبرگان و تحلیل تم به‌دست آمد. جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان متخصص در حوزه برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی شرکت‌های پروژه‌محور فعال در بخش مسکن ایران هستند. روش نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند بوده، و حجم نمونه (20 نفر) مشتمل بر متخصصینی بوده که دانش و تجربه مرتبط در حوزه سازمانهای پروژه‌محور در بخش مسکن را داشتند. برای غربال و اولویت‌بندی ابعاد و شاخص‌ها به ترتیب از دو پرسشنامه خبره‌سنجی و اولویت‌سنجی، و برای تجزیه‌وتحلیل از فنون فازی- دلفی و کپراس استفاده شده است. یافته‌ها: از میان شاخص‌‌های احصاء شده از مصاحبه با خبرگان، با استفاده از ابزار تحلیل تم و با استفاده از فن فازی-دلفی برای غربالگری، 13 شاخص دارای عدد دیفازی بالاتر از 7/0 بودند. برای اولویت‌بندی نهایی تکنیک کپراس توسعه‌یافته مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از تکنیک کپراس، سه شاخص شدت اهمیت (وزن 33/0)، میزان قطعیت (وزن 33/0) و تخصص خبرگان (وزن 33/0) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. با توجه به نتایج، شاخص‌ها عبارتند از: هوشمندسازی کسب‌وکار، زیرساخت‌های فناوری اطلاعات، شفافیت، ذینفعان، تدوین قوانین هم‌سو با بودجه عملكردمحور و نظارت که بیشترین اولویت را داشتند. نتیجه‌گیری: برای اجرای بهینه بودجهریزی مبتنی بر عملکرد در بخش مسکن، هوشمندسازی کسب‌وکار، زیرساخت‌های فناوری اطلاعات، شفافیت و ذینفعان اولویت ویژه‌ای دارند.
Purpose: The purpose of the present study is to investigate the influencing factors on the quality of implementation of performance-based budgeting in project-oriented organizations in the housing sector of Iran. Method: This research is a qualitative-quantitative study. In the qualitative aspect, theme analysis was employed, while the Fuzzy-Delphi technique and developed Kepras were utilized in the quantitative aspect. The research factors were derived from interviews with experts and theme analysis. The statistical population of the study comprises employees specializing in project planning and budgeting within project-based companies operating in Iran's housing sector. The sampling method was purposive, and the sample size consisted of 20 experts with relevant knowledge and experience in project-based organizations in the housing sector. To screen and prioritize dimensions and indicators, two questionnaires for expert assessment and prioritization were utilized, and fuzzy techniques - Delphi and Kapras - were employed for analysis. Findings: Among the indicators calculated from interviews with experts, using the theme analysis tool and employing the Fuzzy-Delphi technique for screening, 13 indicators had a fuzzy number higher than 0.7. The developed Kepras technique was utilized for the final prioritization. Through the Kepras technique, three indicators of importance intensity (weight 0.33), degree of certainty (weight 0.33), and expertise of experts (weight 0.33) were analyzed. According to the results, the indicators with the highest priority are business intelligence, information technology infrastructure, transparency, stakeholders, drafting laws in line with performance-oriented budget, and supervision. Conclusion: For the optimal implementation of performance-based budgeting in the housing sector, business intelligence, information technology infrastructure, transparency, and stakeholder engagement hold special priority.
آرامش، مسعود؛ معین‌الدین، محمود؛ دهقان دهنوی، حسن (1397). ارائه الگوی پیاده‌سازی بودجهریزی مبتنی بر عملکرد
با تکنیک ترکیبی دلفی فازی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، (26)7، ص188- 175.
آذر، عادل؛ امیرخانی، طیبه (1395). سیاه چاله‌‌های بودجه در نظام بودجهریزی ایران. مدیریت دولتی، (4)8، ص590-571.
آذر، عادل؛ امرایی، حافظ (1400). ارائه الگوی مؤثر نظارت و ارزیابی عملکرد مالی بخش عمومی در بودجهریزی برمبنای عملکرد. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 13(52)، ص53-86.
حبیب‌زاده بایگی، سیدجواد؛ امینی، طاهره (1401). موانع اجرای بودجهریزی عملیاتی در دانشگاه‌های غیرانتفاعی مشهد. پژوهش‌های راهبردی بودجه و مالی، 3(2)، ص63-112.
خنیفر، حسین؛ مسلمی، ناهید (1398). اصول و مبانی روش‌های پژوهش کیفی. تهران: انتشارات نگاه دانش، چاپ دوم، ج1.
دولت‌‌خواهی، كسری؛ آذر، عادل؛ گودرزی، غلامرضا (1394). ارائه مدل مفهومی بودجهریزی بر مبنای عملکرد. چشم‌انداز مدیریت دولتی، 4(6)، ص15-33.
رستمی، ملیحه؛ آذر، عادل؛ دهقان نیری، محمود؛ صفری، حسین (1399). مدل پویای بودجهریزی بر مبنای عملکرد
با رویکرد کارت امتیازی متوازن (مطالعه موردی: یک بانک تجاری. پژوهش‌های نوین در تصمیم‌گیری، 5(3)،
ص88-125.
رنجبر، محمدحسین؛ بهادری، مریم؛ طالب‌نیا، قدرت‌اله؛ برخورداری احمدی، مهناز (1399). ارائه مدل بودجهریزی مبتنی بر عملکرد در شرایط عدم قطعیت با رویکرد حل یک طبقه‌بندی خاص از مسأله برنامه‌ریزی خطی فازی (مورد مطالعه شرکت گاز استان هرمزگان. دانش حسابرسی، 20(81)، ص35-63.
کلانتری، نورالدین؛ محمدی‌پور، رحمت‌الله؛ صیدی، مسعود؛ شیری، اردشیر؛ عزیزخانی، مسعود (1398). مدل بودجهریزی بر مبنای عملکرد با رویکرد بهره‌وری (مطالعه موردی: شرکت‌های پالایش گاز کشور). حسابداری مدیریت، (43)12، ص127-117.
کیانی، روناک؛ آذر، عادل؛ بیات، کریم (1400). طراحی مدل ارزیابی نرم‌افزارهای بودجهریزی بر مبنای عملکرد رویکردی دیمتل فازی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی. پژوهش‌های مدیریت عمومی، 14(51)، ص35-63.
مهرانی، ساسان؛ اکرمی، سید رحمت‌اله؛ خدابخشی، هادی؛ جباری، مهرداد (1397). بازنگری در نقش ذی‌حسابان دستگاه‌های اجرایی در نظام بودجهریزی مبتنی بر عملکرد. حسابداری دولتی، 5(1)، ص20-9.
ناظمی، امین؛ ترکمن، حمید (1398). امکان‌سنجی پیاده‌سازی تکنیک بودجه‌بندی بر مبنای فعالیت در شرکت گاز پارس جنوبی. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 8(31)، ص87-100.
نصر اصفهانی، زهرا؛ خیام‌باشی، بیژن؛ شهبازی، صادق (1399). طراحی مدل استوار بودجهریزی بر مبنای عملکرد گروه‌های پژوهشی در مراکز تحقیق‌وتوسعه (نمونه پژوهش: مرکز تحقیق‌وتوسعه دفاعی). پژوهش‌های راهبردی بودجه و مالیه، 1(2)، ص127-87.
Afzalia, I., Septiana, H. & Iskandar, M. (2022). Profit Planning and Human Factors in Budgeting in Pharmaceutical Corporation. Journal of Pharmaceutical Negative Results, 32(2), p. 2912–2917. https://doi.org/10.47750/ pnr. 2022.13. S08.363
Ahmad, I. & Ahmad, S. (2018). Multiple Skills and Medium Enterprises Performance in Punjab, Pakistan: A Pilot Study. The Journal of Social Sciences Research, 26(2), p. 35-55.
Akyuz, E. & Celik, E. (2015). A fuzzy DEMATEL method to evaluate critical Operational hazards during gas freeing process in crude oil tankers. Journal of Loss Prevention in the Process Industries, No. 38, p. 243-253.
Aliabadi, F.J., Mashayekhi, B. & Gal, G. (2019). Budget preparers’ perceptions and performance-based budgeting implementation. Journal of Public Budgeting, Accounting & Financial Management, No. 62, p. 43–64.
Allain, E. & Laurin, C. (2018). Explaining implementation difficulties associated with activity-based costing through system uses. Journal of Applied Accounting Research, 6(12), p.198-210.
Amirkhani, T., Aghaz, A. & Sheikh, A. (2020). An implementation model of performance-based budgeting Evidence from the Iranian healthcare sector. International Journal of Productivity and Performance Management, 69(2), p. 382-404. https://doi.org/10.1108/IJPPM-05-2018-0171
Berman, E. (2006). Performance and Productivity in Public and Nonprofit Organiza-tions. Armonk, New York: M.E. Sharpe, Second Edition.
Clarke, V. & Braun, V. (2013) Teaching thematic analysis: Overcoming challenges and developing strategies for effective learning. The Psychologist, 26(2), p. 120-123.
Hijal-Moghrabi, I. (2019). Performance-Based Budgeting Implementation: A Non-linear System Perspective. Global Encyclopedia of Public Administration, Public Policy, and Governance. https://doi.org/10.1007/978-3-319-31816-5_3697-1.
Park, S.J. & Jang, S. (2022). Asymmetric information and excess budget: the influence of performance-based budgeting on budgetary slack in US states. International Review of Public Administration, 46(3), p. 1-20.
Parker, K. & Schmitz, J. (2019). New public management and the rise of public sector performance audit: Evidence from the Australian case, Account. Audit. Account. J., 32(1), p. 280–30.
Pratolo, S. & Sofyani, H. & Anwar, M. (2020). Performance-based budgeting implementation in higher education institutions: Determinants and impact on quality. Cogent Business & Management, 7(1).
Russell, S.J. & Norvig, P. (2020). Artificial intelligence: A modern approach. Alan Apt, Pearson Education Limited, Malaysia, 4rd Edition.
Singh, P.K. & Sarkar, P. (2020). A framework based on fuzzy Delphi and DEMATEL for sustainable product development: a case of Indian automotive industry. Journal of Cleaner Production, No. 122, p. 585–606.
Stefano, M., Casarotto, N., Vergara, L. & Rocha, T. (2015). COPRAS (Complex Proportional Assessment): State of the Art Research and its Applications. Ieee Latin American Transactions, 13(12), p. 99-106.
Whitley, R. (2006). Project-based firms: new organizational form or variations on a theme? Industrial and Corporate Change, 15(1), p. 77-99.
Willoughby, K. & Yi Lu, E. (2018). Public performance budgeting: Principles and practice. Routledge, Taylor & Francis Group, 1(3), p. 70–75. https://doi.org/10.4324/9781315525730
Yan, T., Yu, H. & Chen, Y. (2019). Management accounting of administrative institution: boundaries, conceptual framework and humanistic practice. Account Res,11(5), p. 85-91.